Στη μνήμη του αγαπημένου ΖΩΡΖ ΜΠΙΖΕ που έφυγε σαν σήμερα, θα σας καληνυχτίσω, αγαπημένοι φίλοι, με το τελευταίο έργο του, μα συγχρόνως και το πιο δημοφιλές του οπερατικού ρεπερτορίου: "ΚΑΡΜΕΝ".Έκανε πρεμιέρα το 1875, γνωρίζοντας παταγώδη αποτυχία.Πολλοί ισχυρίζονται πως αυτό ήταν και η αιτία του πρόωρου θανάτου του συνθέτη, μόλις τρεις μήνες μετά, από συγκοπή καρδιάς.
Η ηρωίδα του Μπιζέ είναι μια τσιγγάνα. Μια μοιραία γυναίκα, που ξεπήδησε μέσα απ'τις σελίδες της ομώνυμης νουβέλας του Προσπέρ Μεριμέ και που λατρεύτηκε μέσα από τα εμπνευσμένα μουσικά θέματα του ταλαντούχου μουσουργού.
Ο Μπιζέ βρίσκει την ευκαιρία να υμνήσει τον έρωτα, το πάθος, την ανάγκη του ανθρώπου να αγαπήσει και να αγαπηθεί, αλλά και την ανάγκη του να ζήσει ελεύθερος!
Ετσι, πλάθει τον πρώτο ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟ ρόλο της όπερας!
Πρωτοποριακή η συνθετική προσέγγιση του Μπιζέ για την εποχή της, δίχασε κοινό και κριτικούς.
Η Κάρμεν αποκαλύπτει την διάσταση ανάμεσα στα "πρέπει" και τα "θέλω".Φέρνει το θεατή αντιμέτωπο με τη ρήξη σάρκας και λογικής.
"U-Carmen eKhayelitsha" :
Η ιστορία της Κάρμεν έχει μεταφερθεί κατά καιρούς και στον κινηματογράφο(ατόφια ή σε παραλλαγή...Ας θυμηθούμε τη "Στέλλα" του Κακογιάννη...) όπως άριες, μοτίβα και ρετσιτατίβι της όπερας έχουν χρησιμοποιηθεί και μεμονωμένα σε ταινίες.
Το 2005 ο βρετανός σκηνοθέτης Μαρκ Ντόρνφορντ-Μέι παρουσιάζει τη δική του κινηματογραφική εκδοχή, που τιτλοφορείται:"U-Carmen Ekhayelitsha", γυρισμένη στις φτωχογειτονιές της Καγιελίτσα, στα περίχωρα του βιομηχανικού Κέιπ Τάουν και βασισμένο στην Κάρμεν του Μπιζέ, με το λιμπρέτο εξολοκλήρου μεταφρασμένο στη γλωσσική διάλεκτο "Xhosa".Μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το θυελλώδες πάθος της αρχετυπικής ηρωίδας σε ένα ολότελα διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον, τιμώντας όμως στο έπακρο τόσο την πηγή προέλευσης, όσο και την ιδιαιτερότητα του υποβαθμισμένου αστικού τοπίου μιας συνοικίας μαύρων που προσπαθεί να ορθοποδήσει μετά το Απαρτχάιντ.
Τον απαιτητικότατο ρόλο της Καρμενσίτα υποδύεται η Pauline Malefane κι είναι απλά συγκλονιστική!
Προτείνω να την ακούσουμε στη διάσημη "ΧΑΜΠΑΝΕΡΑ", την άρια "L’amour est un oiseau rebelle", οι στίχοι της οποίας καταδεικνύουν το χαρακτήρα της αντισυμβατικής ηρωίδας: "Πουλί της επανάστασης η αγάπη, που κανείς δεν μπορεί να το δαμάσει!"
Η μελωδία, που εκφράζει τις απόψεις της προκλητικής γυναίκας για τη φύση του έρωτα, προέρχεται από το τραγούδι του ισπανού συνθέτη Sebastian Yradier, "El Arreglito ", που ο Μπιζέ μεταμόρφωσε μέσα από ιδιότυπη εναρμόνιση.
Βασίζεται σε μια κατιούσα χρωματική κλίμακα που ακολουθείται από παραλλαγές της ίδιας φράσης, πρώτα σε μινόρε και στη συνέχεια σε ματζόρε τρόπο υπονοώντας έτσι μέσα από την αντίθεση, τις αντιξοότητες του συναισθήματος της αγάπης που εκφράζεται στους στίχους, που επαναλαμβάνω είναι μεταφρασμένοι στη γλώσσα Χόσα, μια διάλεκτο που μιλιέται από νοτιοαφρικάνικες φυλές, και αποτελεί κατηγορία των γλωσσών Μπαντού.
Η χρωματισμένη πολιτικά, ταινία που τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο, κυκλοφόρησε στην Ελλάδα σε DVD με τον τίτλο: "Η Εκδοση της Κάρμεν".
H άρια "L’amour est un oiseau rebelle" ξεκινά στο 1:30:
"H αγάπη ειναι ελεύθερο πουλί,
κανείς δεν μπορεί να το δαμάσει.
Μάταια κάποιος το καλεί
αν δεν θέλει να τού αποκριθεί.
Τίποτα δεν οφελεί...
Ο ενας(εραστής) είναι ομιλητικός
κι ο άλλος σιωπηλός
Εγω, αυτόν τον άλλο προτιμώ
Λέξη δεν είπε, μα μ' ευχαριστεί
Η αγαπη!Ω, η αγάπη
έχει τσιγγάνικη καρδιά
Αν δεν μ'αγαπάς, σ'αγαπώ εγώ
μα αν σ'αγαπω, πρόσεχε καλά!"
[Ο,τι αναφέρεται στην ταινία είναι από τους ιστοτόπους flix.gr. και cine.gr. Τα υπόλοιπα, αποτελούν προσωπικές εκτιμήσεις, που κατά καιρούς έχουν δημοσιευτεί στο προσωπικό μου blog και ηλεκτρονικά περιοδικά με τα οποία συνεργάζομαι].
Για την "Κάρμεν" του Μπιζέ μπορείτε να διαβάσετε παλαιότερα άρθρα μου εδώ, εδώ και εδώ.
No comments:
Post a Comment