ΑΜΠΑΝΤΟ, ένας Μαλερ-ιστής, ένα "ΠΟΤΑΜΙ" να σε παρασύρει στο ρεύμα της μουσικότητάς του...

(Για τη ΓΕΝΕΘΛΙΑ επέτειο του ΚΛΑΟΥΝΤΙΟ ΑΜΠΑΝΤΟ-26 Ιουνίου 1933)

Ο ΜΑΕΣΤΡΟΣ ΑΜΠΑΝΤΟ:

Ηταν επτά χρονών, όταν άκουσε στη Σκάλα του Μιλάνου τα Νυχτερινά του Ντεμπισί..Ήχοι και μελωδίες, που του γέννησαν την επιθυμία να γίνει μαέστρος!
Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, εκεί, στον ίδιο χώρο της Σκάλας θα έκανε το ντεμπούτο του με την "Τρίτη Συμφωνία" του Μάλερ, συνθέτη, έργα του οποίου ηχογράφησε πολλές φορές!
Ο γεννημένος σαν σήμερα Αμπάντο, ήταν ένας από τους πιο αγαπημένους διευθυντές ορχήστρας της σύγχρονης μουσικής ιστορίας.
Χαμηλών τόνων καλλιτέχνης, δούλευε πολύ και μιλούσε λίγο… Με τους μουσικούς του προτιμούσε την επικοινωνία με τα μάτια, τα χέρια και τις κινήσεις του σώματος…Άφηνε τη μουσική να μιλάει για κείνον.

"Όταν ακούω μουσική, δεν κάνω τίποτε άλλο. 

Η μουσική δεν είναι συνοδευτική. Είναι μια παρουσία που απαιτεί ολοκληρωτική αφοσίωση. 

Απαιτεί απόλυτη προσοχή για να λειτουργήσει!", 

θα πει σε μια συνέντευξή του στο Θ.Λάλα.

Το 1982 ίδρυσε τη "Φιλαρμονική της Σκάλας" για την εκτέλεση ορχηστρικών έργων και παρέμεινε στην υπηρεσία της μέχρι το 1986…
Υπήρξε μουσικός διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου, της Κρατικής Οπερας της Βιέννης, διαδέχτηκε τον Κάραγιαν στο πόντιουμ της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Βερολίνου, ίδρυσε την Ορχήστρα του Φεστιβάλ της Λουκέρνης.

Κάθε του συναυλία άγγιζε τα ουράνια ύψη της λαμπρότητας και της αποκάλυψης. Οι ερμηνείες του ξεχώριζαν για το βαθύ τους συναίσθημα, συνδυάζοντας την ακρίβεια και το βάθος των Γερμανών με τη ζεστασιά και το πάθος των Ιταλών.

Αδιαμφισβήτητα ο Αμπάντο ειναι ένας από τους κορυφαίους δ/ντές ορχήστρας, με μια αντίληψη για την τέχνη της μουσικής, πολύ ιδιαίτερη., όπως αξιοσημείωτη ήταν και η αγάπη του προς τους νέους μουσικούς. Βοήθησε πολλά ανερχόμενα μουσικά ταλέντα!
Οι μηνιαίες αποδοχές του από το ιταλικό κοινοβούλιο , το οποίο υπηρετούσε ως ισόβιος γερουσιαστής, δίνονταν για την υποστήριξη μουσικών υποτροφιών.

***

Ο ΑΜΠΑΝΤΟ στο βιβλίο του Μπγιόρνσταντ: "ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ":

(Απόσπασμα και συγχρόνως μικρή ΑΝΑΛΥΣΗ της 3ης του ΜΑΛΕΡ):

