"Shchedryk = Γενναιοδωρία για ν'αναπνέεις λεύτερα!"

Όλο το πρωί ήμουν στα μαγαζιά...
Είχα βγει να διαλέξω και να αγοράσω τα δώρα της Πρωτοχρονιάς για τους αγαπημένους μου!
Πόση χαρά αλήθεια, μου προκαλεί αυτή η διαδικασία κάθε φορά!
Γιατί χαρά δεν είναι μόνο  να παίρνεις δώρα αλλά και να δίνεις!
Μάλιστα, ίσως να'ναι και μεγαλύτερη η χαρά της προσφοράς του δώρου!!

Κι αυτές οι γιορτές είναι μια καλή ευκαιρία να είμαστε γενναιόδωροι όχι μόνο με τους
συγγενείς και τους φίλους μας αλλά και με τους συνανθρώπους μας .
Αγοράζουμε πράγματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς, ανταλλάσσουμε ευχές με αγνώστους
και νιώθουμε μια αδιόρατη  πληρότητα, μια ικανοποίηση, μια ψυχική εύφρανση!

Τι ευτυχία να χαρίζεις απλόχερα, να μοιράζεις γενναιόδωρα τους θησαυρούς της ψυχής σου.
Κι όσο περισσότερο δίνεις, τόσο περισσότερο παίρνεις...
Γιατί και η ζωή είναι έπειτα γενναιόδωρη μαζί σου!
Στο παιχνίδι μαζί της, κερδίζεις  απ' αυτά που δίνεις.

Ό,τι κάνουμε για μας, πεθαίνει με μας...ό,τι όμως  γενναιόδωρα προσφέρουμε στους άλλους παραμένει αθάνατο!
Πόσο άγνωστο, όμως μας είναι όλο αυτό και η αλήθεια του!

Γενναιοδωρία είναι να λες "ναι!",  πριν ο άλλος προφτάσει να σου ζητήσει...

Στα ουκρανικά η γεναιοδωρία ονομάζεται "Shchedryk"!
Ένα ουκρανικό τραγούδι με τον ίδιο τίτλο, που τραγουδιόταν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς μιλάει για ένα χελιδόνι, που πετάει πάνω από ένα νοικοκυριό για να υπενθυμίσει στους ιδιοκτήτες του πως ο νέος χρόνος θα φέρει αφθονία και πλούτο!
To τραγούδι συνδέθηκε με τον ερχομό του νέου έτους που, στην προ-χριστιανική Ουκρανία, αρχικά γιορταζόταν με τον ερχομό της άνοιξης.
(Αυτό εξηγεί το λόγο για τον οποίο το αρχικό Ουκρανικό κείμενο μιλάει για ένα χελιδόνι που επιστρέφει).

Με την εισαγωγή του χριστιανισμού στην Ουκρανία, καθώς και την υιοθέτηση του Ιουλιανού ημερολογίου, ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς μεταφέρθηκε από τον Απρίλιο στον Ιανουάριο.

"Shchedryk shchedryk, shchedrivochka,

pryletila lastivochka,

stala sobi shchebetaty,

hospodarya vyklykaty:

"Vyydy, vyydy, hospodaryu,

podyvysya na kosharu,

tam ovechky pokotylys’,

a yahnychky narodylys’.

V tebe tovar ves’ khoroshyy,

budesh’ maty mirku hroshey,

V tebe tovar ves’ khoroshyy,

budesh’ maty mirku hroshey,

khoch ne hroshey, to polova:

v tebe zhinka chornobrova."

Shchedryk shchedryk, shchedrivochka,

pryletila lastivochka".

"Shchedryk", a capella από τη χορωδία Γυναικών του Βίλνιους:

H μελωδία βασίζεται σ'ένα παλιότερο, παραδοσιακό τραγούδι, που ο λαός πίστευε ότι η γλώσσα του είχε μαγικές ιδιότητες και γι'αυτό συνδεόταν με τον ερχομό της νέας χρονιάς!

K. Trutovs'kyi : "Christmas carols in Ukraine"

Το τραγούδι ανήκει στην κατηγορία των "shchedrivka", δηλαδή των καλάντων της Πρωτοχρονιάς.

Mykola Leontovych

Ο ουκρανός συνθέτης Mykola Leontovych το 1916 έγραψε μια παραλλαγή πάνω σε αυτή τη μελωδία, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από φοιτητές στο Πανεπιστήμιο του Κιέβου, τον Δεκέμβριο του 1916.

Όταν ο αμερικανός μουσικός Wilhousky άκουσε το χορωδιακό έργο του Leontovich, του θύμισε καμπάνες.
Έτσι έγραψε νέους στίχους ώστε να μεταφέρει αυτές τις εικόνες στο τραγούδι.

Επιλέχτηκε ο τίτλος "Κάλαντα των καμπανών" γιατί σύμφωνα με ένα παλιό σλαβικό θρύλο τα μεσάνυχτα, που γεννήθηκε ο Χριστός όλα τα κουδούνια στη γη άρχισαν να χτυπούν από μόνα τους προς Τιμήν Του.




Από τότε το τραγούδι έχει γίνει μια δημοφιλής μελωδία των Χριστουγέννων στις αγγλόφωνες χώρες, χρησιμοποιήθηκε σε διαφημίσεις, τηλεοπτικές σειρές και κινηματογραφικές ταινίες, όπως ο "Harry Potter" ή η χαρακτηριστική μια σκηνή από το γνωστό και αγαπημένο φιλμ των Χριστουγέννων :

"Μόνος στο σπίτι".

