Με αφετηρία την Αρλ..., Ζωρζ Μπιζέ

"The Garden at Arles", van Gogh

Το ταλέντο του στη μουσική φάνηκε νωρίς...Υπήρξε ιδιαίτερα διακεκριμένος πιανίστας αλλά προτίμησε να ασχοληθεί με τη σύνθεση...

Η πρώτη γεύση επιτυχίας ήρθε με το Μεγάλο Βραβείο της Ρώμης, το 1857...Όχι όμως για πολύ, καθώς ελάχιστα είναι τα έργα που παρουσιάστηκαν επιτυχώς κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του. Η πιο γνωστή του όπερα είναι η "Κάρμεν",   ίσως η πιο δημοφιλής "ισπανική" όπερα που όμως δε γράφτηκε από Ισπανό, αλλά από Γάλλο συνθέτη!!

Ακόμη κι αυτή όμως είχε παταγώδη αποτυχία...
Πολλοί υποστηρίζουν πως η ανακοπή καρδιάς που επήλθε λίγους μήνες αργότερα οφείλεται στην μεγάλη στεναχώρια του από την αποτυχημένη παράσταση...

 Ίσως από τα λίγα έργα του γεννημένου σαν σήμερα 25 Οκτωβρίου 1838, Ζωρζ Μπιζέ, που το κοινό αποδέχτηκε με μεγαλύτερο ενθουσιασμό μετά από αναθεωρήσεις του δημιουργού, είναι η "Αρλεζιάνα", σύνθεση, που λαμπρύνει το εκτυφλωτικό φως της υπέροχης Αρλ!!!


Η Προβηγκιανή πόλη, φίλοι μου, φαίνεται δεν μάγεψε μόνο τον Βαν Γκογκ, που απεικόνισε πλήθος από τις γωνιές της!
Ο ζωγράφος -ως γνωστόν- είχε μετοικήσει στην Αρλ όχι μόνο για την ομορφιά της, αλλά κυρίως για το φως της, τη μοναδική διαύγεια, και τα χρώματα!


Ο Μπιζέ εμπνέεται σκηνική μουσική για το δράμα "Αρλεζιάνα" του Aλφόνς Ντωντέ, ένα έργο έρωτα και τραγω­δίας στην αγροτική Προβηγκία βασισμένο σε αληθινή ιστορία.
Ένας αγρότης, ο Φρεντερίκ, ξετρελαίνεται με μια γυναίκα της Αρλ (ο χαρακτήρας του τίτλου, ο οποίος δεν εμφανίζεται ποτέ επί σκηνής). Η μητέρα του όμως τον πείθει να παντρευτεί μια άλλη κοπέλα και τελικά, από την απελπισία του ο νέος χάνει τη ζωή του πέφτοντας από τη στέγη του σπιτιού του. Μετά το θάνατό του, ο καθυστερημένος διανοητικά αδερφός του, Ινοσάν, ανακτά τη νοη­μοσύνη του ως εκ θαύματος.

Ο Μπιζέ πλάθει μουσική με ισχυρά, ενεργητικά θέματα, εμπνευσμένα από τις λαϊκές μελωδίες της Προβηγκίας.

Ο Μπιζέ μετά την χλιαρή υποδοχή του έργου, δεν το έβαλε κάτω κι έτσι αναθεωρώντας έδωσε την αριστουργηματική 4μερή Σουΐτα, που έγινε αμέσως δημο­φιλής:

Prelude - Minuet - Adagietto - Carillon

Σήμερα προτείνω να επικεντρωθούμε στο τέταρτο μέρος με τον τίτλο: "Καριγιόν"*.

*Καριγιόν στα γαλλικά σημαίνει "καμπάνες" και με αυτό το όνομα είναι γνωστό ένα μουσικό όργανο που αποτελείται από ένα σύστημα με εκκλησιαστικές καμπάνες. Λειτουργεί με γλωσσίδια εξωτερικά, που τίθενται σε λειτουργία με τα πλήκτρα.

Ο Μπιζέ θέλοντας να μιμηθεί τις κωδωνοκρουσίες των καμπανών της εκκλησίας στην Αρλ, χρησιμοποιεί ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο από 3 νότες εκτελεσμένο σαν οστινάτο από τα γαλλικά κόρνα. Εναλλασσόμενες αποχρώσεις δυναμικής (pianissimo-fortissimo)ενισχύουν τη ενεργητικότητα του μέρους αυτού.

Bizet : "L'Arlésienne Suite n°1 / Carillon- Διευθύνει o Karajan:

Η 2η Σουίτα δημιουργήθηκε μετά το θάνατο του Μπιζέ, από τον Ερνέστ Ζιρό, έναν από τους συνεργάτες του. Χρησιμοποίησε τρία κομμάτια από το πρωτότυπο του Μπιζέ, προσθέτοντας το "Μενουέτο" από την όπερα του: "Η Ωραία Κόρη του Περθ".

Από τη 2η σουίτα απολαμβάνουμε το ανάλαφρο, γεμάτο λεπτότητα και βουκολικής φύσης, "Μινουέτο".

Το μουσικό χαλί στρώνεται από την αιθέρια άρπα να πατήσει το παρατεταμένο θέμα του φλάουτου, πριν το μελωδικό ξέσπασμα της ορχήστρας.

Bizet: L'Arlesienne No. 2, Menuet/ Κάραγιαν

Eίμαι σίγουρη πως οι περισσότεροι "λαχταράτε" το εκρηκτικό "farandole", εμπνευσμένο από τη  ζωηρή χορευτική μελωδία της Προβηγκίας που συ­νήθως συνοδεύεται από φλάουτο και τύμπανο.
Σας το αφιερώνω με όλη την αγάπη μου σε μια ιδιαίτερα οργιαστική ερμηνεία  από τον Κάραγιαν!

Bizet: L'Arlesienne No. 2, Farandole / Karajan