"...Είναι δυο εισιτήρια για το αποψινό κονσέρτο στο Μέγαρο Μουσικής. 
"Σκέφτηκα ότι θα σου άρεσε", λέει η Μαριάνε. Η Τρίτη Συμφωνία του Μάλερ με διευθυντή τον ΚΛΑΟΥΝΤΙΟ ΑΜΠΑΝΤΟ.
"Είναι η πιο αγαπημένη μου συμφωνία! Αλλά κι αυτή που με αναστατώνει περισσότερο...[...]εμπεριέχει τόσο τρόμο και βαναυσότητα, ειδικά στην αρχή. Και την ίδια στιγμή τεντώνεται για να φτάσει τα ουράνια με μεγαλύτερη λαχτάρα απ' οποιαδήποτε άλλη συμφωνία ξέρω, λες και ο Μάλερ ήθελε να ξεπεράσει τον Μπετόβεν, ν 'αγκαλιάσει την ίδια τη ζωή και όλο το μυστήριο της ύπαρξης μέσα σ' ένα και μοναδικό έργο.
[...]
Ο Μάλερ είχε δώσει και διαφορετικό τίτλο σε καθένα από τα έξι μέρη. Ξέρεις πώς λεγόταν το πρώτο; Ο Πάνας ξυπνά. Το καλοκαίρι καταφθάνει...
"Είναι δραματικό. Είναι μια οδυνηρή ιστορία για τον αγώνα ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, με άπειρα πανέμορφα μικρά κομμάτια διάσπαρτα ενδιάμεσα, σαν μια αίσθηση απεγνωσμένης λαχτάρας. Μα από το δεύτερο κιόλας μέρος έχουμε μια εικόνα ειδυλλιακή: τη χαρά που μας δίνουν τα μικρά πράγματα στη ζωή. Κι αυτό το μέρος ονομάζεται Τι μου διηγούνται τα λουλούδια που ανθίζουν στον αγρό. 
Αλλά η οδύνη επιστρέφει στο σκέρτσο, στο τρίτο μέρος που λέγεται Τι μου διηγούνται τα ζώα στο δάσος, με τη μορφή μιας καταιγίδας, ενός αναπάντεχου κινδύνου, ενός αρπακτικού. Κι ο Μάλερ αποδίδει αυτή την αίσθηση τόσο πειστικά: περιγράφει πρώτα τον παράδεισο-όπως τον ζει κανείς μια καλοκαιρινή μέρα σ' ένα δάσος της Αυστρίας, καθώς ακούει τον μακρινό ήχο της σάλπιγγας του κυνηγού- σαν μια αβέβαιη συμφιλίωση ανάμεσα στη φύση και στο σύμπαν και κατόπιν διαλύει την ειδυλλιακή εικόνα: κάτι τρομακτικό συμβαίνει. 
Κι ο Μάλερ καταφέρνει να μας τρομάξει πολύ περισσότερο απ' ό,τι η ίδια η φύση...
Αλλά από κει και ύστερα έρχεται η εξιλέωση ή η ανάσταση. Ίσως αυτό να είναι και η πεποίθηση του Μάλερ, μια κατάθεση πίστης. 
Το τέταρτο μέρος, το: Τι μου διηγείται ο Άνθρωπος, είναι μια υπέροχη ελεγεία όπου μια μέτζο σοπράνο τραγουδάει το φημισμένο κομμάτι από το Τάδε Έφη Ζαρατούστρα, του Φρειδερίκου Νίτσε: "Άνθρωπε, πρόσεξε!"
[...]
Η ουσία του κειμένου είναι η εξής: Τι μας λένε τα βαθιά μεσάνυχτα. Κοιμόμουν. Ξύπνησα από ένα όνειρο βαθύ. Ο κόσμος είναι βαθύς, βαθύτερος απ' ό,τι νομίζει η σκέψη. Άνθρωπε! Βαθύς είναι και ο πόνος! Κι η λαχτάρα, βαθύτερη από της καρδιάς τον πόνο! Ο πόνος λέει: θα καταστραφείς! Μα κάθε λαχτάρα αξίζει την αιωνιότητα. Αξίζει μια βαθιά, πολύ βαθιά αιωνιότητα".

"Μην πεις άλλα σε παρακαλώ.... ήταν τρομακτικό. 
[...]
"Ξέρεις από κει και πέρα η συμφωνία εκφράζει μόνο τη συμφιλίωση"[...] 
"Το προτελευταίο μέρος λέγεται :Τι μου διηγούνται οι άγγελοι. Και το τελευταίο: Τι μου διηγείται η αγάπη".
[...]
Η βροχή έχει σταματήσει. Κόβω δρόμο για να φτάσω πιο σύντομα στο Μέγαρο Μουσικής.
Αναρωτιέμαι τί ήταν αυτό που την άγγιξε τόσο βαθειά.
Μήπως η προσταγή του πόνου;Θα καταστραφείς![...]
Το Μέγαρο Μουσικής μού προκαλεί δέος!Κάθομαι στην 5η σειρά, δίπλα στον κεντρικό διάδρομο...[...]
Ο Αμπάντο βγαίνει στη σκηνή και εισπράττει το χειροκρότημα. Η μουσική ξεκινάει...

("Το ποτάμι", Kέτιλ Μπγιόρνσταντ-εκδ. Πόλις)

Claudio Abbado: "Mahler Symphony No.3"