Sunday 11 December 2016

"Εκτόρ Μπερλιόζ: τα πρώτα σκιρτήματα, ερωτικά και μουσικά..."


Αρχείο: Berlioz ως παιδί.jpg
Ο δωδεκάχρονος Μπερλιόζ, Ανωνύμου(wiki)
O Μπερλιόζ γεννήθηκε σαν σήμερα στις 11 Δεκεμβρίου του 1803 στην Κοτ Σαιντ Αντρέ, μια κωμόπολη κοντά στην Γκρενόμπλ.
Δεν υπήρξε ποτέ ένα παιδί-θαύμα στη μουσική, δεν διδάχτηκε πιάνο όπως θα περιμέναμε, αλλά λίγο κιθάρα και φλάουτο.
Στη μικρή γενέτειρά του θα ανακαλύψει την ποίηση, τη λογοτεχνία, το Βιργίλιο, αλλά θα νοιώσει επίσης και τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα...Πριν την Χάριετ Σμίθσον και την Marie Moke.

Η καρδιά του δωδεκάχρονου Εκτόρ δονείται για μια μεγαλύτερη του δεσποσύνη, την Εστέλλα.
Τον εντυπωσιάζει το όνομα της -ίδιο με της ηρωίδας από το "Εστέλ και Νεμορίν" του  Ζαν-Πιερ Κλαρίς ντε Φλοριάν, που θα διαβάσει για χάρη της, άπειρες φορές!

Χρόνια αργότερα στα "Απομνημονεύματά" του, ο Μπερλιόζ  θα γράψει για την πλατωνική του αγάπη, την Εστέλ που τού προκαλούσε ηλεκτρική διέγερση όταν έκαναν ρομαντικούς περιπάτους στη φύση...

Θα γράψει για "εκείνη τη μέρα που ο 12χρονος Εκτόρ είχε φτάσει στην άκρη της λαγκαδιάς, κι η Εστέλ  του φώναξε να προσέχει... κι έκανε να τον πιάσει μην πέσει...Τότε, υποσχέθηκε στον εαυτό του με τον συναισθηματικό και αφελή τρόπο των παιδιών: πως όταν  μεγαλώσει, όταν θα έχει γίνει διάσημος συνθέτης, θα γράψει μια όπερα βασισμένη στην "Εστέλ" του Φλοριάν και θα τής την αφιερώσει ...
Θα έφερνε την παρτιτούρα σ' αυτό το βράχο για να τη βρει το επόμενο πρωί η Εστέλ, που θα ερχόταν να θαυμάσει  την ανατολή του ήλιου..."


Ο Μπερλιόζ ήταν γιος ενός γιατρού στην επαρχία, κι όπως απαιτούσε  η αστική κοινωνία της εποχής τελειώνοντας το σχολείο το 1821 ξεκίνησε τις πανεπιστημιακές του σπουδές στην Ιατρική, αφού ο πόθος του πατέρα  ήταν να φέρει στο ιατρείο του και τον γιο του.

Ομως η επιστήμη αυτή γρήγορα αποδείχθηκε παντελώς ξένη ως προς τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες του Εκτόρ. Στο Παρίσι έρχεται σε επαφή με το μουσικό θέατρο των Γκλουκ, Σαλιέρι, αλλά κυρίως του Βέμπερ, που ιδίως ο "Ελεύθερος σκοπευτής" του τον εντυπωσιάζει.
Ετσι ορκίζεται πως "θα αφοσιωθεί στη μουσική πηγαίνοντας κόντρα σε πατέρα, μητέρα, θείους, παππουδες και γιαγιάδες", που του κόβουν την επιχορήγηση.

Ο γερμανικός μουσικός ρομαντισμός θα του δώσει την πρώτη έμπνευση. Με ερεθίσματα από το αριστούργημα του Βέμπερ: "Ελεύθερος Σκοπευτής" θα συνθέσει την όπερα: "Λενόρ ή Ελεύθεροι Κριτές", που όμως στη συνέχεια ανικανοποίητος θα σκίσει την μισοτελειωμένη παρτιτούρα του. Από τις σελίδες αυτής της σύνθεσης θα κρατήσει μόνο την "Εισαγωγή" της και το "Marche des gardes-Εμβατήριο των Φρουρών", το οποίο θα μεταφέρει αργότερα ως 4ο μέρος της "Φανταστικής Συμφωνίας" του με τον υπότιτλο: "Marche aux supplice-Πορεία στο μαρτύριο".

Ξεκινήστε την ακρόαση, αγαπημένοι φίλοι, και θα ανακαλύψετε πως οι συνθέσεις του εικοσάχρονου Μπερλιόζ  δείχνουν τη θαυμαστή ικανότητά του στην ενορχήστρωση!Δείχνουν επίσης την ασυνήθιστη ευκολία του στην χρήση των ηχοχρωμάτων της κι αποδεικνύουν  την προτίμηση του Μπερλιόζ για την ηχητικότητα των πνευστών.

Berlioz: Overture Les Franc-Juges-Ελεύθεροι κριτές", Sir Colin Davis:


Berlioz - Symphonie fantastique-Marche aux supplice", Gustavo Dudamel

Σε αυτό το μέρος της Φανταστικής συμφωνίας ο συνθέτης περιγραάφει μια κρίση ερωτικής απελπισίας και απογοήτευσης. Ετσι, αποφασίζει να πεθάνει.Πίνει δηλητήριο.Η επίδρασή του δεν επιφέρει το θάνατο, αλλά προκαλεί περίεργα, εφιαλτικά οράματα...Πως σκοτώνει την αγαπημένη του και τιμωρείται με απαγχονισμό...Μέσα σε σύννεφα καπνού παρακολουθεί το θάνατό του...

Μελωδίες άλλοτε άγριες κι άλλοτε εντόνως μελαγχολικές.Το ύφος σχεδόν τελετουργικό προετοιμάζει τον ακροατή για την "εκτέλεση" του καλλιτέχνη...


No comments:

Post a Comment