Λέοναρντ Κοέν-Φίλιπ Γκλας, η συνεργασία τους στο "Βιβλίο του Πόθου"...

Ο Λέοναρντ Κοέν με τον Φίλιπ Γκλας(φωτο της Λόρκα Κοέν, φωτογράφου και κόρης του τραγουδοποιού)

Λίγους μήνες πριν είχε γράψει στην αγαπημένη του Μαριάν:
"...τα σώματά μας αρχίζουν να καταρρέουν... Νομίζω πως θα σε ακολουθήσω πολύ σύντομα, βρίσκομαι σε απόσταση αναπνοής πίσω σου..."

Δυστυχώς, επαληθεύτηκε... Η αισθησιακή παρουσία του Λέοναρντ Κοέν έσβησε από τη γη για να λάμψει στους ουρανούς σαν σήμερα 7 Νοέμβρη του 2016.. .
Τα τραγούδια του, ωδές στην αγάπη, την ανθρώπινη δύναμη, τα ιδανικά. Κάθε μελωδία και έμπνευση υπάκουε στη φωνή του, που σκάλισε βαθύ χνάρι στην ψυχή μας...
Μέγας αρχιερεύς του πάθους, της ευαισθησίας, σύντροφος των οραμάτων και της μοναξιάς μας, ο πολυαγαπημένος δημιουργός Κοέν, ένας πολυτάλαντος και πολύπλευρος καλλιτέχνης, που ξεχώρισε εκτός από τις αισθαντικές ερμηνείες και για το φιλοσοφημένο, με βαθιά νοήματα στίχο των τραγουδιών του...

Πολλοί αναρωτιούνται τι ήταν τελικά αυτό που τον έκανε τόσο ξεχωριστό και κατάφερνε πάντα να εμπνέει ένα είδος σεβασμού;
Ήταν ένας σοβαρός άντρας, ένας στιβαρός άνθρωπος, που εξέπεμπε κάτι το παλιομοδίτικο, με την καλύτερη έννοια του όρου. Κάτι που έφερνε στο νου έναν παλιό, καλύτερο κόσμο,  όπως θα τον θέλαμε, και πάντοτε σκυμμένος με προσοχή πάνω από τις λέξεις. Δεν έπαψε ποτέ να είναι ποιητής.
Κάποτε είπε ότι "η ποίηση είναι απλώς η απόδειξη ότι υπάρχει ζωή. Αν η ζωή σου καίγεται καλά, η ποίηση είναι απλώς η στάχτη".
Τόσο καλά, δυνατά και σταθερά κάηκε η ζωή του Λέναρντ Κοέν, που αφήνει πίσω του σκορπισμένη ήδη τη στάχτη των δημιουργιών του.

Εκτός απο τραγουδοποιός υπήρξε υπέροχος ποιητής, λογοτέχνης αλλά και ζωγράφος.

Το "Βιβλίο του Πόθου" είναι μια ποιητική συλλογή του, που εκδόθηκε το 1993. Περιλαμβάνει δημιουργίες που γράφτηκαν  σε ένα μοναστήρι στο Mount Baldy της Καλιφόρνιας, στο Λος Άντζελες, στο Μόντρεαλ και στο μακρινό Μουμπάι της Ινδίας σε διάρκεια είκοσι χρόνων.
Η έκδοση εμπλουτίζεται με χιουμοριστικά και προκλητικά σκίτσα του συγγραφέα που συνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται με έναν συναρπαστικό και απρόβλεπτο τρόπο με τα στοχαστικά, και ορισμένα από αυτά με σκοτεινό χιούμορ, ποιήματα.
Με είκοσι δύο από αυτά τα ποιήματα συμπληρωμένα από χαρακτηριστικές αφηγήσεις  του Κοέν, και εμπνεύσεις από ζωγραφικά του έργα, το 2007 και μετά από παραγγελία του  Διεθνούς Φεστιβάλ Τεχνών και Ιδεών του Τορόντο, ο Φίλιπ Γκλας δημιουργεί έναν θαυμάσιο κύκλο τραγουδιών με τον ίδιο τίτλο.

