"O Ρ. ΣΤΡΑΟΥΣ στην Ελλάδα - ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ - ΑΡΙΑΔΝΗ"

Richard Strauss in Athens, 1926 / by pinterest

"Ο Μουσικός, ο Ποιητής, η Ιέρεια και ο Αρχιτέκτων ανέπνεαν και ζούσαν 

στην περιοχή του Ομφαλού της Γης, με την συνύπαρξη των δύο θεών. 

Του Απόλλωνα και του Διόνυσου ".

Aυτά γράφει ο Θάνος Κωνσταντινίδης στο δοκίμιό του: " Ο ΡΙΧΑΡΝΤ ΣΤΡΑΟΥΣ ΣΤΟ ΔΕΛΦΙΚΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΣΙΚΕΛΙΑΝΩΝ", που πραγματεύεται την επίσκεψη του συνθέτη στο σπίτι του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού στους Δελφούς.

Ο Ρίχαρντ Στράους, που λόγω της σημερινής γενέθλιας επετείου του (11 Ιουνίου 1864) είμαστε πολλοί οι φίλοι που αποφασίσαμε να κοινοποιήσουμε δημιουργίες του, επισκέφτηκε την Ελλάδα την άνοιξη του 1926, προκειμένου να διευθύνει συναυλίες του στο Θέατρον Κεντρικόν και στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Συναντήθηκε με τον ποιητή μας Άγγελο Σικελιανό, που του εκμυστηρεύτηκε το όραμά του για τις "Δελφικές Γιορτές" και τον κάλεσε στους Δελφούς.

Ο Στράους αντικρύζοντας την αγριότητα και τραχύτητα του Παρνασσού φαίνεται να απόρησε, λέγοντας:
"Πώς ένας τόσο απότομος τόπος όπως αυτός, γέννησε θεούς και προστάτες Μουσικής, όπως ο Απόλλων και οι Μούσες;"

Είχε οραματιστεί κι αυτός με τη σειρά του ένα "Ναό Μουσικής" στην Ελλάδα, όπως τον ονόμασε, όπου θα δεχόταν ετήσια συνθέτες και έργα τους από όλο τον κόσμο...και η τότε κυβέρνηση τού είχε παραχωρήσει την κατάλληλη έκταση για την οικοδόμησή του.
Γι'αυτό και στη συνάντηση υπήρχε κι ο αρμόδιος αρχιτέκτονας, να δώσει τις απαιτούμενες συμβουλές.
Ο Στράους ήταν ενθουσιασμένος με την ιδέα, καθώς είχε μαγευτεί και από το εκτυφλωτικό φως του ελληνικού ήλιου, το απέραντο γαλάζιο τ'ουρανού που δεν ξεχωρίζει από κείνο της θάλασσας και εκστασιασμένος δηλώνει:

"Ποτέ στην ζωή μου δεν θα μπορέσω να ξανασυνθέσω χειμώνα!"

Στις συναυλίες που έδωσε εκείνη την περίοδο στην Αθήνα ο Στράους, παρουσίασε ανάμεσα στα έργα του και την "Αριάδνη στη Νάξο", όπερα, που φημολογείται πως λόγω αυτής ο συνθέτης έγινε επίτιμος δημότης του νησιού.
Μια όπερα εμπνευσμένη από το γνωστό μύθο της κρητικής βασιλοπούλας που ερωτευμένη με το Θησέα, τον οποίο βοηθά με το μίτο να σκοτώσει το Μινώταυρο, τον ακολουθεί στο ταξίδι επιστροφής του στην Αθήνα.
Για να ξεκουραστούν κάνουν μία στάση στη Νάξο.
Εκεί, στο όνειρο του Θησέα εμφανίστηκε ο θεός Διόνυσος, λέγοντάς του να φυγει χωρίς την Αριάδνη γιατί η μοίρα επιθυμεί να μείνει εκεί και να γίνει γυναίκα του θεού.

"Με το καράβι του Θησέα

σ’ αφήσαμε στη Νάξο γυμνή,

μ’ ένα στα πόδια σου

θαλασσινό σκουτί.", 

γράφει στο ομώνυμο ποίημά του ο Ν.Καββαδίας.

Η Αριάδνη το επόμενο πρωί διαπιστώνοντας την εγκατάλειψή της αρρωσταίνει και αποφασίζει να αυτοκτονήσει πέφτοντας στη θάλασσα.

ΑΡΙΑΔΝΗ:

"Κάθισα παγωμένη στον βράχο ατενίζοντας τη θάλασσα, 

κι όσο ήταν από πέτρα το κάθισμα, τόσο ήμουν πέτρα κι εγώ".

(Οβίδιος)

Το μυθολογικό επεισόδιο της εγκατάλειψης της νεαρής βασιλοπούλας αποτυπώνεται μουσικά στο δεύτερο μέρος της αριστουργηματικής όπερας του Στράους, που οι πιστές φίλες της προσπαθούν να την παρηγορήσουν και να την κάνουν να ξεχάσει τον Θησέα.
Μάταια, όμως...Η απώλεια του έρωτά της την έχει γεμίσει βαθιά θλίψη που μέσα στην οδύνη της αναπολεί την αγάπη τους και τραγουδά:

"Ein schönes war: hieß Theseus-Κάποτε ήταν όμορφα, Θησέα..."

Ακούμε την άρια από την παράσταση στη Μετροπόλιταν Όπερα το 1963 με τον Karl Böhm στο πόντιουμ και τη μεγάλη αυστριακή υψιφώνο Leonie Rysanek στον ομώνυμο ρόλο: