Wednesday 29 March 2017

Piano Day!



"Είναι ο "βασιλιάς των οργάνων" κατά τον Λιστ, ....ο "κρουστός αυτοκράτορας των αισθήσεων" κατά τον Προκόφιεφ,... "η ολοκληρωμένη φόρμα κρουστού οργάνου", κατά τον Μιγιό, ..."το αινιγματικό κουτί με τις μακριές χορδές" κατά τον Σνίτκε..." (εφημ. Το Βήμα)

Έχει 88 πλήκτρα με ..."ΨΥΧΗ", καθώς τα πατήματά τους μπορούν να προκαλέσουν δάκρυα, ξεχειλίσματα χαράς, ανακουφιστικής αγαλλίασης...

Happy Piano Day, φίλοι μου!

"ΗΜΕΡΑ του ΠΙΑΝΟΥ" σήμερα, η 88η μερα του χρόνου, που καθιερώθηκε με σκεπτικό τα 88 μαγικά ασπρόμαυρα πλήκτρα του.Την έκτασή του δηλαδή που είναι 7 κ 1/3 οκτάβες ήτοι 88 πλήκτρα, (αν και ορισμένα πιάνα, όπως της Bοsendorfer έχουν έκταση 8 οκτάβων).

Ο πρώτος τύπος πιάνου επινοήθηκε από τον ιταλό οργανοποιό Μπαρτολομέο Κριστοφόρι, ο οποίος χρησιμοποίησε σφυράκια να κρούουν τις χορδές αντί της ακίδας, που υπήρχε στο τσέμπαλο και ο ήχος παραγόταν με νύξη, με αποτέλεσμα ο ήχος του νέου οργάνου να ΄χει την δυνατότητα να γίνεται απαλότερος (piano) ή εντονότερος (forte), ανάλογα με την πίεση που ασκούσε στα πλήκτρα ο εκτελεστής.
Αρχικά το νέο όργανο ονομάσθηκε pianoforte, αργότερα όμως επικράτησε η ονομασία πιάνο.
Απόγονος των κλειδοκυμβάλων, λοιπόν το πιάνο, χορδόφωνο και πληκτροφόρο (για κάποιους μελετητές και "κρουστό"), για μένα ο "ΒΑΣΙΛΙΑΣ των οργάνων" με πλήθος δυνατοτήτων!



Τα πιάνα διακρίνονται σε "όρθια" και "πιάνα με ουρά".

Στα όρθια πιάνα, οι χορδές τοποθετούνται σε κάθετη διάταξη με το επίπεδο των πλήκτρων ενώ στα πιάνα με ουρά,  σε οριζόντια διάταξη.


Με έναν από τους τελευταίους μεγάλους ρώσους πιανίστες θα σάς καλημερίσω, που συμπτωματικά χτες συμπληρώθηκαν 76 χρόνια από το θάνατό του.

Ο ΣΕΡΓΚΕΙ ΡΑΧΜΑΝΙΝΟΦ με τα "μαγικά χέρια" φημίζονταν για την καθαρή και βιρτουόζικη τεχνική του.

Ήταν ένας εξαιρετικών δυνατοτήτων καλλιτέχνης των πλήκτρων , που απέκτησε φημη και δόξα, αλλά και ένας από τους πιο ακριβοπληρωμένους πιανίστες του 20ου αι.
Κορυφαίος εκτελεστής, που προκαλούσε ντελίριο ενθουσιασμού σε κάθε του εμφάνιση με το αέρινο παίξιμο του, που ξεχώριζε για την ακρίβεια, ρυθμική κίνηση, σαφήνεια και αξιοσημείωτη χρήση του staccato.
Διέθετε εξαιρετικά μεγάλα χέρια (το άνοιγμα της παλάμης του έπιανε διάστημα 13ης, όσο δηλαδή εικάζεται και για τον Λιστ με τον οποίο είχαν τον ίδιο τύπο χεριού), που τον βοηθούσαν να ελίσσεται μέσα από τις πιο πολύπλοκες συγχορδίες, ενώ η τεχνική του αριστερού χεριού ήταν ασυνήθιστα ισχυρή!

Ο Ραχμάνινοφ έγραψε τέσσερα κοντσέρτα για πιάνο που δοκιμάζουν στο έπακρο τη δεξιοτεχνία του ερμηνευτή, με το δεύτερο δημοφιλέστερο όλων, το οποίο συγκλονίζει με το μελωδικό και συναισθηματικό του πλούτο. Είναι η σύνθεση που αφιέρωσε στον ψυχοθεραπευτή του Νικολάι Νταλ, που τον βοήθησε να ξεπεράσει την μελαγχολία και τη νοσηρή κατάθλιψη που είχε υποπέσει μετά την συσσωρευμένη, χλευαστική κριτική που είχε δεχτεί.


Rachmaninoff plays Piano Concerto Ν.2:


Tuesday 28 March 2017

"Ένα μπουκέτο πασχαλιές για το Σεργκέι..."


"Piano and Vase with Lilacs" by I.M. Spadecaller, Tampa Bay // A few of my favorite things: a grand old piano, Lilacs, and the music of Rachmaninoff.   // Imagekind.com -- Buy stunning, museum-quality fine art prints, framed prints, and canvas prints directly from independent working artists and photographers.:
"Piano and Vase with Lilacs", I.M. Spadecaller

"Λιλά, και σαν το φραγκοστάφυλο, απαλόχρωμη,
ανθίζεις...
δειλή, μημουαπτική, σεμνή κι ανέγγιχτη..."
όπως γράφει και ο Ρώμος Φιλύρας για τις πασχαλιές, που εύχομαι η μοσχοβολιστή αύρα τους να κατακλύσει το απόγευμά μας, φίλοι μου!



Ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ, γεννημένος καταμεσής της άνοιξης, το πρώτο Απριλιάτικο πρωινό του 1873, ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες του 20ού αιώνα, αλλά και συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας.

Απαράμιλλες οι δεξιοτεχνικές του δυνατότητες και η ποιότητα του ήχου του, στοιχεία που κληρονόμησε από τον παππού, αλλά και από τους δυο γονείς του.
Ο παππούς υπήρξε αξιόλογος ερασιτέχνης πιανίστας, είχε μαθητεύσει μάλιστα κοντά στον Ιρλανδό John Field (έναν από τους καλύτερους μαθητές του Κλεμέντι) ενώ και οι δύο γονείς του Σεργκέι έπαιζαν πιάνο σε καθημερινή βάση στο σπίτι.
H δε παραμάνα του ήταν εκείνη που εντόπισε το μουσικό του ένστικτο και τη δεινή κλίση του στο πιάνο!
Στις συνθέσεις του είναι εμφανείς οι επιρροές από τους Τσαϊκόφσκι, Σοπέν και  Λιστ, στο ύφος του ύστερου ρομαντισμού.