Πάμπολλες οι εκτελέσεις του με γυναικείες ή μικτές χορωδίες a capella ή με συνοδεία οργάνου.
Όμως προτείνω και μια εξαιρετική εκτέλεση από τις αγγελικές φωνές των Celtic woman, το γνωστό ιρλανδικό, γυναικείο, φωνητικό σύνολο!!!

Αυτά τα Χριστούγεννα ας ζήσουμε την αναδημιουργία μας, την ψυχική μας ανάπλαση απ’ το κατάντημα στο οποίο έχουμε περιέλθει...
Ας προετοιμαστούμε για Χριστούγεννα ψυχής!!!,με αγάπη και πραγματικά όμορφα συναισθήματα...
Πόσο απαραίτητη μας είναι η ευφροσύνη τους!

Και μην ξεχνάμε : "Γενναιοδωρία"...
Λέξη, πασπαλισμένη μαγεία κι ως πράξη, ανάσα του Θεού, που χαϊδεύει την ψυχή!

Με τη γενναιοδωρία, την προσφορά, την αγάπη...,η σύγχυση και το σκοτάδι της ψυχής διαλύονται και πάλι νοιώθεις ν'αναπνέεις λεύτερα!

Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr

Οι φωτογραφίες πάρθηκαν από :

http://www.onmed.gr/ygeia-eidhseis/item/304589-ereuna-i-gennaiodoria-kanei-kalo-stin-ugeia

http://www.steamfeed.com/generosity-will-create-prosperity/
http://www.mamalisa.com/?t=em&p=3301&c=152

"Erlkonig, ο βασιλιάς των ξωτικών"

"Erlkonig", Moritz von Schwind

Νύχτες Δεκέμβρη για μικρούς και μεγάλους που ακόμα ονειρεύονται...
Παραμυθοτάξιδο, λοιπόν με μια ιστορία,που μας έρχεται από το μακρινό, παγωμένο Βορρά.

Τα ξωτικά είναι μυθικά πλάσματα που επέζησαν στις λαϊκές παραδόσεις της βόρειας Ευρώπης ως αθάνατα πλάσματα με μαγικές δυνάμεις.
Στη Γερμανία τα ξωτικά λέγονται Albtraum (=εφιάλτης), και θεωρούνταν πως έφερναν άσχημα όνειρα.

Ένα ξωτικό,που εμφανίζεται σαν προάγγελος του θανάτου είναι ο Erlkonig, ο Βασιλιάς τους, που με τη γλυκιά φωνή του δελεάζει τα μικρά παιδιά και τα οδηγεί στη χώρα του θανάτου...

Η ιστορία του Erlkοnig προέρχεται από μια  παραδοσιακή Δανέζικη μπαλάντα, από τη μετάφραση της οποίας στα γερμανικά, εμπνεύστηκε το ποίημά του ο Γκαίτε.

Αν και η σκανδιναβική εκδοχή θέλει το ξωτικό να είναι  θηλυκό, που προσπαθεί να παγιδεύσει τα ανθρώπινα όντα για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για εκδίκηση, τελικά υπερίσχυσε η μεταγενέστερη εκδοχή με τον  Erlkonig, αρσενικού φύλου και  βασιλιά των ξωτικών...

" Erlkönig", Julius Sergius von Klever

Μια φορά κι έναν καιρό, λοιπόν, μέσα στη σκοτεινή,παγερή και άγρια νύχτα ένας πατέρας κρατώντας στην αγκαλιά του το μικρό του αγόρι σφικτά µην κρυώσει καλπάζει πάνω στο άλογο…
Το δάσος ήταν σκοτεινό κι ανήσυχο κάτω απ' το χλωμό φως του φεγγαριού.

Το αγόρι φοβόταν το δάσος, ιδιαίτερα τις νύχτες που τα πάντα έμοιαζαν νεκρά.
Τα πάντα εκτός από τις σκιές που κινούνταν προς το μέρος τους και μακριά απ'αυτούς, με παράξενες διαθέσεις.
Μέσα απ' τα όνειρά του τού φάνηκε πως είδε μια μορφή να ξεπροβάλει απ' το σκοτάδι και ν' ακούει µέσα από τον άνεµο τη γλυκιά ,μαγική σχεδόν φωνή του βασιλιά των ξωτικών να το δελεάζει, να του υπόσχεται όµορφα παιχνίδια,γέλια και χαρές από τις κόρες του, εάν και εφόσον φύγει µαζί του.
Με φωνή σα μέλι προσπαθεί να ελκύσει το αθώο αγόρι, να το αποπλανήσει, µε στόχο να το "πάρει µαζί του".

"Erlkonig",C.G.Peschel, τοιχογραφία στο Μπελβεντέρε

Ο πατέρας ήρεµος και καθησυχαστικός κατευνάζει το μικρό,ανήσυχο και τρομαγμένο παιδί για τους φόβους του.
Ήξερε πως το σκοτάδι έφερνε πάντα όλους τους φόβους των ανθρώπων στο προσκήνιο...Και συνεχίζει να καλπάζει...
Φτάνοντας όμως στο σπίτι τους, το βρίσκει νεκρό στην αγκαλιά του...

Ο μύθος εμπνέει τον Γκαίτε στο ομώνυμο ποίημα, που με έντονη επιβλητικότητα μεταφράζει ο Ζαν Μορεάς και πετυχαίνει μέσα από τον έμμετρο λόγο να αποδώσει πλήρως την ατμόσφαιρα του ποιητικού κειμένου του Γκαίτε:

"Ποιός τα μεσάνυχτα καβαλικεύει;

Είν' ο πατέρας με το παιδί·

το 'χει στα στήθια του και το χαϊδεύει

και κάπου σκύβει και το φιλεί.