"Συνάντησα τον Λέοναρντ στο Λος Άντζελες .
Μου έδειξε ένα χειρόγραφό του με ποιήματα που είχε μαζί του.
Το διάβασα εκείνο το βράδυ χωρίς σταματημό. Βρήκα το έργο εντυπωσιακά όμορφο, προσωπικό και εμπνευσμένο. Ετσι του πρότεινα τη μελοποίησή του σε μια εναλλακτική μορφή με ποίηση, μουσική και εικόνα. Η ιδέα μου, άρεσε στον Κοέν κι έτσι ένα όνειρο έγινε πραγματικότητα"

(Φίλιπ Γκλας)

Το έργο -όπως είπαμε- έχει ως βασική έμπνευση τα σκίτσα του Κοέν. Αφαιρετικά ως επί το πλείστον, στα οποία ο Κοέν δεν έδινε καλλιτεχνική αξία. Όμως για κείνον -όπως έλεγε- "αυτά τα σκαριφήματα ήταν τόσο σοβαρά όσο το παιχνίδι για τα παιδιά".
Δεν είχε ποτέ τη φιλοδοξία να παρουσιαστεί στον κόσμο των εικαστικών τεχνών. Η πρώτη φορά που έγινε γνωστή αυτή η πλευρά του ήταν όταν εκδόθηκε το "Βιβλίο του πόθου".
Το έργο του Φίλιπ Γκλας συνιστούν 22 μικρής διάρκειας μέρη, που εκτελούνται από τοξοτά, ξύλινα πνευστά, πλήκτρα, τύμπανο, έναν αφηγητή(Λ.Κοέν)και 4 σολίστ με διαφορετικές και "συγκρουόμενες" μεταξύ τους φωνές.
Ο Γκλας εμπνέεται κι από την εικόνα που δημιουργεί η αλληλουχία των λέξεων και πλάθει μουσικά σύμπαντα των ιστοριών εφαρμόζοντας τις αρχές του μινιμαλισμού, που κατέχει πλήρως.Ένας κόσμος επαναληπτικών μοτίβων ενισχύει τη δυναμική των μελωδιών του.Τα σκίτσα του Κοέν αναδεικνύονται μοναδικά σε γιγαντοοθόνες, ενώ τα ποιήματά του αποκτούν άλλη διάσταση μέσα από τη θεατρική ερμηνεία των τραγουδιστών και του ίδιου.

Παρακάτω παραθέτω το προλογικό της σειράς ποίημα: "Δεν μπορώ ν' ανέβω τις πλαγιές":

"Δεν μπορώ ν' ανέβω τις πλαγιές

Το σύστημα κατέρρευσε

παίρνω χάπια για να ζω

Γι' αυτό δοξάζω το θεό

Πήρα τον δρόμο που οδηγεί

Από το χάος στην τέχνη

Πόθος είναι το άλογο

και άμαξα η θλίψη

Αρμένισα σαν κύκνος

Βυθίστηκα σαν βράχος

Μα πέρασε ο καιρός

Το γέλιο είναι παρελθόν

Κατάλευκη η σελίδα μου

Το μελάνι μου αραιό πολύ

Η μέρα αντιστεκόταν στην γραφή

Όσων η νύχτα επινοεί

Το ζώο μου ουρλιάζει

Ο άγγελός μου είναι θυμωμένος

Μα δεν έχω περιθώρια

να φανώ μετανοιωμένος

Όποια θελήσει να κάνει χρήση

Αυτού που δεν μπορούσα να 'μαι

Η καρδιά μου απρόσωπα

Δικής της θα 'ναι

Θα πάρει ένα μονοπάτι

Θα δει ποια είναι η σημασία

Στα δύο κομμένη η θέλησή μου

Κι ανάμεσα η ελευθερία

Σε κλάσματα δευτερολέπτου

Θα συγκρουστούνε οι ζωές μας

Θα αιωρηθεί η απεραντοσύνη

Κι η πόρτα ορθάνοιχτη θα μείνει

Κι τότε αυτή θα γεννηθεί

Μέσα σε κάποιον σαν κι εσένα

Αυτό που κανείς δεν έχει κάνει

Αυτή θα συνεχίσει να το κάνει

Ξέρω πως θα 'ρθει

Ξέρω πως θα κοιτάξει

Εδώ είναι ο πόθος

Εδώ και το βιβλίο"

"Book of Longing", Leonard Cohen-Philip Glass/

Πρόλογος - "Δεν μπορώ ν'ανέβω τις πλαγιές", αφήγηση Λ.Κοέν:

"Book of Longing", Leonard Cohen-Philip Glass/

"Ο Pόσι στα 89 του":

["Ο Λέοναρντ Κοέν με δικά του λόγια", Gohen L., μτφ: Ε.Μαραγκού, εκδ. Μελάνι, politeianet.gr, leonardcohenfiles.com, tovima.gr, fragilemag.gr]