Ήταν Απρίλιος του 1902, όταν ο Σεργκέι  συνέθεσε τις "Πασχαλιές".


Τραγούδι, που ανήκει στη "Συλλογή 12 τραγουδιών, op 21" και  αποτέλεσε το γαμήλιο δώρο του Ραχμάνινοφ στη σύζυγο του Νατάλια.

Με το χρηματικό ποσό που κέρδισε από αυτή τη σύνθεση, πληρώθηκε και ο μήνας του μέλιτός τους.

Πρόκειται για ένα τραγούδι σε ποίηση της ρωσίδας ποιήτριας του 18ου αι.  Ekatrina Beketova, που σε ελεύθερη απόδοση λέει:




"Στο θολό χάραμα
πάνω απ’της χλόης τη δροσιά
θ’αναπνεύσω τη διάφανη αυγή.
Σε μπουκέτα μοσχοβολιστής πασχαλιάς
θ’αναζητήσω
την ευτυχία μου ...

Στη ζωή μονάχα μια, ηύρα  ευτυχία!
Την κρυμμένη ανάμεσα στις πασχαλιές,
στα πράσινα κλαριά,
στα αρωματικά τσαμπιά τους.
 Πασχαλιές, σεις άνθη της ταπεινής ευτυχίας μου…"
(ελεύθερη απόδοση: @Ελπίδα Νούσα)

Ηλιοστόλιστες και λαμπρές οι μουσικές "Πασχαλιές" του Σεργκέι αποτυπώνουν την τρυφερότητα των συναισθημάτων του για την αγαπημένη του Νατάλια.

Φαίνεται όμως η διακριτική ευωδία των λιλά ανθέων να είχε μεθύσει και μια άλλη καρδιά...

Γύρω στο 1908 ο Ραχμάνινοφ  άρχισε να δέχεται "μπουκέτα από πασχαλιές" σε παραστάσεις του από έναν ανώνυμο θαυμαστή.
Οι πασχαλιές έφταναν πάντα πριν την έναρξη της συναυλίας για μια ολόκληρη δεκαετία σχεδόν, όταν το 1918 εμφανίστηκε μια ρωσίδα κυρία ευγενικής καταγωγής ονόματι Φέλκα  Ρουσσώ, αποκαλύπτοντας στο συνθέτη πως εκείνη ήταν η αποστολέας των λουλουδιών. Αποκάλυψε την ταυτότητά της, την οποία όπως του δήλωσε θα προτιμούσε να κρατήσει κρυφή, επειδή ήταν περίεργη να μάθει από τον ίδιο την αιτία που είχε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα να εμφανιστεί στη Ρωσία.
Ο Ραχμάνινοφ εξήγησε ότι όσο η τρέχουσα πολιτική κατάσταση παρέμενε ως είχε, δεν θα επέστρεφε στη  γενέτειρά του.
Η μαντάμ Ρουσσώ τον ευχαρίστησε και αποχώρησε...
Σύντομα, τα μπουκέτα με τις  πασχαλιές σταμάτησαν να έρχονται...


Οι "Πασχαλιές" είναι ένα τραγούδι για φωνή και πιάνο,  που ξεχειλίζει από λυρισμό και σήμερα προτείνω να το ακούσουμε στην σόλο πιανιστική του εκδοχή, που διασκεύασε λίγα χρόνια αργότερα από την αρχική σύνθεσή του, ο ίδιος ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ...
Και παρότι ηχογραφήθηκε με τον ίδιο στο πιάνο, επιτρέψτε μου να το απολαύσουμε από το "φαινόμενο" Γεβγένι Κίσσιν σε μια ανυπέρβλητης ομορφιάς και εκφραστικότητας, ερμηνεία!
Η προσέγγισή του σχεδόν ποιητική, μοιάζει να αφουγκράζεται όσα νοιωθέματα ο δημιουργός μεταφέρει μέσω της μελωδικής γραμμής, παρότι όπως θα δείτε ο Κίσσιν σε αυτή την εκτέλεση είναι νεαρότατος,  ένας δεκαπεντάχρονος έφηβος...

[Ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ πέθανε σαν σήμερα, 28 Μαρτίου 1943 στη Νέα Υόρκη]

Οι διακριτικής οσμής και μ᾽ολόγλυκη ευωδιά, "Πασχαλιές" του, ας αποτελέσουν  τρυφερή, τιμητική ελεγεία στη μνήμη του μεγάλου καλλιτέχνη...



Monday 27 March 2017

"Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου: η πρώτη όπερα"


"Το θέατρο ίσως δεν μπορεί ν' αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί όμως ν' αλλάξει τους θεατές..."

Αυτά τα λόγια ανήκουν στον Μπέρτολντ Μπρεχτ και τα θυμήθηκα εν όψει του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου, σήμερα 27 Μαρτίου.

Μπορεί να υπηρετώ τη Μουσική, όμως δεν αμφισβητώ την ανυπέρβλητη αξία του Θεάτρου, μιας τέχνης σύνθετης, της πιο άμεσης και αποτελεσματικής κι ίσως της πιο προκλητικής για τις αντιδράσεις των ανθρώπων, αφού το υλικό με το οποίο δημιουργεί είναι έμψυχο, κι ο άνθρωπος είναι ο πιο πειστικός φορέας νοημάτων, πιο πειστικός από τον ήχο ή την εικόνα.

 Από όλες τις τέχνες το θέατρο είναι η πιο κοινωνική τέχνη...
Ηθοποιός και θεατής σε μια μαγική συνύπαρξη βιώνουν μια εσωτερική ελευθερία... συναίσθημα και νους δένονται, δημιουργώντας δυνατούς συντονισμούς εντός, οδηγώντας μεγαλειωδώς στο πέρασμα από το "εγώ" στο "εμείς" με τους πρωταγωνιστές (και της σκηνής και της πλατείας) να αλλάζουν σχεδόν συνείδηση μετέχοντας στο δρώμενο.
Αν αυτό δεν είναι μαγεία, τότε τι;

Θεατρικό είδος αποτελεί και η ΟΠΕΡΑ, είδος σκηνικής τέχνης όπου ένα θεατρικό κείμενο αποδίδεται από τους καλλιτέχνες τραγουδιστά, με συνοδεία ορχήστρας.
Στην Όπερα (λέξη που στα ιταλικά σημαίνει έργο), μπορεί να υπάρχουν πεζοί διάλογοι ή μέρη απαγγελίας με μουσική συνοδεία.
Η ξεχωριστή γοητεία της όπερας έγκειται στο άριστο πάντρεμα μουσικής και λόγου στο πλαίσιο ενός σκηνικού θεάματος.

Η Όπερα γεννήθηκε στην Ιταλία το 1600, μια περίοδο-ορόσημο στην Ιστορία της Μουσικής, όπου η Φλωρεντιανή Καμεράτα (μια συντροφιά διανοουμένων) στην προσπάθειά της να ανακόψει την παρακμή της τέχνης, αναβιώνει το αρχαίο ελληνικό δράμα και γεννιέται "ακουσίως" αυτό το μουσικό είδος, που έμελλε να γίνει το πλέον σημαντικότερο μια και ενσωματώνει όλα τα είδη τεχνών.