—Παιδί μου, τι έκρυψες το πρόσωπό σου;

—Δε βλέπεις τ' άγριο το ξωτικό,

πατέρα; πέρασε απ' το πλευρό σου·

—Τα νέφια απλώνονται εις το νερό.

—Παιδί μου, έλα στη συντροφιά μου,

μ' αρέσ' η όψις σου η δροσερή,

περίσσια λούλουδα έχ' η οχθιά μου,

κι έχ' η μητέρα μου στολή χρυσή.

—Ακούς, πατέρα μου, ακούς τι λέει;

Με θέλει σύντροφο το ξωτικό·

—Παιδί μου, ησύχασε, τ' αέρι κλαίει

σ' άγριο χαμόδενδρο, θάμνο ξερό.

—Παιδί μου, έλα τί σε τρομάζει;

θα 'χεις τις κόρες μου για συντροφιά,

που όταν τη λίμνη μας νύχτα σκεπάζει,

χορεύουν εύθυμες στην αμμουδιά.

—Πατέρα, κοίταξε· δε βλέπεις πέρα,

σαν να χορεύουνε οι κορασιές;

—Παιδί μου, βλέπω απ' τον αέρα,

κουνιούνται πένθιμα γριές ιτιές.

—Μ' αρέσει η όψη σου, χρυσό μου αστέρι,

μα συ δεν έρχεσαι· σε παίρνω εγώ…

—Πατέρα, άπλωσε το άγριο χέρι,

πατέρα, μ' έπνιξε το ξωτικό.

Τρέμει ο πατέρας του και τ' άλογό του

κεντά και χάνεται σαν αστραπή·

φθάνει στη θύρα του… ωιμέ το γιο του

κρύο στον κόρφο του, νεκρό κρατεί".

Το ποίημα του Γκαίτε θα μελοποιήσει αργότερα ο Σούμπερτ που σαν μάστορας του ληντ μετατρέπει την σπουδαία ποίηση σε εξίσου σπουδαία μουσική ...και ήταν μόλις δεκαοχτώ χρονών!

Αφηγητής, πατέρας, παιδί και βασιλιάς των Ξωτικών, οι 4 χαρακτήρες του ποιήματος.
Ολοφάνερη η ερµηνευτική δυσκολία του τραγουδιού, αφού εκτελείται από έναν και µόνο τραγουδιστή, ο οποίος πρέπει να πετύχει απόλυτα τις εναλλαγές σε έκταση και ύφος που είναι τόσο απαραίτητες για την απόδοση των διαφορετικών χαρακτήρων!

Ισότιμος και ο ρόλος του πιάνου,που συµβάλλει ιδιαίτερα στην απόδοση της ατµόσφαιρας µέσα από τον ρυθµό του,την αρμονία και τον τρόπο συνοδείας!
Μεγαλοφυής η σύλληψη της μουσικής ιδέας για επαναλαμβανόμενα τρίηχα να αποδίδουν τον ακατάπαυστο καλπασµό του αλόγου αλλά και η μελωδία της κραυγής του αγοριού προς τον πατέρα είναι συγκλονιστική!

Ο αγαπημένος Φίσερ-Ντισκάου  μας παρασύρει με την εκπληκτική του ερμηνεία σ'αυτό το απαιτητικό ληντ σε παραμυθόκοσμους αυτές τις παγερές νύχτες του Δεκέμβρη!

Ύφος, χαρακτήρες, εναλλαγές, ατμόσφαιρα ...,η φωνή του εκπληκτικού βαρύτονου που σαν περίτεχνο κέντημα στολίζει τη σάλα με το αναμμένο τζάκι...

Η φωνή του μας κάνει να θυμόμαστε όσα έχουμε λησμονήσει,τότε που μικρά παιδιά καθισμένοι στα γόνατα, γύρω απ'τον παππού ή τη γιαγιά μοιραζόμαστε καημούς,χαρές , όνειρα και φόβους μέσα απ΄τα παραμύθια...
Η φωνή του,κουβάρι από φανταστικές ιστορίες, κόκκινη κλωστή,που ξετυλίγει κάθε τι απρόβλεπτο...

"Μνημείο του Erlkοnig στην Ιένα της Θουριγγίας"

O Heinrich Wilhelm Ernst στο "Grande Caprice,Op.26" μετέγραψε το έργο για βιολί.
Αυτή η μεταγραφή  θεωρείται ως ένα από τα πιο δύσκολα κομμάτια για βιολί .

Το ακούμε από τη βιρτουόζο Hilary Hahn.

Aρκετοί είναι εκείνοι, που συγκινήθηκαν από το θρύλο και προσπάθησαν να τον μελοποιήσουν, ανάμεσά τους και ο Μπετόβεν, που όμως εγκατέλειψε την προσπάθεια.
Υπάρχει βέβαια η μουσική του, που αν και είναι προσχέδιο δεν υπολείπεται σε ποιότητα...
Η χειρόγραφη σύνθεση, που έμεινε ατελείωτη  είναι του 1795.Το έργο ολοκληρώθηκε από τον R.Becker το 1897.

Από τις εκδοχές, που ξεχωρίζουν είναι αυτή του 1818 του Carl Loewe, την οποία ακούμε από τον Dietrich Fischer-Dieskau :

O γερμανός Λούντβιχ Σπορ θεωρείται πρόδρομος του Βάγκνερ όσον αφορά τη χρήση θρύλων στη μουσική του.
Φυσικά δεν έμεινε ασυγκίνητος από το μύθο του Erlkonig.  Το 1856 στα "Έξι λήντερ" του δίνει το ομώνυμο έργο για φωνή, πιάνο και βιολί, που το ακούμε επίσης από τη μεστή, δραματική και πλούσια φωνή του Dieskau.

 Από τη σύγχρονη εποχή ένα σχετικό πιανιστικό έργο, η Σπουδή Ν.8, από τις "12 Etudes in Minor Keys" με τίτλο: "Erlkοnig, after Goethe" από τον Marc-Andre Hamelin:

"Erlkonig", Bernhard Neher

Στο άλμπουμ της Sarah Brightman, "La Luna" υπάρχει το τραγούδι "Figlio Perduto - χαμένος γιος", που δεν είναι άλλο από το ποίημα του Γκαίτε "Erlkonig", μεταφρασμένο στα ιταλικά και η μουσική του βασίζεται στο δεύτερο μέρος Allegretto της Συμφωνίας Νο.7 Op. 92 του Μπετόβεν:

Muri die vento Notte è scesa Padre e figlio sono insiem

Con un cavallo Vanno avanti In questa grande oscurità

Ma ad un tratto Il bimbo trema Dalla paura Freddo si fa

Padre oh padre Tu non hai visto Re degli elfi Eccolo la

Figlio perduto,Vuoi far un gioco?Gioia ti porto Vieni con me

Padre oh padre Hai già sentito Cosa mi dice E che vuol' far'?

Figlio perduto Se tu non vieni Io userò la forza che ho

Padre oh padre Re degli elfi Mi sta toccando Male mi fa

E il bambino, Con occhi chiusi Lui non si muove Perso è già

Figlio Figlio perduto Se tu non vieni Io userò la mia forza

Padre oh padre Re degli elfi Mi sta toccando Male mi fa

E il bambino, Con occhi chiusi Lui non si muove Perso è già

... perso è già

Μπορεί, φίλοι μου, ο θρύλος του Εrlkonig να'ναι ντυμένος με θλίψη και μελαγχολία, όμως μην ξεχνάμε πως το σκοτάδι φέρνει τους φόβους των ανθρώπων στο προσκήνιο.
Κανένα τέρας δεν εμφανίζεται στο φως της μέρας.
Στο φως της μέρας οι σκιές είναι ακίνδυνες.

"The Erlking"  Albert Sterner

http://historyofnotes.blogspot.co.uk/2011/04/franz-schuberts-erlkonig-op-1-d-328.html
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B125/668/4444,19880/index_a_09.html
http://www.pinterest.com/pin/246009198366800256/
https://www.flickr.com/photos/12634458@N04/4539760037/

"Η Άγια νύχτα και η ιστορία της"

"Άγια Νύχτα, σε προσμένουν

Με χαρά οι χριστιανοί

Και με πίστη ανυμνούμε

Το Θεό δοξολογούνε

Μ’ ένα στόμα, μια φωνή..."

Αγαπημένοι μου φίλες και φίλοι, βρίσκω την ευκαιρία, λόγω ημερών, να σας πω μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία...την ιστορία της "Άγιας Νύχτας", του πιο γνωστού παγκοσμίως  Χριστουγεννιάτικου τραγουδιού, ενός τραγουδιού  βαθιά θρησκευτικού, που φτάνει κατευθείαν στις ανθρώπινες καρδιές.

Γκραβούρα: Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Oberndorf

Ήταν ξημερώματα προπαραμονής Χριστουγέννων του 1818 όταν στο Όμπερντορφ, ένα αυστριακό χωριουδάκι, οι πιστοί που βρίσκονταν στην εκκλησία σταμάτησαν να ψάλλουν, αφού το εκκλησιαστικό όργανο σώπασε απότομα...
Ο εφημέριος  Ιωσήφ Μορ διαπιστώνει πως πολλά από τα ξύλα στο εσωτερικό του είναι ροκανισμένα από ποντίκια!

Έτσι, μη μπορώντας να συνοδευτεί η μεγάλη χριστουγεννιάτικη λειτουργία με το όργανο αναθέτει στον οργανίστα της εκκλησίας Φραντς Γκρούμπερ να σκαρώσει μια μελωδία με την κιθάρα του πάνω σε αυτοσχέδιους δικούς του στίχους.

["Joseph Mohr και Franz Gruber", κάρτα για τα 100 χρόνια της Άγιας Νύχτας]

Η έμπνευση ήρθε από τη φύση.
Γύρω όλα πάλλευκα...το χιόνι έπεφτε πυκνό...
"Κάπως έτσι", σκέφτηκε ,"θα ήταν και κείνη η νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός!Ήρεμη και γαλήνια!"

Στη θέση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, που καταστράφηκε υπάρχει σήμερα εις ανάμνησιν  το παρεκκλήσι "της Άγιας Νύχτας" :

Από τότε, η "Άγια νύχτα" διαδόθηκε παντού!

"Stille Nacht, heilige Nacht, 

Alles schläft; einsam wacht

Nur das traute hochheilige Paar. 

Holder Knabe im lockigen Haar, 

Schlaf in himmlischer Ruh! 

Schlaf in himmlischer Ruh! "

Στο παρεκκλήσι της Άγιας Νύχτας κατασκευάστηκαν δυο παράθυρα βιτρώ με τα πορτραίτα των δύο δημιουργών του τραγουδιού, Μορ και Γκρούμπερ.

Το βιτρώ με τον Γκρούμπερ

Το βιτρώ με τον Μορ

[Ακούμε την "Stille Nacht" από την περίφημη Χορωδία αγοριών της Βιέννης (Wiener Sängerknaben), μια χορωδία  μακραίωνης ιστορίας, που ιδρύθηκε το 1498 και με την οποία συνεργάστηκαν μεγάλοι συνθέτες όπως ο Γκλουκ, ο Μότσαρτ και ο Σαλιέρι, ενώ μέλος της υπήρξε και ο Φραντς Σούμπερτ].

