Alfred Schnittke: "Συμφωνία του Φλωριανού"

"Άγιος Φλωριανός", Francesco del Cossa

Τον έριξαν στο Δούναβη αφού πρώτα τού ειχαν δέσει μια πέτρα στο λαιμό. Ετσι τέλειωσε η ζωή του αξιωματούχου του Ρωμαϊκού στρατού, στα χρόνια του Διοκλητιανού, Φλωριανού, επειδή είχε ασπαστεί το Χριστιανισμό.
O Φλωριανός ήταν υπεύθυνος για το Πυροσβεστικό Σώμα, οργάνωσε και εκπαίδευσε μια επίλεκτη στρατιωτική ομάδα με αποκλειστικό καθήκον την καταπολέμηση των πυρκαγιών, γι’αυτό θεωρείται ο "Προστάτης των Πυροσβεστών".
Βασανίστηκε σκληρά για την πίστη του, μαρτύρησε και ανακηρύχτηκε ένας από τους προστάτες Αγίους της Αυστρίας.


Η μνήμη του γιορτάζεται 4 Μαΐου.


Είναι θαμμένος σε μια Αυστριακή πόλη, όπου δεσπόζει ένα από τα παλιότερα μοναστήρια προς τιμήν του, και φέρει φυσικά το όνομά του.

St. Florian Monastery

Το μοναστήρι "St Florian" είναι γνωστό για τη χορωδία αγοριών, ιδρυμένη από το 1070, της οποίας μέλος υπήρξε ο μέγας συνθέτης Άντον Μπρούκνερ, αλλά και για τα παμπάλαια επίσης εκκλησιαστικά του όργανα, που εκτελεστής του μεγαλύτερου υπήρξε πάλι ο ίδιος συνθέτης ως το θάνατό του.
Είναι μάλιστα θαμμένος μέσα στο μοναστικό ναό και κάτω από το όργανο.


Το 1977 τη μονή και τον τάφο του Μπρούκνερ επισκέφτηκε ο Άλφρεντ Σνίτκε.

Ο τάφος του Μπρούκνερ στην κρύπτη
του St. Florian Monastery

Όπως αναφέρει ο βιογράφος του:

"Ήταν η ώρα του δειλινού...Ο Σνίτκε άρχισε να καταλαμβάνεται από μια περίεργη, μυστη-ριώδη αίσθηση...
Οι μοναχοί έψαλαν τη λειτουργία του Εσπερινού...Οι φωνές τους, ένας γλυκός μαγνήτης, τον καλούσαν στο εσωτερικό της μονής..."


Μετά από λίγο διάστημα ο Ρώσος συνθέτης είχε ετοιμάσει τη 2η Συμφωνία του που φέρει τον υπότιτλο "St. Florian", αφού η έμπνευση είχε έρθει μετά την επίσκεψη σε αυτό το Μοναστήρι Αυγουστίνων.

Πρόκειται για μια χορωδιακή συμφωνία γραμμένη για κοντράλτο, τενόρο, μπάσο, κοντρα-τενόρο και ορχήστρα.
Γραμμένη σε έξι κινήσεις, δομημένες σύμφωνα με την τακτική της Θείας Λειτουργίας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας :

Kyrie
Gloria
Credo
Crucifixus
Sanctus Benedictus
Agnus Dei

Πληθωρικά τα ηχοχρώματα, ο συνθέτης ακολουθεί μια πορεία πάνω στα Γρηγοριανά άσματα, με δραματικές κορυφώσεις, δυναμικές εξάρσεις αλλά και λυρικά επεισόδια κι ενίοτε στοχαστικά, σκοτεινά σημεία, δημιουργώντας ένα μωσαϊκό αντικρουόμενων ηχητικών εικόνων, όπου παρατηρούμε χρήση εκκλησιαστικών καμπανών και τον πρωταγωνιστικό ρόλο να παίζεται από τα ξύλινα πνευστά.
Ο Σνίτκε χτίζει πάνω σε μια γλώσσα, συνδυάζοντας νέες δομικές ιδέες και μουσικά στοιχεία παραμένοντας όμως φυσικός και ομοιογενής.
Καθώς πίστη και θρησκεία αποτελούν την έμπνευσή του, ενσωματώνει με επιτυχία στοιχεία της καθολικής ακολουθίας, του γρηγοριανού μέλους, του λουθηρανικού κοράλ και της εβραϊκής συναγωγής.
Η μονότονη απαγγελτική παράκληση στο αρχικό "Κύριε" και το βαθύτατα εκφραστικό εγκώμιο στο "Gloria", είναι από τα μέρη που ξεχωρίζω...

Schnittke: Symphony No. 2 - "St. Florian":