Πρώτη όπερα θεωρείται η "Δάφνη" του Τζάκοπο Πέρι, η οποία όμως δυστυχώς δεν σώζεται.
Του ίδιου όμως συνθέτη είναι και η πρώτη διασωθείσα όπερα, σε λιμπρέτο του ποιητή Οτάβιο Ρινουτσίνι και έμπνευση από το γνωστό μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης, που καταγράφει ο Οβίδιος στις "Μεταμορφώσεις" του.

Έχει τίτλο "Euridice" και ο συνθέτης εδώ καινοτομεί κάνοντας χρήση του  "ρετσιτατίβο",  ένα είδος μελωδικής αφήγησης, προάγοντας  την πλοκή του έργου, συμβάλλοντας στην εξέλιξή της και βοηθώντας το θεατή να κατανοήσει ευκολότερα το έργο και να συνδέσει το τμήμα που έπεται, με το προηγούμενο.

Η όπερα "Ευρυδίκη" παρουσιάστηκε στο Palazzo Pitti στη Φλωρεντία το 1600 με την ευκαιρία των γάμων του Ερρίκου Δ΄ με την Μαρία των Μεδίκων, κάτι που κάνει τους ερευνητές να παραλληλίζουν το βασιλικό ζεύγος με το μυθολογικό (Ορφέα-Ευρυδίκη).
Αξίζει να σημειώσουμε πως το βασικό ρόλο του μυθικού τραγουδιστή που η αγάπη του για τη γυναίκα του τον έκανε να μεταφερθεί στον Κάτω Κόσμο προκειμένου να πείσει μέσω της μαγείας της μουσικής του τον Πλούτωνα να επιτρέψει την επιστροφή της στη Γη, ενσάρκωσε ο ίδιος ο συνθέτης, Τζάκοπο Πέρι.

Ακούμε το θαυμαστό, χορωδιακό φινάλε, όπου υμνείται η δύναμη της αγάπης...

"Biond'arcier Che D'alto Monte"






Sunday 26 March 2017

"Μπετόβεν...οι τελευταίες στιγμές του και η τούφα του"


O Μπετόβεν στο νεκροκρέβατό του - Xαρακτικό βασισμένο σε ένα σχέδιο του Wilhelm von Lindenschmit,όπου παρουσιάζει τον Hummel να κρατά το χέρι του Μπετόβεν και τον Hiller πίσω από την κουρτίνα του κρεβατιού.


Μυστήριο αποτελούν τα τελευταία λόγια, που ψέλισσε ο ΜΠΕΤΟΒΕΝ, στη μνήμη του οποίου είναι σήμερα αφιερωμένη η καλησπέρα μου, φίλοι μου!

Λέγεται πως λίγο πριν αποδημήσει εις Κύριον συλλάβισε τη λατινική φράση : "Plaudite, amici, comedia finita est" δηλαδή:"Χειροκροτήστε φίλοι μου ,η παράσταση τελείωσε!"
Άλλοι λένε πως με όσο δύναμη διέθετε, έκανε την παλάμη του γροθιά, ύψωσε το χέρι προς τον ουρανό σαν να διευθύνει ύστατη φορά κι ύστερα έπεσε σε κώμα.

Συγκλονιστικά αποτυπώνεται η σκηνή του θανάτου του τιτάνα στην ταινία του 1937: "Ένας μεγάλος έρωτας του Μπετόβεν" του πρωτοπόρου Abel Gance, όπου μουσικά επενδύεται με την "Υπό το Σεληνόφως", σονάτα πάνω στην οποία έχουν προσαρμοστεί οι στίχοι από τον λατινικό ύμνο: "Miserere mei, Deus-Eλέησον με, Κύριε".
Στίχοι από τον Ψαλμό 51, μια εξαγνιστική προσευχή προς τον Θεό, για άφεση αμαρτιών, μια επίκληση για καθαρότητα της καρδιάς.Ακούς και νιώθεις την εσωτερικότητα, την κατάνυξη αλλά και τη γαλήνη...

Un Grand Amour de Beethoven-"Η σκηνή του θανάτου"
(στο ρόλο του συνθέτη ο Harry Baur)



Άλλοι βιογράφοι του πάλι,  ισχυρίζονται πως απογοητευμένος, που τόσα χρόνια ζούσε με χαμένη την ακοή του, είπε: "Στον Παράδεισο θ'ακούω!", κι άλλοι πως επειδή τον ενημέρωσαν πως ο εκδότης του τού είχε στείλει μια ντουζίνα μπουκάλες με κρασί πως είπε: "Κρίμα, πολύ αργά!"

Μια τελευταία  εκδοχή αναφέρει πως γυρνώντας στο φίλο του J. Hummel, ο οποίος ήταν στο κρεβάτι του, ψέλισσε: "Δεν είναι αλήθεια, Hummel, ότι έχω κάποιο ταλέντο μετά από όλα τούτα;"

"26 Μαρτίου  1827, ενώ ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν βρισκόταν ξαπλωμένος στο νεκρικό του κρεβάτι, ο νεαρός μουσικός Φερδινάνδος Χίλερ βρισκόταν εκεί, για ν' αποδώσει τον ύστατο φόρο τιμής στον μεγάλο συνθέτη.
Είχε πάει εκεί με το δάσκαλό του Hummel.
Εκείνη την εποχή συνηθιζόταν να κόβουν μια τούφα από τα μαλλιά του νεκρού σαν ενθύμιο και αυτό έκανε και ο Χίλερ την επομένη του θανάτου του Μπετόβεν".

("Η κόμη του Μπετόβεν, Russell Martin,μετάφραση: Παναγιώτης Μακρίδης,Εκδόσεις Γκοβόστη)

Αφηγείται ο συνθέτης Hiller:

"Την επομένη του θανάτου του Μπετόβεν,πήγα με τον Hummel στο σπίτι του εκλιπόντος.
Ήθελα να κόψω μια τούφα απ'τα μαλλιά του.
Ο Hummel με απέτρεπε, λέγοντας πως θα χαλούσα την εμφάνισή του.Όταν όμως φτάσαμε, είδαμε πως  οι ξένοι είχαν ήδη κόψει πολλές τούφες...ήταν σχεδόν φαλακρός".

(Μνήμες του Μπετόβεν, εκδ. Maynard Solomon, CUP, 1992)


Επί έναν αιώνα η τούφα των μαλλιών αποτελούσε πολύτιμο οικογενειακό κειμήλιο της οκογένειας Χίλερ...

Το Β΄Παγκόσμιο πόλεμο κατέληξε σ' ένα γιατρό, που μετά το θάνατό του η κόρη του, την παρέδωσε στο Sotheby's για να πουληθεί.

