Τσαρούχης: το εξώφυλλο για τα "Λειτουργικά" του Μάνου

                           

Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Γιάννης Τσαρούχης φιλοτέχνησε και εξώφυλλα δίσκων, που αποτελούν εικαστικά αριστουργήματα!

Στην εικόνα βλέπουμε το σχέδιο του Τσαρούχη  για το δίσκο του Μάνου Χατζιδάκι: "Λειτουργικά". 

Το ροζ φόντο έρχεται σε αντίθεση με το μαύρο χρώμα του πιάνου, ενώ σε πρώτο πλάνο ένας γυμνός από τη μέση και πάνω άντρας με μυώδες, καλλίγραμμο κορμί  πατά τα πλήκτρα του μουσικού οργάνου. Χωρίς ίχνος επιτήδευσης, μέσα από τις γραμμές και τα χρώματα αφήνει να αναδυθεί η γνησιότητα και η αλήθεια.

Το αντρικό σώμα ήταν αγαπημένο θέμα του γιατί όπως έγραψε ο ίδιος στο κείμενό του: "Για το ζεϊμπέκικο": "...πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς το σώμα σαν έργο του αγαθού πατρός Θεού και όχι του σατανά..."

Τα "Λειτουργικά" ηχογραφήθηκαν το 1971, στο σπίτι του Μάνου Χατζιδάκι, με τον ίδιο στο πιάνο και την Φλέρυ Νταντωνάκη να ερμηνεύει. Είναι η εποχή που ο συνθέτης μόλις έχει ανακαλύψει την τραγουδίστρια κι είναι τρομερά ενθουσιασμένος.

Ο Μάνος ζητά από τον φίλο του τον Τσαρούχη να φιλοτεχνήσει το εξώφυλλο του δίσκου που περιλαμβάνει επιλογές από επιτυχίες μεγάλων λαϊκών συνθετών  σε μεταγραφή για φωνή και πιάνο.

Ο Τσαρούχης ανταποκρίθηκε με χαρά, άλλο αν το σχέδιο της ηχογράφησης εγκαταλείφθηκε, μάλλον γιατί ο Χατζιδάκις βρισκόταν στην Αμερική. 

Από τα λαϊκά τραγούδια του δίσκου επιλέγω να ακούσουμε ένα του Βασίλη Τσιτσάνη, τον οποίο θαύμαζε ο μέγας Τσαρούχης για την αυθεντικότητά του. 

Είναι ένα ζεϊμπέκικο που συχνά χόρευε ο ζωγράφος μας όταν διασκέδαζε στα κέντρα που εμφανιζόταν ο Τσιτσάνης, "ρίχνοντας" τις θρυλικές στροφές του και κάνοντας τα γνώριμα τσακίσματά του πάνω στον ρυθμό των 9/8...

Το "Αντιλαλούνε τα βουνά" που έγραψε ο Τσιτσάνης  αρχές της δεκαετίας του '50  είναι φαινομενικά ένα ερωτικού περιεχομένου τραγούδι, όμως -όπως συνήθιζε ο λαϊκός μας συνθέτης και στιχουργός- είχε και συμβολιστικό χαρακτήρα, καθώς αντανακλούσε το κλίμα δυσφορίας της εποχής, όπου φτώχεια, πόνος, βάσανα και μια γενική ανέχεια ταλαιπωρούσαν τα λαϊκά στρώματα την περίοδο εκείνη... 

Θα το ακούσουμε στην εκδοχή των "Λειτουργικών" με τη φωνή της Φλέρυ και στο πιάνο τον Μάνο...

"Αντιλαλούνε τα βουνά, σαν κλαίω εγώ τα δειλινά.

Περνούν οι ώρες θλιβερές σ’ ένα παλιό ρολόι

κι εγώ τους αναστεναγμούς τούς παίζω κομπολόι.

Εμπάφιασα απ’ τα ντέρτια μου κι απ’ τα πολλά σεκλέτια μου.

Κουράγιο είχα στη ζωή, μα τώρα που σε χάνω

θα ήταν προτιμότερο για μένα να πεθάνω.

Μουγκρίζω απ’ τις λαβωματιές κι απ’ τις δικές σου μαχαιριές.

Λαβωματιές με γέμισες και μ’ έφαγαν οι πόνοι

και στη φωτιά που μ’ έριξες τίποτα δε με σώνει"