"Stille Nacht, Heilige Nacht", Die Wiener Sängerknaben

"Η ψυχή μας φτερουγίζει

Πέρα στ’ άγια τα βουνά

Όπου ψάλλουν οι αγγέλοι

Απ’ τα ουράνια θεία μέλη

Στον Σωτήρα Ωσαννά..."

"Gruber-Mohr", Μνημείο στο Oberndorf

Το πρωτότυπο χειρόγραφο έχει χαθεί. Ωστόσο, ένα χειρόγραφο που ανακαλύφθηκε το 1995, με την υπογραφή των  Moρ και Γκρούμπερ, χρονολογείται από τους ερευνητές  περίπου το 1820.
Αυτό δείχνει ότι o Moρ έγραψε τα λόγια το 1816, όταν διορίστηκε σαν ιερέας στην  Αυστρία και ότι η μουσική συνετέθη από τον Γκρούμπερ το 1818.

"Το χειρόγραφο της Άγιας Νύχτας"

Για χρόνια οι δημιουργοί του ήταν άγνωστοι και πολλοί απέδιδαν την πατρότητα του τραγουδιού σε διάσημους κλασικούς συνθέτες όπως τον Χάυντν, τον Μότσαρτ, ή τον Μπετόβεν.
Άλλοι πάλι θεωρούσαν ότι επρόκειτο για κάποιο παραδοσιακό γερμανικό νανούρισμα.

"Silent night, Holy night

All is calm, all is bright

Round yon virgin, mother and child

Holy infant, tender and mild

Sleep in heavenly peace,

Sleep in heavenly peace..."

"Στης Βηθλεέμ ελάτε όλοι

Στα βουνά τα ιερά

Και μ’ ευλάβεια μεγάλη

'Κει που τ’ άγιο φως προβάλει

Προσκυνήστε με χαρά!"

Από το Μάρτιο του 2011 το τραγούδι  ανήκει στην Πολιτιστική Κληρονομιά, που προστατεύεται από την UNESCO.

(...Ήταν το 1818. Στη μικρή πόλη του αυστριακού Oberndorf,  η εκκλησία του Αγίου Νικολάου "μαστιζόταν" από ένα ποντικοφαγωμένο όργανο.
Όλα έδειχναν ότι η νύχτα θα ήταν σιωπηλή...

Αλλά από κείνη τη σιωπή και τις καρδιές δύο ανθρώπων γεννήθηκε ένα τραγούδι, που θα άλλαζε τον χριστιανικό κόσμο για πάντα ...)

Ο Φραντς Γκρούμπερ τάφηκε στο Hallein, περιοχή κοντά στο Όμπερντροφ.O τάφος βρίσκεται ακριβώς έξω από το σπίτι του και κάθε Δεκέμβριο διακοσμείται με ένα πανύψηλο χριστουγεννιάτικο έλατο.

Το σπίτι του Γκρούμπερ σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο και ανάμεσα στα εκθέματα υπάρχει και η κιθάρα του Μορ με την οποία συνόδευσε το θρυλικό τραγούδι εκείνη την παραμονή Χριστουγέννων του 1818.

Ένα ενδιαφέρον βίντεο του BBC για το τραγούδι και το παρεκκλήσι της Άγιας Νύχτας μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ :

H "ΑΓΙΑ ΝΥΧΤΑ" έχει μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες σε όλον τον χριστιανικό κόσμο.
Από τις πιο ασυνήθιστες στα Σουαχίλι (Kengele Za Juu) και στην ιαπωνική :

"Kiyoshi, Kono Yoru"

Kiyoshi kono yoru hoshi wa hikari
sukui nomiko wa mabune no naka ni
nemuri tamo-o. itoyasuku.

Kiyoshi kono yoru mitsuge ukeshi
makibitotachi wa miko no mimae ni
nukazukinu, kashikomite.

Kiyoshi kono yoru miko no emi ni,
megumi no miyo no ashita no hikari
kagayakeri, hogarakani.

Το  ισχυρό μήνυμα της ουράνιας ειρήνης έχει ξεφύγει από τα σύνορα, έχει υπερνικήσει κάθε γλωσσικό εμπόδιο, κατακτώντας τις καρδιές των ανθρώπων παντού!

ΚΑΛΑ κι ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, φίλοι μου!

Γεμάτα από τα δώρα της Άγιας αυτής Νύχτας!!!!!!!

Ας αφήσουμε το φως των Χριστουγέννων να πλημμυρίσει την ύπαρξή μας και τα χείλη μας ας ψάλλουν: 

"Άγια νύχτα σε προσμένουν με χαρά οι χριστιανοί..."

Mέρος του κειμένου δημοσιεύτηκε και στην κοινότητα του fb : "The Mythologists"

http://www.br.de/fernsehen/ard-alpha/sendungen/schulfernsehen/geschichte-stille-nacht-weihnachtslied-100.html
http://www.hymnsandcarolsofchristmas.com/Hymns_and_Carols/silent_night_holy_night-1.htm
http://www.metrolyrics.com/silent-night-lyrics-christmas-carols.html
http://www.catholictradition.org/Children/silent-night.htm
http://inmozartsfootsteps.com/878/visiting-the-sites-of-silent-night/
http://blog.myvideomedia.com/hallein/
http://www.rvharvey.com/silentnight.htm

"Βόλτα με το έλκηθρο"

"Sleigh Scene', ελαιογραφία - Cornelius Krieghoff

"Και σαν ήμασταν παιδιά, μέναμε στου αρχιδούκα,

του ξαδέρφου μου, με πήρε με το "έλκηθρο"!!!

Και τρόμαξα. 

Κι έλεγε, Μαρία,Μαρία, κρατήσου δυνατά!

Και πήραμε την κατηφόρα.