Δύο θαυμαστές του Μπετόβεν από την  Αριζόνα αγόρασαν την τούφα το 1994.



Με την παρότρυνσή του έγιναν πολλά ιατρικά τεστ με την ελπίδα να ανακαλυφθούν οι πιθανές αιτίες της χρόνιας κακής υγείας του συνθέτη, της κώφωσης και του θανάτου του.

Ο μύθος μπλέκεται με την πραγματικότητα και δίνει την τηλεοπτική ταινία "Beethoven's Hair".
Στους εναρκτήριους τίτλους της(1:01) ακούγεται η εισαγωγή από την Πέμπτη Συμφωνία, της "Μοίρας".
Κυριαρχεί το δραματικό μοτίβο με τις τέσσερις νότες, που  αντιπροσωπεύουν το χτύπημα της μοίρας στην πόρτα του ανθρώπου, όπως ισχυριζόταν ο Μπετόβεν στον βοηθό του Άντον Σίντλερ. Άλλοι πάλι έχουν ταυτίσει το μοτίβο με  την πάλη κάθε καλλιτέχνη.

"Beethoven's Hair"(1:01):



Saturday 25 March 2017

Χρόνια Πολλά, ΛΕΒΕΝΤΙΚΑ!

"Έλληνες πολεμιστές που χορεύουν-μελέτη στους Σουλιώτες", Ντελακρουά


Χρόνια πολλά με σθένος, ελπίδα και προσδοκία για το καλύτερο!
Χρόνια Πολλά, ΛΕΒΕΝΤΙΚΑ!!!

Και τί πιο λεβέντικο από τον παραδοσιακό μας ΤΣΑΜΙΚΟ, το χορό που έσερναν οι ήρωες του 1821 όταν ξαπόσταιναν από τις μάχες...
Ο Τσάμικος χορεύεται σε κύκλο με ρυθμό 3/4, είναι επιβλητικός και μεγαλοπρεπής, μια έκφραση ανδρείας και επιθυμίας για νίκη!
Πήρε το όνομά του από τη λέξη "τσάμι", ένα είδος έλατου ή πεύκου, με την έννοια του "ψηλός", αναφορά στο λεβέντικο ανάστημα που κατά παράδοση διαθέτουν οι χορευτές του τσάμικου!
Κατ’ άλλη εκδοχή το όνομα προέρχεται από την Τσαμουριά, ή τα "τσάμικα", όνομα των ρούχων που φορούσαν οι τσάμηδες.
Παλιά ο τσάμικος χορευόταν αποκλειστικά από άνδρες.
Ήταν πολεμικός χορός και όπως φανερώνουν τα βήματα και οι φιγούρες πρέπει να χορεύονταν ως προετοιμασία για την μάχη.

Αποτέλεσμα εικόνας για κωνσταντινιδης γιαννης συνθετης

Από τον παραδοσιακό τσάμικο έχει εμπνευστεί τον «ΤΣΑΜΙΚΟ ΧΟΡΟ» του ο Γιάννης Κωνσταντινίδης.

Φυσικά, δεν χρειάζεται να πω τίποτε για τον πολύπλευρο συνθέτη…
Μπορεί, το ευρύ κοινό να τον γνωρίζει με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης, που χρησιμοποιούσε για τις συνθέσεις του ελαφράς μουσικής, οι φανατικοί όμως μουσικόφιλοι σίγουρα υποκλινόμαστε στο ταλέντο του ως συνθέτης, πιανίστας και μαέστρος, από τις πιο διακεκριμένες προσωπικότητες της Ελληνικής Μουσικής του 20ού αι. και στην "κλασική" μουσική, όπου συνδύαζε αρμονικά το ελληνικό μουσικό ιδίωμα με τη δυτικότροπη κλασική δομή…
Αξιοποιωντας τον πλούτο του παραδοσιακού μέλους διεύρυνε την έννοια της Εθνικής σχολής παρατείνοντάς τη χρονικά.

Ο πρώτος από τους "Τρεις Ελληνικούς Χορούς", που συνέθεσε το 1950 είναι ένας λεβέντικος τσάμικος,(οι άλλοι δυο είναι ο Τσακώνικος και ο Συρτός).
Έργο, στο οποίο είναι εμφανές το προσωπικό, πρωτοποριακό ύφος του Κωνσταντινίδη, που αξιοποιεί την εθνική μας κληρονομιά ενσωματώνοντας στοιχεία της στη μουσική του.
Οι γαλλικές επιρροές του συνθέτη υποβόσκουν, ενώ κυριαρχούν τα στοιχεία της ελληνικής δημοτικής μουσικής.

Το αρχικό μοτίβο του θέματος του τσάμικου κάνει την εμφάνισή του με το κλαρινέτο, κι ενώ τα τοξοτά προθυμοποιούνται για διάλογο, παρεμβάλλεται το όμποε που με το χαρακτηριστικό του ηχόχρωμα εισάγει το δεύτερο μοτίβο...
Έντονα τα διακοσμητικά μελίσματα, σολαρίσματα (1:34...1:41...) από το κλαρινέτο. Ένα όργανο απόλυτα ταυτισμένο και αναπόσπαστο κομμάτι έκφρασης στη συνείδηση του λαού μας, καθώς παραπέμπει στα "τσακίσματα" των λαϊκών κλαρινετιστών που με τις τεχνικές ιδιαιτερότητές τους και τους κατάλληλους αυτοσχεδιασμούς έκαναν κάθε ψυχή να σκιρτά στο άκουσμά του.
Ο ρυθμός αβίαστος, κι οι μελωδικές γραμμές σύντομες...παρατηρούμε πως κάθε όργανο διατηρεί τη δική του ευκαμψία, όλα όμως μαζί συμπράττουν σε μια μουσική πανδαισία, ώστε να αποδοθεί το χρώμα, το ύφος του λεβέντικου, αγέρωχου, γεμάτου περηφάνια χορού!


Γ.Κωνσταντινίδης: "Three Greek Dances-Ν.1 ΤΣΑΜΙΚΟΣ":


Wednesday 22 March 2017

Γκαίτε - "Egmont": Μπετόβεν και Λιστ

Αποτέλεσμα εικόνας για γκαιτε

Στον '"Έγκμοντ", ο Γκαίτε αναφέρεται στον Κόμη Έγκμοντ, περίφημο πολεμιστή της Φλάνδρας, που αρνήθηκε να εγκαταλείψει τα ιδανικά του, φυλακίστηκε και παρά τις προσπάθειες της αγαπημένης του, Κλαίρχεν καταδικάστηκε σε θάνατο και κείνη έπειτα απεγνωσμένη, αυτοκτονεί.

