"Όπερα Don Giovanni, η πρεμιέρα στην Πράγα"

Estates Theatre, Prague

Όταν κάποτε  ο Ροσσίνι  ρωτήθηκε ποια από τις όπερές του αγαπούσε περισσότερο, απάντησε:
«O Ντον Τζοβάννι!!», κι όταν ο Τσαϊκόφσκυ μελέτησε το χειρόγραφο της συγκεκριμένης όπερας του Μότσαρτ εντόπισε «εμφανώς την παρουσία του Θεού!!».

Αλλά και ο Γκουνό έβρισκε το «μελόδραμα αψεγάδιαστο και αδιάλλειπτης τελειότητας!», ενώ ο Φλωμπέρ διακήρρυττε την προτίμησή του στο έργο λέγοντας:
«Η θάλασσα, ο Άμλετ και ο Ντον Τζοβάννι είναι τα τρία καλύτερα που δημιούργησε ο Θεός!!»

Η πολυαγαπημένη όπερα του Μότσαρτ, «Don Giovanni», είναι ένα έργο από τα πλέον εμπνευσμένα του παγκόσμιου οπερατικού ρεπερτορίου.
Έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα 29 Οκτώβρη του 1787 στο  Estates Theater–Θέατρο των Τάξεων, στην Πράγα.

O εφημερίδες την επομένη της παράστασης έγραφαν εγκωμιαστικότατα σχόλια…

«Μια όπερα εξαιρετικά δύσκολη στην εκτέλεσή της, όμως το αποτέλεσμα αποτελεί 

μουσικό κομψοτέχνημα!

Η Πράγα δεν έχει ακούσει ποτέ κάτι παρόμοιο. 

Το πολυάριθμο κοινό υποδέχτηκε θριαμβευτικά το Μότσαρτ, που διηύθυνε αυτοπροσώπως, 

ενώ συγχρόνως εκτελούσε τσέμπαλο!»

Ο Ντον Τζοβάννι είναι όπερα δύο πράξεων σε μουσική του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ και ιταλικό λιμπρέτο του Λορέντσο Ντα Πόντε, βασισμένη στο θρύλο του νεαρού, αλαζονικού, και σεξουαλικά αχαλίνωτου ευγενή.
.
Αν και καταγράφεται στους καταλόγους έργων όπερας μπούφα, ανήκει στα δράματα giocosi, που υποδηλώνουν συνδυασμό σοβαρής και κωμικής δράσης.

Κεντρικό πρόσωπο, ο σαγηνευτής γυναικών, ψεύτης και ποταπός Δον Ζουάν.
Άτακτος, αφημένος σε ένα  ατελείωτο ξεφάντωμα, με συνεχείς ερωτικές φιλοφρονήσεις,  όμορφος, σκανταλιάρης, τρελός νέος, που «αγαπά τις γυναίκες, αλλά συγχρόνως είναι ανίκανος να αγαπήσει ΜΙΑ γυναίκα!»

Μηχανορράφος του έρωτα, αιώνιος γευσιγνώστης των ηδονών της ζωής, θα’πρεπε να’ναι αντιπαθής, μα αντίθετα, λατρεύουμε όλοι αυτή την υπέροχη παραφροσύνη της νιότης του!

http://www.sandiegoreader.com/

«Wow!History was made here!…Look at this beautiful theater!...

...and the first notes of this monument of music come out right  from this place…

Πωπω!Εδώ βρίσκεται η Ιστορία!...Τι όμορφο θέατρο!...

κι οι πρώτοι ήχοι αυτού του μουσικού μνημείου ακούστηκαν σ' αυτό το μέρος...»

Αυτά τα λόγια αναφωνεί ο μεξικάνος τενόρος, Ρολάντο Βιγιαζόν, όταν για πρώτη φορά εισήλθε στο Θέατρο της Πράγας!
Παρατηρείστε στο βίντεο το πάθος και τη συγκίνηση με την οποία μιλάει ο καλλιτέχνης!
Η αύρα και η ενέργεια του χώρου δονούν την ψυχή του καθώς αναλογίζεται πως στο ίδιο μέρος πριν δυο αιώνες στεκόταν ο μεγάλος συνθέτης και διηύθυνε!

Στο εσωτερικό του θεάτρου της Πράγας και πάνω στη σκηνή υπάρχει μπρούτζινη πλάκα, όπου αναφέρεται:

«-Νa tomto miste dirlgoval a na cemballo doprovazel- 

σε αυτό το σημείο διηύθυνε και συνόδευσε με τσέμπαλο, ο Μότσαρτ» 

Ο Luigi Bassi στην πρεμιέρα της Πράγας

O πρώτος, που υποδύθηκε τον Ντον Τζοβάννι ήταν ο ιταλός βαρύτονος Λουίτζι Μπάσι.
Διάσημος εκείνη την εποχή λυρικός τραγουδιστής, μα και επιδεξιότατος στην υποκριτική του μελοδράματος.

Ειδικευμένος στους Μοτσάρτιους ρόλους, λέγεται πως το έργο  γράφτηκε από τον Μότσαρτ έχοντας κατά νου τις φωνητικές του ικανότητες.

Λέγεται, επίσης πως επειδή ο βαρύτονος δεν ενθουσιάστηκε όταν άκουσε το «Finch'han dal vino», τη γνωστή «άρια της Σαμπάνιας», ζήτησε από το Μότσαρτ να γράψει και μια άλλη σύνθεση, με την οποία θα αναδεικνύονταν οι φωνητικές ιδιαιτερότητες των πρωταγωνιστών.

Έτσι ο Μότσαρτ έγραψε το ντουετίνο «Là ci darem la mano».



Η «Finch'han dal vino», που ερμηνεύεται από τον πρωταγωνιστή περικλείει όλο τον ενθουσιασμό του Δον Ζουάν για μια επερχόμενη γιορτή.
Ενθουσιασμός, που αποτυπώνεται στη γρήγορη ρυθμικά άρια, την πολύ χαριτωμένη και πληθωρική καθώς ο καρδιοκατακτητής όλο έπαρση και κομπασμό στοιχηματίζει για την αύξηση των κατακτήσεών του!!!

«Στη γιορτή τη μεγάλη

Θα κάνουμε κεφάλι 

Με γλυκό κρασί

Θα χορέψω ,θα φλερτάρω!!!...

Ah! la mia lista, Doman mattina

D’una decina, Devi aumentar!

Κορασίδες δέκα, 

θα’χουν στη λίστα προστεθεί, 

η μέρα σαν ξημερωθεί!»

Ο Μότσαρτ έγραψε το ντουετίνο «Là ci darem la mano» πέντε φορές, έως ότου ο Μπάσι ικανοποιηθεί πλήρως με το αποτέλεσμα.

To ντουέττο ερμηνεύεται από τον Ντον Τζοβάννι και την άβγαλτη Ζερλίνα:

[Για το θαυμάσιο αυτό ντουέτο, που έχει διακευαστεί από πολλούς συνθέτες μπορείτε να διαβάσετε σε παλαιότερο άρθρο μου εδώ:]

*****

Ο Δον Ζουάν σαγηνεύει χάρη στην ευφράδειά του!Είναι ένας νέος, που πέρα από την εξωτερική ομορφιά και αυτοπεποίθησή του, έχει ως βασικό όπλο του την ευγλωττία!

Ευφυέστατη η διανομή των ρόλων και ειδικότερα στην επιλογή του Μότσαρτ να δώσει τις μπάσες φωνές στους δύο πανούργους πρωταγωνιστές του, στον Ντον Τζιοβάνι (βαρύτονος) και στον υπηρέτη Λεπορέλο (μπάσος), ενώ αναθέτει σε έναν λυρικό τενόρο, το ρόλο του Ντον Οτάβιο.
Είναι ο  αρραβωνιαστικός της Δόνα Ελβίρας, άβουλος, πειθήνιος, παθητικός, αλλά ενάρετος σχεδόν αγγελικός, που παρηγορεί την αγαπημένη του:

Don Ottavio's aria : «Il Mio Tesoro-Θησαυρέ μου!» 

-Πλάσιντο Ντομίνγκο-

Praag - Anna Chromy

Εκείνο που δεν γνωρίζουμε κι αποτελεί μέγα μυστήριο είναι το αν αληθεύει ή απλώς αιωρείται όπως οι ομιχλώδεις μύθοι γύρω από το υπερφυσικό, πως ο πραγματικός Καζανόβας συναντήθηκε με το συνθέτη ή ακόμα αν συνεργάστηκε μαζί του για την όπερα γιατί πολλοί το επικαλούνται, αφού ο διάσημος εραστής έζησε στην Πράγα την ίδια εποχή με τον Μότσαρτ..

***

Σε ανάμνηση της ιστορικής πρεμιέρας στην Πράγα, έχει στηθεί ένα άγαλμα στην πλαϊνή είσοδο του Θεάτρου των Τάξεων, με πλακέτα, όπου αναγράφονται η ημερομηνία, η όπερα και ο συνθέτης.


Μπορεί ο γοητευτικός Ντον Τζοβάννι, σαν ρόλος να αποπλανά με το ζαχαρένιο λόγο του, να πείθει τις γυναίκες και να απατά την ακοή όλων με την τόση μαεστρία του, όμως η μουσική του Μότσαρτ μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη έκσταση!!


Η αριστοτεχνική έμπνευσή του υπερισχύει των "πλάνων χειλέων και της απατηλής θωριάς" του κομψού νέου καρδιοκατακτητή...