Εκεί νιώθεις ελευθερία, στα βουνά!"

("Η Έρημη Χώρα", Τόμας Ελιοτ, Μετάφρ. Γιώργος Σεφέρης-Εκδόσεις Ίκαρος)

Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, τι θα λέγατε για μια "βόλτα με το έλκηθρο";
Αγαπημένες μελωδίες με αναφορά στο αγαπημένο μέσο,που έχει συνδεθεί με τη Χριστουγεννιάτικη περίοδο!!

1. "Schlittenfahrt-έλκηθρο", Leopold Mozart 

"The Sleigh Ride", 1845, James Goodwyn Clonney

 2.Tο 3ο μέρος "sleigh ride" από τους "3 German Dances" του W.A.Mozart:

3. "Sleigh Ride", Leroy Anderson:

" Kulig", Alfred Wierusz-Kowalski

Στα πολωνικά, το έλκηθρο που σέρνεται από άλογα ονομάζεται  kulig .
Ο αγαπημένος Αγιοβασίλης ταξιδεύει κάθε χρόνο με το ιπτάμενο έλκηθρό του, που οδηγούν οι τάρανδοι για να γεμίσει δώρα τα παιδιά όλου του κόσμου!

4. To 2o "sleigh ride" από τα "3 Small Tone Poems" του F. Delius:

Ένας παραδοσιακός ρωσικός τύπος έλκηθρου, που σέρνεται από τρία άλογα ονομάζεται "Τρόικα"


Το 1934 βγαίνει στις οθόνες η σοβιετική ταινία "Υπολοχαγός Kije", βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Yury Tynyanov.
Τη μουσική υπογράφει ο Προκόφιεφ.Μέρος της σουίτας αποτελεί η "Tρόικα", μουσική που ακούγεται συχνά κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.

Czeslaw Wasilewski ¨: "A troika ride"

Μια πολύ όμορφη διασκευή της "Τρόικα" για τζαζ ορχήστρα έγινε από τον Bill Finegan και έχει τίτλο "Το έλκηθρο του Μεσονυκτίου":

Από από τα δημοφιλέστερα λαικά τραγούδια της Ρωσίας είναι "Η Τρόικα του ταχυδρομείου"

The mail troika is dashing

over the frozen Volga in winter,

and the little bell, a gift from the Valdai hills,

sounds monotonously from the troika's bow.

The daring coachman, on his feet since midnight,

felt lonely in the quietness.

And he began to sing about the bright eyes,

about the eyes of the girl of his soul:

"You eyes, light blue eyes,

you have conquered this young man!

Why, why, oh evil people,

have you have separated our hearts?

Now I am a bitter orphan!"

And suddenly he swept over all the three horses.

So the young lad played with the troika

and sang like a nightingale.

Κλείστε τα μάτια, φίλοι μου...φέρτε στο νου τοπία παγωμένων λιμνών και άγριου δάσους...

Kαι πού ξέρετε; 

Ίσως σ'αυτό το νοερό ταξίδι συναντήσετε  και κείνα τα χαριτωμένα χάσκις ή ακόμα καλύτερα έναν τάρανδο να σας βολτάρει με το έλκηθρο!
Κι αν είστε και λίγο παραπάνω τυχεροί ίσως να'χετε οδηγό τον κοκκινοκάπη αγιοΒασίλη!

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!

Χρόνια πολλά σε όλους και μην ξεχνάτε να ονειρεύεστε!

"Μπεφάνα,η μάγισσα των Χριστουγέννων"

Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα κι όλοι ευελπιστούμε το φως από τη γέννηση του Θεανθρώπου  να φέρει στις καρδιές και τη ζωή μας ειρήνη, χαρά, υγεία και αγάπη!

Eίναι μέρες που βρισκόμαστε με τους αγαπημένους μας και ως ένδειξη της αγάπης μας ανταλλάσουμε διάφορα δώρα.
Τα μικρά παιδιά, περισσότερο απ'όλους μας αναμένουν τον ασπρογένη άγιο να κατέβει από την καμινάδα και να τους χαρίσει το πολυπόθητο παιχνίδι, που έχουν ζητήσει.

Στην Ιταλία, σύμφωνα με την παράδοση, δεν είναι ο Άη-Βασίλης με την κόκκινη κάπα από την Καισαρεία,που θα φέρει τα δώρα, αλλά η Μπεφάνα!μια ευγενική, γριά  μάγισσα, το θηλυκό αντίστοιχο αρχέτυπο του Άγιου Βασίλη.
Μόνο που τα δώρα δεν τα φέρνει τα Χριστούγεννα ή την Πρωτοχρονιά αλλά την παραμονή των Θεοφανείων όταν η Μπεφάνα κατεβαίνει  με τη σκούπα της από την καμινάδα των σπιτιών.

Το όνομά της προέρχεται από την ελληνική λέξη Θεοφάνια.
("La Festa dell' Epifania "-Επιφάνια...Μπεφάνα).

Ο εορτασμός της φαίνεται να προέρχεται από τελετή  των Ρωμαίων προς τιμήν της Strenia ή Strenua, θεάς του νέου έτους.
Τη μέρα αυτή οι Ρωμαίοι έκαναν ανταλλαγή δώρων, σύμβολα καλών οιωνών και ευημερίας.
Σ'αυτές τις τελετουργίες, ως δώρα προσφέρονταν σύκα, χουρμάδες και μέλι.

Διανομή δώρων από τη Μπεφάνα, Bartolomeo Oinelli, 1825 

Από την ανταλλαγή δώρων, λοιπόν προς τιμήν της Στρένια φτάσαμε στη Μπεφάνα, τη μάγισσα των Χριστουγέννων.
Τη νοικοκυρά- μάγισσα, που σύμφωνα με το μύθο, γεμίζει τα παπούτσια των παιδιών με δώρα και παιχνίδια.