Οι αναλυτές του έργου του έχουν ομόφωνα αποφανθεί πως η φράση "Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrubt"  από το τραγούδι της Klarchen στην III πράξη, αναφέρεται από ευρωπαίους διανοούμενους ως "η χαρακτηριστικότερη του ρομαντικού ψυχισμού":

Freudvoll und leidvoll, gedankenvoll sein;
Langen und bangen in schwebender Pein;
Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt;
Glücklich allein ist die Seele, die liebt.

Παρακάτω το σχετικό απόσπασμα σε ελληνική μετάφραση του θεατρικού, από τον Ι. Οικονομίδη, των εκδ. Δωδώνη, σελ.96:

ΜΕΡΟΣ 3ο
[Στο σπίτι της Κλαίρχεν. Η Κλαίρχεν και η μητέρα της]

Η ΜΗΤΕΡΑ: Σαν την αγαπη του Μπρακεμπουργκ δεν είχα ξαναδεί.Νομιζα πως μονο στα παλιά τα παραμυθια τη βρισκει κανείς.
ΚΛΑΙΡΧΕΝ:(περπατα πανω-κατω στην κάμαρη μουρμουρίζοντας ενα τραγουδι):
"Ευτυχισμένη
ω ψυχή, που αγαπάς"
Η ΜΗΤΕΡΑ: Υποπτεύεται τη σχέση σου με τον Έγκμοντ, και θαρρώ πως αν ήσουν λίγο καλή μαζί του, πως αν ήθελες, μόλα ταύτα θα σε παντρευόταν.
ΚΛΑΙΡΧΕΝ:: (τραγουδάει)
"Δάκρυα και γέλια,
βαριοι λογισμοί.
Χάρες, λαχτάρες
και μαύροι καημοί.
Όνειρο ουράνιο,
θανάτου βραχνάς -
ευτυχισμένε,
ω ψυχή, που αγαπάς" (*)

* γράφει ο μεταφραστής σε παραπομπή: "Η μεταφραση έγινε με τετοιο τρόπο για να τραγουδιέται με τη μουσική του Μπετοβεν"

Αποτέλεσμα εικόνας για μπετοβεν

Ο Μπετόβεν συνέθεσε τη μουσική για την τραγωδία του Γκαίτε το 1810.

Λέγεται πως ο συνθέτης είδε στην ηρωική μορφή του Εγκμοντ, τον εαυτό του.
Σκιαγραφώντας τον πολεμιστή για την ελευθερία της πατρίδας του, εκφράζει τον πολεμιστή στον τομέα της τέχνης, αυτόν που παλεύει για την ανύψωση της ανθρωπότητας.
Σήμερα, προτείνω να μη σταθούμε στο σύνολο της μεγαλειώδους Εισαγωγής, αλλά στο σχετικό μέρος της σύνθεσης με το παραπάνω απόσπασμα από το "Τραγούδι της Κλαίρχεν", χαρακτηριστικό του ρομαντικού ψυχισμού, κατά τους διανοούμενους.



Beethoven-Goethe: "Egmont", Op. 84 
"Freudvoll und leidvoll-Δάκρυα και γέλια"/ Birgit Nilsson:



Αποτέλεσμα εικόνας για λιστTρεις δεκαετίες αργότερα ο Φραντς Λιστ δίνει τις δικές του εκδοχές πάνω στο τραγούδι της Κλαίρχεν, που εκφράζει την ταραχώδη, αντιφατική κατάσταση του έρωτα.
Είναι η εποχή που έχει χωρίσει από την ερωμένη του και μητέρα των 3 παιδιών του, Μαρία ντ'Ανκού και  ταυτίζεται με τα μεγάλα λόγια του Γκαίτε για την αγάπη ως  μέγιστη ευτυχία, ακόμα κι όταν αυτή έχει θλιβερή κατάληξη.


Ο Λιστ έγραψε 3 εκδοχές. Παρατηρείστε πώς αποτυπώνει μουσικά το παράδοξο του τίτλου του ποιήματος, "Δάκρυα και γέλια"   κινούμενος σε δυο κλίμακες παντελώς απομακρυσμένες μεταξύ τους (Λα υφ. και Σι, με 4 υφέσεις η πρώτη και 5 διέσεις η δεύτερη στον οπλισμό τους) τονίζοντας τη μετάβαση των αντιθέτων συναισθημάτων: από τη χαρά στη θλίψη κι από τη λαχτάρα στο φόβο.

1. Quasi allegretto  σε 6/8,
2.Αllegro agitato σε 2/4 και
3. Αndantino σε 4/4

Ακούμε 2 από την Diana Damrau:

1.Freudvoll und leidvoll, Franz Liszt-version 1:



2.Freudvoll und leidvoll, Franz Liszt-version 2:


Ο "Εγκμοντ" του Γκαίτε έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα 9 Ιανουαρίου 1789 στο Mainz.

Για την Εισαγωγή "Έγκμοντ" του Μπετόβεν μπορείτε να διαβάσετε εδώ.





Tuesday 21 March 2017

"21 Μάρτη, μια μέρα με διπλό συμβολισμό"


21 Μάρτη
Παγκόσμια Ημέρα ΠΟΙΗΣΗΣ, αλλά και Διεθνής Ημέρα ΚΑΤΑ του ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ!

Διπλός ο συμβολισμός αυτής της ημέρας.
Η ποίηση συμπυκνώνει με τρόπο θαυμαστό αξίες όπως η ισότητα, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η κοινωνική δικαιοσύνη.
Και με την Ποίηση πολεμάμε το Ρατσισμό!

Καλό απόγευμα, εκλεκτοί μου φίλοι, με το ποίημα ανώνυμου παιδιού από την Αφρική, που προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως το καλύτερο ποίημα του 2006.

"Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος 
Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος 
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος 
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος 
Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος 
Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος 
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε 
Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ 
Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός 
Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος 
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε 
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος 
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος 
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι
Και αποκαλείς εμένα έγχρωμο......"


Αχ, τα παιδιά με την αγνή ψυχη και την αθωότητά τους παραμένουν αμόλυντα από κάθε δηλητηριώδες μικρόβιο!
Το χρώμα, η διαφορετικότητα, το μη όμοιο, δεν μπορεί στα μάτια τους να μειώσει την αξία, την καλοσύνη, την αρετή, την ΑΓΑΠΗ απέναντι στον συνάνθρωπο...
Είναι τόσο δύσκολο για μας τους μεγάλους να τους μοιάσουμε;
Η Ποίηση, φίλοι μου, στέλνει το δικό της μήνυμα κατά του τέρατος που λέγεται ρατσισμός και προκατάληψη!
Η αγάπη και η καλοσύνη έχουν στόχο την καρδιά του συνανθρώπου μας κι όχι το χρώμα, τη φυλή, το αξίωμα, το φύλο...


Διάλεξα να συνοδεύσω το ποίημα αυτό με τη φωνή μιας Αφροαμερικανής μέτζο σοπράνο, που έδωσε αγώνα για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δη για την άρση των φυλετικών διακρίσεων και των απαγορεύσεων στους Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες.


