Tuesday 27 October 2015

"Ο Άδωνις, η Αφροδίτη κι ο Παγκανίνι…"


Ένοιωθε τύψεις κι ενοχές…Ήταν αυτή, η υπεύθυνη της εξαπάτησης. Η Αφροδίτη είχε οδηγήσει τον κύπριο βασιλιά Κινύρα σε μια ερωτική συνεύρεση με τη Μύρρα, αγνοώντας πως ήταν κόρη του.
Τι φρίκη γι’αυτή την αιμομικτική ένωση!Και πώς να διορθωθεί ένα τόσο μεγάλο λάθος;

Ο Κινύρας δεν το σκέφτηκε πολύ.
Άρπαξε το σπαθί του και πήρε το κατόπι την κόρη του να τη σκοτώσει κι έπειτα να σκοτωθεί.
Και κει, η θεά του έρωτα και της ομορφιάς,  συμπονώντας το κορίτσι, το μετατρέπει σε φυτό.
Και ως εκ θαύματος, από το δέντρο που είχε γίνει η μητέρα του, γεννήθηκε ο Άδωνις!

Ήταν απίστευτα όμορφο αυτό το αγόρι, που για να μην το χάσει η Αφροδίτη το΄ δωσε να το αναθρέψει η Περσεφόνη στον Κάτω Κόσμο.
Μα όταν ήρθε η ώρα να τον πάρει πάλι πίσω, οι δυο γυναίκες ήρθαν σε διαμάχη γιατί καμμιά τους δεν ήθελε να τον αποχωριστεί!

Ο σοφός Δίας δίνει τη λύση.
Μισός χρόνος με την Περσεφόνη κι άλλος τόσος με την Αφροδίτη!

Peter Paul Rubens - Venus and Adonis

Αφηνόταν σ’ αυτό τον έρωτα η θεά, έρωτα δυνατό, απερίγραπτο, ποτισμένο από λαχτάρα και αχαλίνωτο πάθος.
Ένα έντονο, ανεξέλεγκτο συναίσθημα! Μια παράφορη, τρελή αγάπη…μια λάβρα, μια τρικυμία παθών!
Τι σχέση κι αυτή!
Τι φλόγα κι ορμή ανάμεσα στους δύο εραστές!

"Καθώς ο ήλιος με όψη πορφυρή
Τη δακρυσμένη μέρα αποχαιρετά,
Ο ροδαλός Άδωνις,
Του κυνηγιού εραστής, τον έρωτα περιγελά.
Η ερωτευμένη Αφροδίτη βιαστική,
Σαν παράτολμος μνηστήρας τον πολιορκεί.

"Τρισομορφότερε από μένα", ξεκινά,
"Πρώτο άνθος του αγρού, πλάσμα μοναδικό.
Που τις νύμφες επισκιάζεις σ’ ομορφιά,
Πιο κόκκινο από ρόδο, από περιστέρι πιο λευκό,
Έλα κάθισε εδώ, 
Και μόλις βολευτείς, θα σε πνίξω στα φιλιά.
Μα μην αφήσεις να χορτάσουνε τα χείλη,
Στην αφθονία να πεινάνε πιο πολύ,
Το χρώμα μια κόκκινο μια ωχρό ποικίλει,
Ένα σαν είκοσι, δέκα σαν ένα σου φιλί".


Κόκκινοι και οι δυο, αυτή φωτιά αναμμένη,
Αυτός από ντροπή, σαν πάγος μένει.

Τον σπρώχνει πίσω με όλη τη δύναμή της...

Μόλις πέφτει, πέφτει δίπλα του κι εκείνη...

(Ουίλλιαμ Σαίξπηρ: "Αφροδίτη και Άδωνις"/Μετάφ. Χριστίνα Μπάμπου-Παγκουρέλλη)



Το χειροκρότημα ήταν κι απόψε παρατεταμένο.
Ο Νικολό είχε μαγέψει το ακροατήριο, που αφιονισμένο ζητωκραύγαζε  για τις απίστευτες εκτελέσεις του πάνω στη χορδή Σολ.
Πόσο εντυπωσιακά αυτά τα εφέ, που χρησιμοποιούσε στις χορδές του ο Παγκανίνι για να εκπλήξει τα πλήθη!

Πώς να το πει και πώς να το πιστέψουν ότι αιτία γι’ αυτό το πείραμα δεξιοτεχνίας ήταν μια παράφορη σχέση;

Ένας παράτολμος, ερωτικός διάλογος ανάμεσα σε μια θεά κι έναν πανώριο νέο;

Κι όμως! Ήταν εκείνο το βράδυ, που έψαχνε για ποικιλία στα μουσικά του προγράμματα στην αυλή της Λούκα.
Πειραματιζόταν, όπως συνήθιζε, με τις χορδές.

Του’ρθε η σκέψη να αφαιρέσει δυο απ’αυτές και ν’αυτοσχεδιάσει.
Αφαίρεσε τη 2η και την 3η χορδή απ’το βιολί του κι άρχισε να παίζει λυρικά στην αρχή, έντονα, απότομα, βίαια στη συνέχεια.

Είχε γεννηθεί μια σονάτα.Τα μοτίβα της εκφραστικότατα, τυλιγμένα με πέπλα πύρινα, παθιασμένα, ερωτικά.
Είχε κατά νου την  Ερωτική σκηνή του Άδωνι με την Αφροδίτη!

Στις χορδές, που έμεναν, "διέκρινε" τη φλόγα και το ερωτικό τους πάθος !
Η 4η, όπως υποστήριζε χορδή αναπαριστούσε τον όμορφο νέο και η 1η την αγαπημένη θεά της ομορφιάς.

Με αφορμή  λοιπόν, τον απερίγραπτο έρωτα του μυθολογικού ζευγαριού έγραψε ο Παγκανίνι εκείνη τη σονάτα και από τότε συνήθιζε να παίζει σε μια χορδή.
Το έργο δυστυχώς έχει χαθεί.
Δεδομένου όμως πως ο Παγκανίνι είχε τη συνήθεια της ανακύκλωσης υλικών, δεν είναι απίθανο το υλικό αυτό να εμφανίστηκε αλλού.

Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν πως το χαμένο κομμάτι κατά κάποιο τρόπο σχετίζεται με το Duetto Amoroso για βιολί και κιθάρα, κάτι που μαρτυρά και ο τίτλος "Amoroso -ερωτικό".

Αρκετά ενδιαφέρον ντουέττο με το βασικό θέμα να εξελίσσεται σε δέκα μέτρα, αρκετά εκτεταμένο θέλοντας να υποδηλώσει τη "διάρκεια" μιας ερωτικής σχέσης.

Η μουσική στο Duetto Amoroso αντιπροσωπεύει ένα διάλογο ανάμεσα σε δύο εραστές.

Το έργο ξεκινά σε ευδιάθετο ύφος με ένα θέμα στο βιολί "καμαρωτό" και γεμάτο αισιοδοξία, ενώ η κιθάρα παίζει επαναλαμβάνοντας ρυθμικά στοιχεία σαν συνοδεία.

Ένα δεύτερο θέμα προκύπτει πιο ρομαντικό, πιο παθιασμένο, δηλώνοντας τη λαχτάρα της Αφροδίτης για τον όμορφο Άδωνι.
Στη συνέχεια, παρατηρείστε!!!...η μουσική γίνεται κάπως επεισοδιακή... καθώς σταματά με απότομα pizzicati-ανταλλαγές ερωτόλογων μεταξύ των εραστών.
Το μέρος του βιολιού είναι λαμπρό και πολύχρωμο, ενώ η κιθάρα παραμένει αυστηρά υποδεέστερη παρέχοντας μόνο αρμονική και ρυθμική υποστήριξη.

Πάντως η λυρικότητα είναι έντονη καθώς και οι δεξιοτεχνικές κινήσεις, παραπέμπουν στην ερωτική φλόγα και το πάθος του ζευγαριού.

"Duetto amoroso" ... ένας ερωτικός διάλογος του Άδωνι με την Αφροδίτη...της κιθάρας με το βιολί!
Το μουσικό χρονικό ενός μεγάλου έρωτα, που βιώνεται ως θάνατος.
Φλόγες αναμμένες, παράτολμες...παιχνίδια πάθους πάνω σε δύο χορδές!





H φωτογραφία επεξεργάστηκε ειδικά για το άρθρο αυτό, χρησιμοποιώντας το εικαστικό "Venus and Adonis" του Hendrick Goltzius και καρικατούρα του Παγκανίνι.

Το μεταφρασμένο ποίημα του Σαίξπηρ αλιεύτηκε από δω:


1 comment:

  1. Όμορφη η σύνθεση αυτή του Παγκανίνι για βιολί & κιθάρα με το βιολί σε πρωταγωνιστικό ρόλο και την κιθάρα σαν συνοδεία, κάτι που συμβαίνει και στις σονάτες που έγραψε ο συνθέτης γι' αυτά τα δύο όργανα.
    Παρ' όλα αυτά, Ελπίδα μου, η σύνθεση ομολογουμένως εκφράζει τον παθιασμένο έρωτα των δύο ερωτευμένων που η ένωσή τους σηματοδοτείται με το εκρηκτικό μουσικό τέλος του έργου. Ωραία ανάρτηση αγαπημένη μου κι ευχαριστούμε πολύ! ❤.

    ReplyDelete