Όχι όμως όλων των παιδιών...αλλά μόνο των υπάκουων και πειθαρχημένων!

Σύμφωνα με την ιστορία της, η πολυάσχολη μάγισσα Μπεφάνα είχε αρνηθεί να ακολουθήσει τους τρεις μάγους, που την είχαν προσκαλέσει να ψάξουν μαζί, ακολουθώντας το λαμπερό αστέρι για το νεογέννητο Χριστό.
Εκείνη προτίμησε να συνεχίσει τις δουλειές της, το νοικοκυριό της, αντί να τρέχει στις ερημιές.

Αργότερα όμως που το καλοσκέφτηκε, το μετάνιωσε και κατάλαβε το λάθος της.
 Όμως ήταν ήδη αργά, μιας και οι τρεις μάγοι με τις καμήλες είχαν ήδη πάρει το δρόμο τους και δε μπορούσε να βρει τα ίχνη τους για να τους ακολουθήσει με τη μαγική της σκούπα.

Έτσι,αποφάσισε να αρχίσει να πετάει πάνω απ' όλα τα σπίτια του κόσμου και να ρίχνει σε κάθε καμινάδα κι ένα δώρο, με την ελπίδα ότι σε κάποιο από αυτά τα σπίτια θα έχει γεννηθεί το θείο βρέφος για να λάβει επιτέλους το δώρο, που του χρωστά...

Συνήθως απεικονίζεται ως μια γριά, καβάλα σ 'ένα σκουπόξυλο, φορώντας κόκκινη ρόμπα, καπέλο, ένα πολύχρωμο σάλι και μουντζουρωμένη απ'την καπνιά, χαμογελώντας να  μεταφέρει ένα σάκκο γεμάτο  δώρα και παιχνίδια.

Με την πάροδο του χρόνου,το παραμύθι παραλάσσεται και η Μπεφάνα αφήνει δώρα μόνο στα καλά και υπάκουα παιδιά.

Στα άτακτα, ανυπάκουα, σκανταλιάρικα και ζωηρά παιδάκια  προτιμά να αφήσει αντί για δώρα, κάρβουνα στα παπούτσια τους.Για να την καλοπιάσουν τα παιδιά και η οικογένειά τους τής αφήνουν συνήθως ένα  ποτήρι κρασί και ένα πιάτο με λιχουδιές δίπλα στο τζάκι.

Σε περιοχές,  όπως της αγροτικής Σικελίας ,υποστηρίζουν πως  η Μπεφάνα ,αν είσαι καλονοικοκύρης,θα σκουπίσει και το σπίτι πριν φύγει...σύμβολο απομάκρυνσης των προβλημάτων και των ταλαιπωριών της χρονιάς!
Όπως βλέπουμε, από την παράδοση του άη Βασίλη έχει διατηρηθεί το στοιχείο της καμινάδας καθώς και η επιβράβευση των καλών παιδιών με δώρα.


Η Κιάρα, μια ιταλίδα γειτόνισσα, κάθε χρόνο τέτοια μέρα φτιάχνει τα "μπεφάνια", σοκολατένια γλυκά σε σχήμα, που θυμίζουν  κομμάτια κάρβουνου.

Τα περισσότερα από τα στοιχεία,που σας αναφέρω είναι γνώσεις που αποκόμισα μετά από διάλογο μαζί της.
Μου είπε επίσης πως στην Ιταλία την παραμονή των Φώτων γίνονται φαντασμαγορικές παρελάσεις και φιέστες με διάφορα δρώμενα, χορούς και παραδοσιακά τραγούδια.

Η γριά πολυάσχολη Μπεφάνα, που ξεκίνησε ως μια ταπεινή νοικοκυρά μα σήμερα απολαμβάνει τιμητικότατη θέση ανάμεσα στις προσωπικότητες των ημερών εμφανίζεται και στις αγαπημένες  "Feste Romane" του Ρεσπίγκι...
Το τέταρτο μέρος του έργου του έχει τίτλο και αναφέρεται στην αγαπημένη αγιοβασιλίτσα...
(Σχετικά με τη σύνθεση μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Όσοι από σας νιώθετε παιδιά και αν εκτιμάτε πως ήσασταν υπάκουα και πειθαρχημένα κλείστε τα μάτια και αφήστε νοερά τις επιθυμίες σας ...
Ισως σας ακούσει η Μπεφάνα και  πειστεί να χαρίσει δώρα και σε σας!

Καλές γιορτές με υγεία και κάθε είδους ευλογία στη ζωή μας...
Αγάπη και περισσότερο φως στις ψυχές μας!

To άρθρο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr



ΠΗΓΕΣ: "Befana's legend" Tomie de Paola,
προφορικές αφηγήσεις της Κιάρας
http://www.stregheria.com/Befana.htm
http://www.viterbopost.it/2014/01/befana-meno-calza-ma-tanti-eventi/

Καλλιτεχνικές εμπνεύσεις από το μύθο του Μαρσύα...