Όταν κάποτε την άκουσε ο Arturo Toscanini δήλωσε: 
«Η φωνή της είναι από κείνες που εμφανίζονται μία φορά στα εκατό χρόνια!!!»


Η Marian Anderson ήταν η πρώτη Αφροαμερικανή που εμφανίστηκε στην περίφημη Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης το 1955 στο ρόλο της μάγισσας Ulrica στο «Χορό μεταμφιεσμένων» του Βέρντι, με την Ιστορία της Μουσικής να καταγράφει στο πόντιουμ το Δημήτρη Μητρόπουλο:


Bέβαια, η Anderson αντιμετώπισε τη φυλετική προκατάληψη σε όλη τη σταδιοδρομία της, αλλά το ξεπέρασε με επιμονή. Το θάρρος της απέναντι στο τέρας που λέγεται ρατσισμός και η επιμονή της άνοιξαν διάπλατα τις πόρτες για τους μαύρους της Αμερικής με φωνητικό ταλέντο, συμπεριλαμβανομένων πολλών γνωστών λυρικών καλλιτεχνών, ανάμεσά τους oι Leontyne Price, Jessye Norman, Kathleen Battle κ.α.

Η Μουσική Ακαδημία την είχε αρνηθεί στους κόλπους της λόγω του χρώματός της, ενώ της είχε απαγορευτεί η είσοδος σε πολλές αίθουσες συναυλιών και πολλά ξενοδοχεία.
Κάποτε μάλιστα, ο Αϊνστάιν τής παραχώρησε το δικό του δωμάτιο.
Το 1939, όταν τής απαγορεύθηκε να εμφανιστεί στο θέατρο στην Ουάσινγκτον, η Πρώτη Κυρία Eλέανορ Ρούσβελτ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας παραιτήθηκε από την οργάνωση Κυριών και οργάνωσε ταχύτατα μια συναυλία για την Άντερσον, που πραγματοποιήθηκε στα σκαλιά του Lincoln Memorial, με πλήθος κόσμου και πρωτοφανή επιτυχία!

Την ακούμε στο αγαπημένο «Ave maria» του Σούμπερτ σε μια ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ της σε μια ταινία που γυρίστηκε το 1944 για το Στρατιωτικό Προσωπικό των ΗΠΑ με τον Leopold Stokowski να διευθύνει το μικρό ορχηστρικό και χορωδιακό σύνολο.


Monday 20 March 2017

"Όταν η τέχνη πλάθει εγκώμιο στην ΕΥΤΥΧΙΑ"



20 ΜΑΡΤΗ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

To εικαστικό στη διπλανή εικόνα τιτλοφορείται: "Η Αλληγορία της Ευτυχίας".

Ο καλλιτέχνης έχει τοποθετήσει την Ευτυχία ως όμορφη νεάνιδα στο κέντρο να κρατά στα χέρια της το σήμα της Υγείας και το κέρας της Αμάλθειας, σύμβολο της Αφθονίας.Στα γόνατά της ο φτερωτός Ερως, ενώ πλαισιώνεται από το δίκιο(με δυο προσόψεων μορφή) και τη σύνεση.
Στα πόδια της Ευτυχίας βρίσκεται η Τύχη και ο Χρόνος, με τον τροχό του πεπρωμένου και τους εχθρούς της Ειρήνης ταπεινωμένους στο έδαφος. Πάνω από το κεφάλι της Ευτυχίας, η Φήμη ηχεί την τρομπέτα της , και η Δόξα κρατά ένα στεφάνι δάφνης.
Ενα εικαστικό, όπου θριαμβεύουν οι παστέλ αποχρώσεις ιδιαίτερα του ροδιού και του λουλακί...τα γυμνά σώματα των μορφών σχεδόν βελούδινης υφής με το χρώμα να τα καλύπτει σαν να ειναι πολύτιμοι λίθοι...

Το έργο είναι του Φλωρεντίνου μανιεριστή ζωγράφου, Άνιολο Μπροντσίνο, αυλικό ζωγράφο του Δούκα της Τοσκάνης Κόζιμο Α΄ των Μεδίκων, ο οποίος του έδωσε και την παραγγελία της "Αλληγορίας της Ευτυχίας".

Τι είναι όμως, ευτυχία;

"Η ευτυχία θέλει καθημερινή εξάσκηση, όπως το βιολί", θα απαντήσει ο πολυμαθής διανοούμενος και φιλόσοφος σερ John Lubbock.

Η ευτυχία δεν διδάσκεται, ούτε έχει μυστική συνταγή. Δεν είναι λεφτά, δόξα, επιτυχίες.
Ευτυχία είναι στιγμές! Κρύβεται στην απλότητα των στιγμών κι ας πορευόμαστε σε πολύπλοκα μονοπάτια της καθημερινότητας...
Γι' αυτά τα λίγα και απλά ας πολεμάμε, φίλοι μου, "για να μπορούμε να’ χουμε ένα χαρούμενο δρόμο το πρωί, ένα ήρεμο όνειρο το βράδυ".

Σας στέλνω το χαιρετισμό και την αγάπη μου με το σύντομο πρελούδιο του Φρειδερίκου Σοπέν, Op.28 No.19 σε ΜΙ ύφεση μείζονα, που ο Hans von Bulow τού είχε δώσει το παρατσούκλι "ΕΥΤΥΧΙΑ"...

Η Γεωργία Σάνδη στην αυτοβιογραφία της "Histoire de ma vie", αναφερόμενη στο Σοπέν και τ
α Πρελούδιά του θα γράψει γι' αυτόν:

"Το χάρισμα του Σοπέν είναι η έκφραση των βαθύτερων και πληρέστερων συναισθημάτων και συγκινήσεων που έχουν υπάρξει.
Έκανε ένα μόνο όργανο να μιλήσει τη γλώσσα του απείρου. Συχνά συνόψιζε, σε δέκα γραμμές που μπορούσε να παίξει ένα παιδί, ποιήματα απεριόριστης εξύψωσης, δράματα απαράμιλλης δύναμης".



Το μικρής διάρκειας Πρελούδιό του Op.28 No.19, που του δόθηκε το παρατσούκλι "Ευτυχία" αποτελεί μέρος ενός συνόλου μικρών συνθέσεων, καθεμιά σε μία από τις είκοσι τέσσερεις κλίμακες, μείζονες και ελάσσονες.
Αν και ο όρος πρελούδιο(προοίμιο) χρησιμοποιείται γενικά για να περιγράψει ένα εισαγωγικό κομμάτι, ο Σοπέν τα αντιμετωπίζει ως αυτόνομες ενότητες, καθεμία από τις οποίες μεταφέρει μια συγκεκριμένη ιδέα ή συναίσθημα. Το Op. 28 των Πρελουδίων παραγγέλθηκαν από τον κατασκευαστή πιάνου και εκδότη Camille Pleyel για 2.000 φράγκα.
Ο Σοπέν συνέθεσε τα περισσότερα στη Μαγιόρκα, όπου είχε καταφύγει με τη Σάνδη και τα παιδιά της για να αποφύγει την υγρασία του Παρισιού.
Η γαλλίδα λογοτέχνις τού είχε σταθεί πολύ εκείνη την περίοδο της ζωής του, δείχνοντάς του αμέριστη στοργή και αγάπη εκδηλώνοντας έμπρακτα την προσωπική της στάση, που μάλλον επηρέασε και την έμπνευση-σύνθεση του γάλλου ρομαντικού, που μεταφέρει: "Υπάρχει μια μόνο ευτυχία σ’ αυτήν τη ζωή: να αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι".




