"O Στραβίνσκυ και ο εντοπισμός μιας χαμένης παρτιτούρας του"

[Με αφορμή τη γενέθλια επέτειο του Ιγκόρ Στραβίνσκυ, σαν σήμερα 17 Ιουνίου 1882,
ένα πρώιμο έργο του, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα]

Στο σπίτι του Κόρσακοφ(δεξιά) ενω δίπλα του ο μαθητής του, Ιγκόρ Στραβίνσκι

Ο Ιγκόρ Στραβίνσκι θεωρούσε το έργο ως το καλύτερό του!

Είναι σύνθεση της νεότητάς του και γράφτηκε στη μνήμη του δασκάλου του, Ρίμσκι-Κόρσακοφ, που είχε πεθάνει το 1908.
Τιτλοφορείται "Pogrebal'naya Pesnya" ή "Funeral Song" (ελληνιστί "Ελεγείο" και εκτελέστηκε μόνο μία φορά, το 1909, στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης.

Όταν ο Στραβίνσκι είχε μεταναστεύσει στη Δύση, έχασε τα ίχνη των χειρογράφων που είχε αφήσει στο πατρικό του σπίτι και οι ειδικοί πίστευαν πως το "Ελεγείο" είχε καταστραφεί μετά τη Ρωσική Επανάσταση, κάτι, που είχε προκαλέσει τεράστια θλίψη στο συνθέτη...


Ανακαλύφθηκε το 2014 από μια παρατηρητική βιβλιοθηκονόμο του Ωδείου της Αγίας Πετρούπολης που στην προσπάθειά της να οργανώσει τη μετακόμιση των αρχείων του Ωδείου, πρόσεξε το όνομα του συνθέτη σε μια χειρόγραφη παρτιτούρα.

Ο Στραβίνσκι είχε αποκαλέσει το έργο "το καλύτερο των έργων του πριν από το "Πουλί της φωτιάς" και το πλέον προχωρημένο σε ό,τι αφορά τις χρωματικές του αρμονίες".

Πρόκειται για σύνθεση που αποκαλύπτει τη μουσική δύναμη του νεαρού μουσουργού, μια απροσμέτρητα γοητευτική μουσική με την οποία όχι μόνο τιμά τον δάσκαλο Κόρσακωφ, αλλά προσπαθεί να δείξει την  ευγνωμοσύνη του για την προσοχή που εκείνος είχε επιδείξει στο πρόσωπό του, διδάσκοντάς τον.
Μην ξεχνάμε πως ο Στραβίνσκι άρχισε μαθήματα σύνθεσης σχετικά αργά.Δεν ήταν ποτέ ένα παιδί-θαύμα και οι συνθέσεις του ενώ παρουσίαζαν μουσική καλαισθησία, υπολείπονταν σε πρωτοτυπία.
Ο Ρίμσκι-Κορσάκοφ, διδάσκοντας τον Στραβίνσκι ιδιωτικά, επέδρασε στην ταχεία πρόοδό του, ωθώντας τον να πειραματιστεί χρησιμοποιώντας την ορχήστρα ώστε να δημιουργήσει την ηχητική παλέτα του. 

Σήμερα οι αναλυτές διακρίνουν στο "Ελεγείο"  Βαγκνερικές επιδράσεις και δη από τον κύκλο του "Δαχτυλιδιού".

Ο συνθέτης στην εισαγωγή του "Funeral Song" πλάθει μια μυστηριακή ατμόσφαιρα με "ομιχλώδεις" αρμονίες πάνω σε μια δυσοίωνη μελωδία.
Στη συνέχεια ακούγεται ένα κομψό, γεμάτο ευγένεια θέμα από το κόρνο, που μετατοπίζεται στα τοξοτά, αλλά και σε όλα τα όργανα της ορχήστρας, καθώς κατά δήλωση του μουσουργού- προσπάθησε να οργανώσει "μία λιτανεία απ' όλα τα όργανα της ορχήστρας, που με τα σολιστικά περάσματά τους θα άφηναν στον τάφο του δασκάλου το στεφάνι τους με τη συνοδεία ψιθυριστών τρέμολο, ακριβώς όπως ακούγονται οι δονήσεις από τις μπάσες φωνές μιας χορωδίας".

Οι μελωδίες θυμίζουν ύμνους της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ενώ ιδιότυπη "ορχηστρική λιτανεία" ολοκληρώνεται με παρεμβάσεις των χάλκινων πνευστών που παραπέμπουν στον Βάγκνερ.

 Igor Stravinsky: "Pogrebal'naya Pesnya ή Funeral song"
Valery Gergiev-Mariinsky Orchestra:

Το κείμενο στηρίχτηκε σε στοιχεία από: theguardian.com, newyorker.com, flash.gr