"Η Εκδορά του Μαρσύα", Τιτσιάνο

Ο Μαρσύας από τη Φρυγία ήταν ένας από τους δαίμονες των δασών και των βουνών με αποκρουστική εμφάνιση αλλά μέγας δεξιοτέχνης του αυλού. Είχε φτάσει σε υψηλό επίπεδο, ώστε τόλμησε να καυχηθεί πως είναι καλύτερος ακόμα κι από τον Απόλλωνα!
Ο θεός θεώρησε τη σύγκριση υβριστική. Τόσο για την αλαζονεία ενός κατωτέρου όντος, όσο και για το ότι ο Μαρσύας ήταν αυλητής και ο αυλός δεν ήταν ακόμα αποδεκτός στην Ελλάδα ως όργανο πρωτόγονο (σε σύγκριση με τη λύρα του Απόλλωνα) και ως εκπρόσωπος της κατώτερης ασιατικής τέχνης.
Ετσι, ο Απόλλων κάλεσε τον Μαρσύα να αποδείξει την αξία του σε ένα μουσικό διαγωνισμό και στον οποίο, όπως ήταν επόμενο, οι κριτές ανακήρυξαν νικητή ποιον άλλον;
Το θεό, φυσικά, κι εκείνος, για να τιμωρήσει τον αλαζόνα Μαρσύα τον έγδαρε ζωντανό και κρέμασε το δέρμα του στο άνοιγμα ενός σπηλαίου για παραδειγματισμό...
Το αίμα του σχημάτισε τον ομώνυμο ποταμό.

Τη σκηνή αυτή αποτύπωσαν στον καμβά πλήθος καλλιτεχνών, ανάμεσα τους και ο μέγας Τιτσιάνο το 1576.
Ο ζωγράφος σκιαγραφεί μια τρομακτικότατη εικόνα.
Αποτυπώνει τον Μαρσύα να τιμωρείται για την ύβρι του κρεμασμένος ανάποδα από ένα σκοινί με το δέρμα του γδαρμένο σπιθαμή προς σπιθαμή κι ένα σκυλί να γλείφει το αίμα του που στάζει. Βασανιστικά, ένας άλλος μουσικός συνοδεύει την φρικιαστική σκηνή παίζοντας βιολί .
Η επιφάνεια του καμβά εμφανίζεται γδαρμένη, μια ασύνδετη μάζα, σχεδόν μονόχρωμη με εξαίρεση τις βυσσινί λωρίδες του αίματος. Κάθε πινελιά θολά οδηγεί στην επόμενη, σαν να μη μπορούσε ο Τιτσιάνο να ζωγραφίσει μια τέτοια σκηνή τρόμου χωρίς να τής προσδίδει μια λυπητερή αίσθηση. Τοποθετεί και τον εαυτό του στον πίνακα, (καθισμένο στα δεξιά) να συλλογίζεται το βασανιστήριο με λύπη.

"Marsyas", Anish Kapoor

Από το εικαστικό του Τιτσιάνο εμπνεύστηκε το ξεχωριστό και τεραστίων διαστάσεων σύγχρονο γλυπτό του ο Άνις Καπούρ, που εκτέθηκε  στην Τέητ Μόντερν του Λονδίνου.
Ο δημιουργόςμε την ιδιαίτερη καλλιτεχνική αισθητική και φαντασία δίνει τα πλέον εντυωσιακά -σε κλίμακα- έργα, καθώς όπως ο ίδιος έχει πει οι εμπνεύσεις του προέρχονται από "τα μυθικά θαύματα του κόσμου όπως οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας και ο Πύργος της Βαβέλ".
Οι δημιουργίες του  Άνις Καπούρ  παρουσιάζουν έντονα το χαρακτηριστικό της πολικότητας...
Παρουσίες-απουσίες, κίνηση-ακινησία, αποκρύψεις-αποκαλύψεις. Σε πολλά δε, υπάρχουν αντηχήσεις από μυθολογίες του αρχαίου κόσμου, όπως αυτό το έργο για το μύθο του Μαρσύα.
Έχει ύψος 150 μέτρα και εκτείνεται σε δέκα επίπεδα, αποτελείται δε από τρεις χαλύβδινους δακτυλίους ενωμένους μεταξύ τους με ένα ενιαίο άνοιγμα από κόκκινη μεμβράνη PVC.
Η  γεωμετρία που παράγεται από αυτές τις τρεις άκαμπτες μεταλλικές κατασκευές καθορίζει τη γενική μορφή της γλυπτικής.
Ο σχεδιασμός εμπνεύστηκε από πολλαπλές παράλληλες και αποκλίνουσες έννοιες και διαδικασίες.




Το 2003 ο εσθονός Άρβο Περτ εμπνεύστηκε από το ιδιαίτερο γλυπτό, το έργο του: "Lamentate", για πιάνο και ορχήστρα.
Πρόκειται για έργο που εκφράζει τη στάση του συνθέτη μπροστά στην αυτονόητη, αλλά και συνταρακτική διαπίστωση, ότι ο χρόνος της παραμονής μας πάνω στη Γη είναι μετρημένος.

Ο Περτ, γνωστός για το μυστικιστικό και έντονα πνευματικό χαρακτήρα της μουσικής του, κυριεύτηκε από την αίσθηση ότι είναι ανέτοιμος μπροστά στο χρόνο της ζωής που λιγοστεύει, όταν επισκέφθηκε τη γιγαντιαία εγκατάσταση με τίτλο "Μαρσύας" του Άνις Καπούρ στην Τate Modern.
Η μουσική του αντίδραση στη θέα μιας τεράστιας κόκκινης μεμβράνης που ίπταται στο χώρο -αναφορά στο αίμα του άτυχου Σάτυρου Μαρσύα, που γδάρθηκε μετά την ήττα του από τον Απόλλωνα- είναι ένας θρήνος, όχι για τους νεκρούς, αλλά για τους ζωντανούς που έχουν να αντιμετωπίσουν τον πόνο και την απογοήτευση.

Arvo Pärt: Lamentate:

(Για τη σύνταξη του κειμένου πάρθηκαν στοιχεία από: anishkapoor.com, tate.org.uk/ , culturenow.gr, Μορφές και Θέματα της Αρχ. Ελλ. Μυθολογίας, greek-language)