Πρόκειται για δεξιοτεχνικότατο πρελούδιο, με κίνηση συνεχή μέσα από τρίηχα ογδόων, και συνεχόμενες ελαττωμένες συγχορδίες μεθ' εβδόμης.
Θα το απολαύσουμε εκτελεσμένο άψογα από τη χαρισματική βιρτουόζο Μάρτα Άργκεριχ, μια ανεπιτήδευτη ερμηνεύτρια με απίστευτη την τεχνική της σβελτάδα!
Αφοσιωμένη στο διάλογο που κάνει κάθε φορά με το συνθέτη που ερμηνεύει, κι όσον αφορά το Σοπέν, θέλει τρομερή προσπάθεια στην κατανόηση και έκφρασή του, όπως η ίδια έχει ομολογήσει και συνεχίζει χαριτολογώντας: "It is not always easy, probably with little jealous..."


F. Chopin: Prelude op. 28 N. 19  / M. Argerich



Ευτυχία, 1980 - Marc Chagall
"Ευτυχία", Marc Chagall
Ο Σαγκάλ από την άλλη απεικονίζει την ευτυχία σ'έναν εναγκαλισμό με την αγαπημένη του.
Η διέγερση που προκαλείται, τούς δίνει συνάμα και την αίσθηση της αιώρησης πάνω από τον ασημίζοντα ουρανό του Παρισιού.
Αψηφούν τους νόμους της βαρύτητας -εξάλλου η ευτυχία δεν μετριέται με καντάρια- και σ'αυτό το αναπτέρισμα στροβιλίζονται στους ήχους ενός τοξοτού που για χάρη τους παίζει γλυκά ο επί εδάφους βιολιστής, ενώ τα ζώα συνοδεύουν με τον αυλό τους.
Ένα άγγελος μελετά την "παρτιτούρα της ευτυχίας".
Το ζεύγος "ουρανοπλοεί" πλάθοντας με τις φαντασιώσεις τους το σχήμα του συναισθήματος.


Τελικά "ευτυχία" είναι στιγμές, είναι οι αληθινές σχέσεις, η γενναιοδωρία και η μεγαλοσύνη!

Ας συνειδητοποιήσουμε πως δεν είναι ψευδαίσθηση, αλλά τρόπος ζωής, ανήκει σε όλους και κατακτάται αν κανείς το πάρει απόφαση να την κερδίσει!



Σας εύχομαι χαρούμενη, πολύχρωμη, ευτυχισμένη κάθε εποχή κι όχι μόνο η άνοιξη που μας έκανε σήμερα και επίσημα ποδαρικό...
Aς ζούμε κάθε στιγμή "υπνωτισμένοι" από τα χάδια της ευτυχίας!




Saturday 18 March 2017

Μαλαρμέ - Ντεμπισί, η σύμπραξή τους στους "Les Mardistes"...



Ο Kλωντ Ντεμπισί το 1886 διέκοψε τη φοίτησή του στη Βίλα των Μεδίκων όπου είχε μεταβεί για σπουδές με υποτροφία, επιστρέφοντας στο Παρίσι.Εκεί, ζούσε πλέον ως μποέμ, κερδίζοντας τα προς το ζην παίζοντας πιάνο σε παριζιάνικα καμπαρέ.

Είναι η περίοδος που εντάσσεται στον κύκλο του Στεφάν Μαλαρμέ. 

Ο γεννημένος σαν σήμερα, 18 Μαρτίου 1842, Μαλαρμέ, είναι από τους σπουδαιότερους ποιητές και το έργο του επηρέασε αρκετές σχολές τέχνης των αρχών του 20ού αιώνα.Το ρεύμα του μοντερνισμού φέρνει κοντά καλλιτέχνες όλων των τεχνών, των οποίων η σχέση φανερώνει κοινή  ιδεολογία και φιλοσοφία.
Ετσι, ο Μαλαρμέ, που θεωρείται πρόδρομος του συμβολιστικού κινήματος και "σκαπανέας της πρωτοπορίας", έζησε μέσα στην τέχνη και ανάμεσα στους θεράποντές της...
Λογοτέχνες, ποιητές, ζωγράφοι, μουσικοί ανήκουν στη μεγάλη συντροφιά του, στην οποία εισχωρεί και ο Ντεμπισί το 1868.
Kάθε Τρίτη τα μέλη της συντροφιάς συναντιούνται στο διαμέρισμα του ποιητή και γι'αυτό παίρνουν το όνομα "Les Mardistes" (από τη γαλλική λέξη Mardi=Τρίτη).
Ο Ντεμπισί διάβαζε και θαύμαζε από πολύ μικρός τον Μαλαρμέ, κι όταν τον συνάντησε εκείνος ήταν σαραντάχρονος και καθιερωμένος διανοούμενος, ενώ ο Ντεμπισί βρισκόταν  στην αρχή της καριέρας του.

Από τα δημοφιλέστερα έργα του είναι φυσικά "Το απόγευμα ενός φαύνου", που μελοποίησε ο Κλωντ Ντεμπισί:


"Σε μύθο ανοίγουν οι ωραίες πόθο σου τρανό!
...Φαύνε, ξεφεύγει η φαντασία το χρώμα το κυανό
Των κρύων ματιών τής πιο σεμνής σαν μια πηγή δακρύων.
Μα η άλλη, στεναγμός ποιών αισθημάτων ανομοίων,
Σαν άνεμος θερμός στα στήθη σου τα τριχωτά!
Τί αντίθεση! όταν μες στο καύμα που λιποθυμά
Αδιάσειστο και πνιγερό, η αυγή δροσοπαλεύει,
Άλλο νερό δεν ψιθυρίζει απ’ ό,τι πια κυριεύει
Ο αυλός μου τ’ άλσος που ποτίζει αρμονικά..."

("Το απόγευμα ενός φαύνου", Στ. Μαλαρμέ, μτφ.Γ. Σ. Πατριαρχέας)



Debussy: "Prélude à l'après-midi d'un faune" / Leonard Bernstein:





Αποτέλεσμα εικόνας για debussy goungΤο έργο δεν χρειάζεται συστάσεις.Ας περιοριστούμε στο ότι πρόκειται για μια ιμπρεσιονιστική σύνθεση του 1894, με το αρχικό μοτίβο που εκτελεί το φλάουτο, ν'αποτελεί ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα του μουσικού ρεπερτορίου. Το έργο θεωρείται απαρχή της σύγχρονης μουσικής περιόδου και όπως χαρακτηριστικά παρατήρησε ο Πιερ Μπουλέζ: "το φλάουτο του φαύνου έφερε νέα πνοή στην μουσική τέχνη". Η σύνθεση ευτύχησε να χορογραφηθεί από τον Βάσλαβ Νιζίνσκι το 1912 στο Παρίσι με τα ρωσικά μπαλέτα του Ντιαγκίλεφ.

Μια δεκαετία νωρίτερα, το 1884, ο εικοσιδυάχρονος Ντεμπισί μελοποίησε κι ένα ποίημα της νεότητος του γάλλου συμβολιστή ποιητή.
Πρόκειται  για το "Apparition-Οπτασία", σύνθεση για φωνή και πιάνο.
Εύκολα διακρίνει κανείς οπερατικά στοιχεία στη σύνθεση, με διάχυτο ρομαντισμό και τη μελωδική γραμμή να ακολουθεί το επίσης τρυφερό, ρομαντικό ποιητικό κείμενο στο οποίο ο 20χρονος Μαλαρμέ εγκωμιάζει το πρώτο φιλί που έδωσε με την αγαπημένη του, και μετέπειτα σύζυγό του, Μαρία-Χριστίνα Γκέρχαρντ.


Αποτέλεσμα εικόνας για apparition mallarmé
"Οπτασία"

Θλιβόταν η σελήνη. Σεραφείμ με ολοφυρμούς
Σε όνειρα τα δοξάρια τους κρατώντας μες σε ανθούς
Αχνόλουστους, βαθιά από βιόλες που 'σβηναν αντλούσαν
Λευκούς λυγμούς που σε γαλάζιους κάλυκες γλιστρούσαν.
- ήταν η ευλογητή μέρα του πρώτου σου φιλιού .
Άκαμπτη φαντασία δικού μου ειρμού μαρτυρικού
Μεθούσε έντεχνα τότε με του μύρου την οδύνη
Που δίχως μεταμέλεια και πίκρα ωστόσο αφήνει
Το τρύγημα ενός ονείρου στον τρυγητή παλμό .
Διαβάτης το λιθόστρωτο ατένιζα το παλιό
Ότε , έχοντας τον ήλιο στα μαλλιά , μέσα στο βράδυ
Και μες στον δρόμο , πρόβαλες , μειδιώντας με , όλο χάρη ,
Και νόμισα πως έβλεπα με κάλυμμα φωτός
Τη νεράιδα που μου ‘φέρνε ο ύπνος μου ο παιδικός
Με μισόκλειστ΄ αφήνοντας στο πέρασμα της χέρια
Να πέφτουν μύριες χιονοδέσμες μυρωμένα αστέρια"

("Tα ποιήματα του Stephan Mallarme, εκδ.Ιδεόγραμμα, μτφ: Γ.Σ.Πατριαρχέας)


"Apparition", Debussy/Renee Fleming-Jean-Yves Thibaudet:



Aντιπαλότητα για "τρία ποιήματα" του Στεφάν Μαλαρμέ δημιουργήθηκε ανάμεσα στον Ντεμπισί και τον Ραβέλ. 
Ήταν το 1913, όταν εκδόθηκαν τα Άπαντα του ποιητή κι οι δυο τους έσπευσαν να κατοχυρώσουν την αποκλειστική τους μελοποίηση.
Ο Ντεμπισί ενοχλήθηκε από την ενέργεια των κληρονόμων να παραχωρήσουν άδεια και στον Ραβέλ, αλλά ακόμη περισσότερο όταν είδε πως ο Μωρίς είχε επιλέξει δυο από τα τρία ποιήματα που  εκείνος επιθυμούσε. Οι δυο συνθέτες έκοψαν και την καλημέρα.
Αρχείο: Mallarmé - Poésies, 1914, 8e éd.djvu
Πρόκειται για τα ποιήματα:

1. Soupir
2. Placet futile
3. Εventail

από τα οποία τα δυο πρώτα(Soupir και Placet futile) μελοποιήθηκαν κι από τον Ραβέλ.

1. "Soupir-Στεναγμός"...

"Η ψυχή μου στο μέτωπο σου, ω γαλήνη αδελφή,
Όπου όνειρο φθινοπώρου στικτό έχει χρυσωθεί
Και προς το ουράνιο αγγελικό σου βλέμμα πλανωμένη ,
Σαν μέσα σʼ ένα κήπο μελαγχολικό ανεβαίνει ,
Πιστή υδάτινη στήλη , στεναγμός προς το Γλαυκό !
- προς το Γλαυκό χάδι του Οκτώβρη το χλωμό και αγνό
Μες στις δεξαμενές τον μαρασμό που καθρεφτίζει
Κι αφήνει στο νερό που η αγωνία κιτρινίζει
Με φύλλα σκόρπια από άνεμο σε αυλάκι τον ψυχρό,
Του ήλιου να μακροσέρνεται ένα κύμα πελιδνό"

("Tα ποιήματα του Stephan Mallarme, εκδ.Ιδεόγραμμα, μτφ: Γ.Σ.Πατριαρχέας)


Claude Debussy: "3 Poemes de Stephane Mallarmè-Ν.1 Soupir":



2. "Placet futile - Μάταιον Αίτημα"

Αποτέλεσμα εικόνας για placet futile mallarmé debussyΠριγκηπέσσα! Ζηλεύοντας τη μοίρα αυτής της Ήβης
ζωγραφισμένης στο τάσι αυτό, έκθετης στο φίλημα των χειλιών σου
Το πνεύμα μου εξαντλώ, μα είμαι ντροπαλός σαν τον παπά
και δε θα εμφανιστώ ποτέ γυμνός πάνω στη πορσελάνη.

Μια και δεν είμαι το σγουρόμαλλο σκυλάκι σου
η καραμέλα, το κοκκινάδι σου, τα μάτια σου που ξεγελούν
και που ωστόσο πάνω μου νιώθω να πέφτει τη ματιά τους.
Ξανθιά εσύ, που κομμωτές σου θεϊκοί, οι χρυσόχοοι είναι!

Φώναξέ με... συ που τ' άλικα χαμόγελά σου
με ήμερων αρνιών κοπάδια έρχονται να ενωθούν
βοσκώντας στις επιθυμίες κι εκστατικά βελάζοντας

Φώναξέ με... κι ο φτερωτός ο Έρωτας σε μια βεντάλια θα με βάλει
κρατώντας τη φλογέρα τη στάνη μου να νανουρίζω
Πριγκηπέσσα, ονόμασέ με βοσκό των χαμογέλιων σου...



Claude Debussy: "3 Poemes de Stephane Mallarmè-Ν.2 Placet futile":