Delius: "Ρωμαίος και Ιουλιέτα του χωριού" σ' έναν πουαντιγισμό ήχων...

Mια ξεχωριστή μορφή στην Ιστορία της Μουσικής γεννήθηκε σαν σήμερα, 29 Γενάρη του 1862. Πρόκειται για τον άγγλο, ολλανδογερμανικής καταγωγής, Φρέντερικ Ντήλιους, που από μικρός έδειξε τα ιδιαίτερα μουσικά του χαρίσματα. Όμως, οι πλούσιοι γονείς του αντιτάχθηκαν στο όνειρο του γιου τους να ασχοληθεί με τη μουσική. Ο Φρέντερικ αναγκάστηκε να φύγει από το σπίτι, όπου έφθασε στην Αμερική να ασχολείται με την καλλιέργεια εσπεριδοειδών. Τελικά, κατάφερε να πάρει τη συγκατάθεση των γονιών του κι έτσι άρχισε τις σπουδές του στο Ωδείο της Λειψίας, όπου γνωρίστηκε με τον Έντβαρντ Γκριγκ με τον οποίο συνδέθηκε με μια βαθιά φιλία, που κράτησε ως το τέλος της ζωής τους.
O  Γκριγκ χαρακτήριζε τον Ντήλιους : "ποιητή και ονειροπόλο".

Η μουσική του Ντήλιους δεν εντάσσεται σε κανένα συγκεκριμένο είδος, ούτε σε Εθνικές Σχολές και διακρίνεται για το μυστικιστικό χαρακτήρα της, όπως επίσης είναι διαποτισμένη με παγανιστική θρησκευτικότητα, πλάθοντας μυστηριακή ατμόσφαιρα, λεπτής γοητείας.

Ο Ντήλιους έγραψε έξι όπερες και μία απ'αυτές, την πιο επιτυχημένη και δημοφιλέστερη, θα απολαύσουμε σήμερα.

Πρόκειται για την όπερα: "A Village Romeo and Juliet-Ρωμαίος και Ιουλιέτα του χωριού", που ο συνθέτης έγραψε το 1907. Εκτός από τη μουσική υπογράφει και το αγγλικό λιμπρέτο μαζί με τη ζωγράφο σύζυγό του, Γιέλκα.

Αποτελεί ένα έξοχο δείγμα της δημιουργίας του, που χαρακτηρίστηκε ως "ζωγραφικός πίνακας σμιλευμένος με ήχους".

Η υπόθεση θυμίζει την ομότιτλη Σαιξπηρική τραγωδία:

Δυο νέοι μεγαλώνoυν μαζί σε ένα χωριό της Γερμανίας και μεταξύ τους αναπτύσσεται πλατωνική αγάπη. Όμως οι οικογένειές τους βρίσκονται στα μαχαίρια και μισιούνται για θέματα ιδιοκτησίας αγροτικής γης. Οι δυο ερωτευμένοι αποφασίζουν να το σκάσουν. Έτσι δίνουν ραντεβού μια σκοτεινή νύχτα στην όχθη του ποταμού που διαρρέει το χωριό. Μπαίνουν στη βάρκα, που τούς απομακρύνει από το μίσος και τις φιλονικίες των δικών τους που τούς στερεί την ευτυχία.
Η βάρκα παρασύρεται από το ρεύμα...Αποφασίζουν να ενωθούν μέσω του θανάτου τους. Αφαιρούν τη βαλβίδα της βάρκας, που βυθίζεται παίρνοντας στο βυθό τους δυο ερωτευμένους.

Η όπερα ίσως θυμίζει το Βαγκνερικό "Τριστάνο και Ιζόλδη" και την "Liebesnacht", μια νύχτα αγάπης των εραστών, μαζί και για πάντα ενωμένοι στο θάνατο.

Και πράγματι η πυκνή ορχηστρική γραφή του Ντήλιους παραπέμπει σε παρόμοιες τεχνικές του Βάγκνερ, όπως και η χρήση λαϊκών παραδοσιακών μελωδιών. Ωστόσο, οι περιγραφικές, ζωγραφικές αρμονίες του Ντήλιους είναι πρωτότυπες και χαρακτηριστικές, μακριά από το ορχηστρικό ένδυμα που επιλέγει ο γερμανός συνθέτης.

Πιο δημοφιλές από τα μέρη της όπερας είναι το συμφωνικό ιντερλούδιο "Περίπατος στον Κήπο του Παραδείσου" που ακούγεται μεταξύ πέμπτης και έκτης σκηνής και συχνά εκτελείται και μεμονωμένα.

Thomas Beecham

Η όπερα "A Village Romeo and Juliet" αποτελεί σπουδαία σελίδα του οπερατικού ρεπερτορίου.
Ο συνθέτης "ζωγραφίζει" περίτεχνα τη ιδανική αγάπη και υπέρτατη θυσία των δυο νέων μέσα σε κλίμα παραδείσιας γαλήνης.

Οι μουσικολόγοι επισημαίνουν πως μπορεί η μουσική του Ντήλιους να μην είναι αρχιτεκτονικά αυστηρά δομημένη, έχει όμως τη χάρη της ηχητικής ζωγραφικής, ένα στυλ "πουαντιγισμού των ήχων", καταφέρνοντας να συγχωνεύει τις λεπτομέρειες των ηχοχρωμάτων ως ολότητα, όχι μόνο  με τη βοήθεια της ακοής, αλλά και του εγκεφάλου.

Το έργο του Nτήλιους έγινε ευρύτερα γνωστό χάριν στον μαέστρο Τόμας Μπήτσαμ που υπήρξε ενθουσιώδης θαυμαστής του και είναι εκείνος που οργάνωσε κατά καιρούς Φεστιβάλ με έργα Ντήλιους με σκοπό την διάδοσή τους και γνωριμία τους με το φιλότεχνο ακροατήριο.
Έτσι, επιλέγουμε να ακούσουμε υπό την μπαγκέτα του την όπερα, όπως και τη διασκευή του στο περίφημο "Walk to the Paradise Garden".

F. Delius: "A Village Romeo and Juliet" / Thomas Beecham:

Delius: "The Walk to the Paradise Garden" (arr. Beecham):

Για τον Ντήλιους μπορείτε να διαβάσετε και εδώ.