Tuesday 25 December 2018

Θα γεννηθεί δι' ημάς παιδίον...

"Adoration of the Child Jesus", Stefan Lochner 
Ένας "ΜΕΣΣΙΑΣ" επισκιάζει τους πάντες σήμερα! Προσκυνούμε, φίλοι μου!!!

"Θέλω να ελπίζω πως ο Χαίντελ θα βάλει όλη την τέχνη και τη μεγαλοφυΐα του στο έργο, ώστε η σύνθεση αυτή να ξεπεράσει κάθε προηγούμενη, γιατί το θέμα της ξεπερνά κάθε άλλο: Το θέμα είναι ο ΜΕΣΣΙΑΣ"

Τάδε έφη ο λιμπρετίστας του ορατορίου Charles Jennens, όταν έστειλε το κείμενο στο συνθέτη και φυσικά ο Φ.Χαίντελ με το αριστούργημά του αυτό, τοποθέτησε το ορατόριο στο βάθρο της αθανασίας!

Ο "Μεσσσίας"  γράφτηκε το 1741, συμπεριλαμβάνοντας αποσπάσματα από τη Βίβλο καθώς και Ψαλμούς, Ευαγγέλια, Επιστολές του Παύλου και την Αποκάλυψη του Ιωάννου.

Πρόκειται για αφήγηση  τη ζωής του Χριστού από τη Γέννηση μέχρι την Ανάσταση...

Τρία είναι τα βασικά μέρη της σύνθεσης με αναφορές:

1.Έλευση και Γέννηση του Μεσσία

2.Πάθη-Σταύρωση-Ανάσταση(με το περίφημο Αλληλούια, κατά το οποίο έχει γίνει παράδοση να σηκώνεται όρθιο το κοινό κατά την επωδό του, επειδή υποτίθεται ότι το ίδιο έκανε ο βασιλιάς της Βρετανίας, όταν το πρωτάκουσε...)

3.Υπόσχεση-Δευτέρα Παρουσία-Θρίαμβος



Πρόκειται για εμβληματικό ορατόριο, το δημοφιλέστερο ίσως θρησκευτικό έργο του συνθέτη της ύστερης περιόδου της μπαρόκ μουσικής, Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ , μα και όλων των εποχών, που  μαγεύει τους ακροατές του ακόμα και σήμερα, παρότι ο θρύλος θέλει  να ολοκληρώθηκε στο χρόνο-ρεκόρ των 24 ημερών!
Στην πρεμιέρα του, το Δουβλινέζικο Θέατρο γέμισε ασφυκτικά. Περίπου 1000 ήταν τα άτομα, που για να χωρέσουν στην αίθουσα, οι υπεύθυνοι ζήτησαν από τους άνδρες να προσέλθουν χωρίς να κρατούν σπαθιά και από τις γυναίκες να μη φορούν κρινολίνα.


"F. Handel", Thomas Hudson
Φυσικά, όπως επιβάλλει η Άγια Ημέρα, αλλά και η περίοδος των Χριστουγέννων, που διανύουμε, θα επικεντρωθούμε στο 1ο μέρος του Ορατορίου και την Προφητεία του Ησαΐα για την έλευση του Θεανθρώπου:

"For unto us a Child is born, unto us a Son is given, and the government shall be upon His shoulder; and his name shall be called Wonderful Counsellor, the Mighty God, the Everlasting Father, the Prince of Peace"

Δηλαδή:

"...θα γεννηθή δι' ημάς παιδίον, θα δοθεί εις ημάς ο υιός αυτός, του οποίου η αρχή και εξουσία υπάρχει απ' αρχής επάνω στους ώμους του και θα καλείται το όνομα αυτού αγγελιοφόρος της μεγάλης βουλής του Θεού, θαυμαστός σύμβουλος, Θεός ισχυρός, εξουσιαστής, αρχηγός της ειρήνης, πατήρ του μέλλοντος αιώνος"
[Ησαΐα 9:6]

Στο παραπάνω χωρίο βασίζει την έμπνευσή του το χορωδιακό: "For unto us a Child is born-θα γεννηθεί δι' ημάς παιδίον". 

Αρχικά οι υψίφωνες εισάγουν ένα λεπτό, κατανυκτικό θέμα σε μορφή φούγκας. Ακολουθούν με λαμπρότητα οι τενόροι και χτίζεται ένα εντυπωσιακό και μεγαλόπρεπο αντιστικτικό οικοδόμημα  με έμφαση σε μεστού νοήματος λέξεις που ακούγονται συλλαβιστά...Won-derful....The -Mighty - God....The - Prince -of Peace...
Αξιοθαύμαστος μελικός καλλωπισμός,  πλούσια αρμονική υποστήριξη, όλα διαμορφώνουν ένα χορωδιακό ιδιαίτερα κατανυκτικό -μυσταγωγικό στην έκφρασή του.
Ήχοι χαρμόσυνοι σαν νικηφόροι παιάνες, ψαλμένοι από Αγγέλων στόματα εκφράζουν τη λυρική θρησκευτική σκηνή, την πιο φωτεινή, γλυκύτατη στιγμή για την ανθρωπότητα, τη σκηνή  της θείας Γέννησης με αίσθηση  απόλυτης γαλήνης..


Αριστοτεχνικά η σκηνή αυτή απεικονίζεται στο παραπάνω ζωγραφικό έργο από τον Στέφαν Λόχνερ(1410-1451), κορυφαίο ζωγράφο της Σχολής της Κολωνίας κατά το 15ο αιώνα.

Ο Ιησούς βρίσκεται ξαπλωμένος και δίπλα του γονατιστή η Παναγία, προσεύχεται.
Η φάτνη είναι φτωχική με έντονα τα σημάδια εγκατάλειψης...Ζώα , βοσκοί με απορημένο, γεμάτο έκσταση  βλέμμα για τον ερχομό του Μεσσία, κοιτάζουν με τρυφερότητα και ευσέβεια το νεογέννητο Χριστό...
Οι χαριτωμένοι άγγελοι αποδίδουν  την αίσθηση του άυλου, του απόκοσμου.
Αποκαλύπτουν το μυστήριο, που ξεδιπλώνεται  στο μπλε του κοβαλτίου των χιτώνων τους, όμοιο με το ένδυμα της Παναγίας...Ένα χρώμα που η λεπτή χρήση του προσδίδει απαλή επισημότητα, ενώ τίποτε δεν διαταράσσει τη γαλήνια ατμόσφαιρα.


 Handel: Messiah-"For unto us a child is born" / Sir Colin Davis


No comments:

Post a Comment