Η σίβυλλα-πιανίστα και ο παρ'ολίγον δολοφόνος της, Μπερλιόζ...

Marie Moke: διάσημη στην εποχή της, Βελγίδα πιανίστα και πανέμορφη δεσποσύνη!
Γεννήθηκε σαν σήμερα, 4 Σεπτεμβρίου 1811.

Σε αρκετούς, ίσως να μην θυμίζει κάτι το όνομά της, όμως τι θα λέγατε αν μαθαίνατε πως γι' αυτήν την μάγισσα των πλήκτρων, ο ποιητής Χάινριχ Χάινε είχε πει:

"Μπορεί ο Thalberg να' ναι ο βασιλιάς, κι ο Liszt ο προφήτης, ...ο Chopin ποιητής,  και τροβαδούρος ο  Kalkbrenner , όμως η Μarie είναι η πιανίστα-Σίβυλλα"!

Η Mαρί υπήρξε από τις πιο ταλαντούχες μαθήτριες του Ignaz Moscheles. Έδωσε το πρώτο της ρεσιτάλ στα οκτώ και ήδη στα 15 της θεωρείτο καταξιωμένη ερμηνεύτρια με πιστό ακροατήριο που τη θαύμαζε για την δεξιοτεχνία της!
Οι μουσικοκριτικοί της εποχής έγραφαν πως οι ερμηνείες της συνδύαζαν την "αισθαντικότητα του Σοπέν, την κομψότητα του Χερζ, και το Λιστ-ικό βιρτουόζικο στυλ".

Ήταν φίλη του ρομαντικού Φρειδερίκου Σοπέν κι ο πολωνός τής αφιέρωσε τα Νυχτερινά του op. 9. Ο δε Φραντς Λιστ -που είχε μαζί της μια σύντομη, όμως παράφορη σχέση- την εκτιμούσε πολύ ως πιανίστα. Έβλεπε στο παίξιμό της τον θηλυκό εαυτό του, με τις τεχνικές τους να ταυτίζονται σε πολλά και συμφωνούσε με τους κριτικούς που έγραφαν πως η  δεξιότητα της Marie Moke στα πλήκτρα, άγγιζε την τελειότητα!

(η φωτο από flickr)

Ο Μπερλιόζ γνωρίζει την Μαρί Μοκ μετά την απόρριψη του έρωτά του από την Χάριετ Σμίθσον.
Εχει καταλήξει πως αφού δεν μπορεί να έχει τη γυναίκα, που επιθυμεί, προσπερνά και αφοσιώνεται στη μουσική!Η Τέχνη θριαμβεύει επί του πόνου! ...
Ερωτεύεται όμως πάλι και μάλιστα παράφορα τη Μαρί!

Κι ενώ η προηγούμενη "Φανταστική" Συμφωνία του, γεννήθηκε από την  ερωτική απογοήτευση από τη Σμίθσον, τώρα η φλόγα, που κατατρώγει τα σωθικά του είναι μια πιανίστα, που ακούει στο όνομα Marie Moke.
Ο έρωτάς του είναι κεραυνοβόλος και εκείνη ανταποκρίθηκε στο αίσθημά του.


Γράφει σε μια επιστολή του προς φίλο:
"Έχω μεγάλη έμπνευση!Μόλις τέλειωσα μια μεγάλη σύνθεση για χορωδία, δύο πιάνα και ορχήστρα, για το θέμα της "Τρικυμίας", του Σαίξπηρ.  Δεν το γνωρίζει, μα έμπνευσή μου είναι ο καλός μου άγγελος, το όμορφό μου Άριελ, η Marie!"

Πρόκειται για το λυρικό του μονόδραμα "Επιστροφή στη Ζωή", που έχει και τον τίτλο "Lelio" (από το όνομα του πρωταγωνιστή) αποτελούμενο από  6 μέρη, με αφηγήσεις συνοδεία πιάνου και χορωδιακά.

Τα μέρη:

1: "Ο Ψαράς". Έμπνευση από το ομώνυμο ποίημα του Γκαίτε "Der Fischer" μεταφρασμένο στα γαλλικά
2. "Χορός των Σκιών". Αντλεί μουσικές ιδέες από τον Σαιξπηρικό Άμλετ
3. "Το τραγούδι των ληστών", με γιορταστική διάθεση, ένας ύμνος στην ελευθερία της ζωής που απολαμβάνουν οι "παράνομοι" στην Καλαβρία.
4."Τραγούδι της ευτυχίας", ένας ύμνος - ευλογία για την ευτυχία που επανήλθε στη ζωή του συνθέτη.
5."Αιολική άρπα", (το όργανο αποτελούσε σύμβολο της δύναμης και της μουσικής έμπνευσης στην ρομαντική περίοδο)
6. Το τελευταίο χορωδιακό, μια φαντασία πάνω στην "Τρικυμία" του Σαίξπηρ, που ο Μπερλιόζ συνέθεσε έχοντας στο μυαλό του τη Μαρί και την ταραγμένη και με άδοξο τέλος -όπως θα διαβάστε παρακάτω- σχέση τους.

Πορτραίτο του Μπερλιόζ την εποχή της Ρώμης(1830)
 Emile Signol,  Villa Medici de Rome

Όλα πήγαιναν κατ'ευχήν...Έτσι  ο Μπερλιόζ αποφασίζει να αρραβωνιαστεί τη Μαρί. Όμως η φιλόδοξη μεσοαστική οικογένειά της δεν ήθελε να δώσει την ταλαντούχα θυγατέρα σ'  έναν άνεργο  συνθέτη.

Ο Εκτόρ υπέβαλε για τέταρτη φορά αίτηση για το Βραβείο της Ρώμης, που επιτέλους κέρδισε και πριν φύγει για την Ιταλία, αρραβωνιάζεται την Μαρί...

Όλη η χαρά του διαλύθηκε μετά από λίγους μήνες, όταν έλαβε γράμμα από την κυρία Μοκ που τον ενημέρωνε πως η η κόρη της επρόκειτο να παντρευτεί τον  πλούσιο γιο του  Ignaz Pleyel  της γνωστής επιχείρησης κατασκευής πιάνων.

Αυτό εξόργισε σε σημείο παραφροσύνης τον συνθέτη, που σκέφτεται να επιστρέψει άρον-άρον από την Ιταλία στο Παρίσι με θολωμένο νου!
Καταστρώνει ένα σχέδιο δολοφονίας της μνηστής του, του Πλεγιέλ και της πεθεράς. Έχει κοντά του γυναικεία ρούχα για να μεταμφιεστεί σε καμαριέρα...Έχει προμηθευτεί περούκα, καπέλο, πιστόλι και μπουκαλάκια με στριχνίνη.
Το ταξίδι με την άμαξα από την Ιταλία είναι μακρύ. Ετσι, μέχρι να φτάσει στο Παρίσι έχει ξεθυμάνει ο θυμός, με τη λογική να επικρατεί...

Βρίσκει παρηγοριά και πάλι στη μουσική, ολοκληρώνοντας το λυρικό μονόδραμα για σολίστ, χορωδία και ορχήστρα, που αντικατοπτρίζει πάλι την ερωτική απογοήτευση, αυτή τη φορά από τη Σίβυλλα πιανίστα Μαρί Μοκ-Πλεγιέλ...

Ακούμε το τελευταίο, εμπνευσμένο από την τρικυμιώδη σχέση του με την Παρί Πλεγιέλ, μέρος: "La tempete"...

Berlioz: Lélio ou le retour à la vie, Op.14b - 6. La tempete: