Sunday 30 June 2019

Federico Mompou: ο έρωτας άργησε, ήταν όμως κεραυνοβόλος και δημιουργικός...


Με διάπλατο χαμόγελο και τρομερή αυτοπεποίθηση κάθισε στο σκαμπό κι άρχισε να εκτελεί το κονσέρτο για πιάνο του Σούμαν... O κ. Mομπόου εκστασιάστηκε!Τεχνική, συναίσθημα, ταχύτητα, ευαισθησία αλλά συγχρόνως νεανικό σφρίγος, εκφραστικότητα και υπέρμετρη θεατρικότητα!
Ήθελε να πάει να τη βρει στα παρασκήνια, να τήν συγχαρεί, παρότι δεν ήταν τελικά εκείνη που είχε κερδίσει το διαγωνισμό.
Δίσταζε..Ήταν αρκετά συνεσταλμένος, εσωστρεφής και τόσο ντροπαλός...Οπλίστηκε όμως με θάρρος και προχώρησε...
Η Carmen Bravo συζητούσε με το δάσκαλό της και μια συνυποψήφια, όταν αντιλήφθηκε πως ο Federico Mompou είχε εισέλθει στα παρασκήνια...
Με ευγένεια και περισσή αβρότητα τής είπε:
"Συγχαρητήρια, δεσποινίς, δηλώνω γοητευμένος!Για μένα ήσασταν άψογη. Είστε αυτή που μου άρεσε περισσότερο.Όμως η δική μου επιθυμία και ψήφος δεν ήταν αρκετή να σας δώσει την πρωτιά..Μην λυπάστε!"

Ηταν η πρώτη φορά που ο μεγάλος συνθέτης έκανε την μετέπειτα σύντροφο και σύζυγό του να γελάσει...
Η ίδια θυμάται: "η δύναμη του γέλιου που μού προκάλεσε ο Φεντερίκο ήταν πρωτόγνωρη...Θεωρώ πως αυτό ήταν το στοιχείο που μ' έκανε να τον ερωτευτώ στην πρώτη μας κιόλας συνάντηση: το ό,τι με κάνει να γελάω!"

Το περιστατικό συνέβη το 1941 στο Διαγωνισμό πιάνου στη Βαρκελώνη.  Η καταλανή πιανίστα Carmen Bravo, εξαιρετικό, ανερχόμενο ταλέντο, μόλις είχε κλείσει τα 22  και ο καταλανός επίσης Μομπόου -μέλος της κριτικής επιτροπής, που είχε επιστρέψει μόλις στη γενέτειρά του μετά από 20χρονη αυτοεξορία στο Παρίσι λόγω του πολέμου- ήταν τότε 48 ετών.

Η Μπράβο μπορεί να μην κέρδισε τον διαγωνισμό, αλλά ο Μομπόου συγκλονίστηκε από το πάθος της απόδοσής της που μετά την έκφραση συγχαρητηρίων αποφάσισε να τής προτείνει να συμμετάσχουν σε ρεσιτάλ  στο Palau de la Música Catalana την επόμενη χρονιά.
Έδωσαν τα χέρια και προχώρησαν προς την έξοδο της αίθουσας. Έκαναν ένα σύντομο περίπατο  στη Γοτθική συνοικία της πόλης...Στην κεντρική πλατεία σταμάτησαν να θαυμάσουν το παιχνίδισμα των νερών του σιντριβανιού...Κάθισαν στο μαρμαρένιο στηθαίο της Κρήνης που διακοσμούσε την πλατεία, όταν ακούστηκαν οι καμπάνες του κοντινού καθεδρικού να χτυπούν μεσάνυχτα...
Τα μάτια του σαρανταοχτάχρονου συνθέτη άστραψαν, αλλά και η καρδιά της  γοητευτικής νεαρής πιανίστριας χτυπούσε σε άγνωστους μέχρι τότε ρυθμούς...

Το "La fuente y la campana-Η κρήνη και η καμπάνα", ένα έργο που θα γράψει ευθύς την επομένη περίοδο ο Μομπόου, απεικονίζει μουσικά αυτήν την τρυφερή στιγμή και είναι αφιερωμένο στην Μπράβο.

Η Κάρμεν θαύμαζε το έργο του Μομπόου για τις λεπτές αποχρώσεις του, την ειλικρινή και αυθεντική έκφραση συναισθημάτων...
"Οι συνθέσεις του δεν έχουν τίποτε το επιτηδευμένο!Ξεχωρίζει για τις λυρικές, στοχαστικές μελωδίες που παραπέμπουν σε μακρινή νοσταλγία σαν ξεχασμένη παιδική ανάμνηση", λέει...

Η κοπέλα τον θαύμαζε πάντα, ποτέ όμως δεν είχε σκεφτεί πως αυτός θα΄ταν ο άντρας της ζωής της...

fundaciomompou.cat – The FoundationΑπό την άλλη ο Μομπόου έγινε τρομερά παραγωγικός μετά τη συνάντηση και τη σχέση τους...
"Δεν ξέρω από πού έρχεται η έμπνευση, κι αυτό είναι ένα από τα βαθιά μυστικά της τέχνης. Λαμβάνω τα μηνύματα σε απρόσμενες στιγμές... Τα ερεθίσματα εμφανίζονται αναπάντεχα...Οπως εκείνο το βράδυ της πρώτης μας βόλτας στη Μπάριο Γκότικο, στη στάση μας στο μαρμάρινο σιντριβάνι, όταν ήχησαν μεσάνυχτα από το καμπαναριό...Η τρυφερότητα των στιγμών δόνησαν την ψυχή...έστειλαν το μήνυμα της έμπνευσης...", θα ομολογήσει ο συνθέτης.

Παρά τη μεγάλη διαφορά ηλικίας, οι δυο τους έγιναν ζευγάρι...Προηγήθηκαν  δεκαπέντε χρόνια μυστικής σχέσης μέχρι που παντρεύτηκαν στο παρεκκλήσι του Μονχούιθ.
Μετά τον γάμο, που κράτησε 30 χρόνια, ως το θάνατο του Φεντερίκο σε βαθύ γήρας, σαν σήμερα 30 Ιουνίου 1987, η Κάρμεν εγκατέλειψε την πιανιστική καριέρα της για να αφιερωθεί στη διδασκαλία και την προώθηση του έργου του συζύγου της, που ερωτεύτηκε εκείνη τη νύχτα στο διαγωνισμό της Βαρκελώνης.
Μπορεί να έχασε το βραβείο του πιάνου, είχε όμως κερδίσει το βραβείο της ζωής...

Ο Καταλανός Μομπόου, ο μεγαλύτερος συνθέτης που γέννησε η Καταλονία μαζί με Αλμπένιθ και Γρανάδος, διακρίνεται για τα πιανιστικά του έργα. 
Εννιάχρονος  σπουδαστής του πιάνου εντυπωσιάστηκε τόσο από την  ερμηνεία του  Γκαμπριέλ Φωρέ σε ρεσιτάλ στη Βαρκελώνη, που αποφάσισε να γίνει μαθητής του. Ο Γρανάδος συνέταξε μια συστατική επιστολή για το γάλλο συνθέτη, όπου εκθείαζε το ταλέντο του Φεντερίκο, που όμως δεν έφτασε ποτέ στα χέρια του Φωρέ, καθως ο Μομπόου δεν τον προσέγγισε λόγω της υπερβολικής συστολής του.
Ωστόσο σπούδασε πιάνο και σύνθεση και μελέτησε τους γάλλους συνθέτες εις βάθος....Φωρέ, Ντεμπισί, Ραβέλ, Σατί, Σοπέν, Σκριάμπιν, αλλά και καταλανοί συνθέτες ασκούν βαθιά επίδραση στην διαμόρφωση του συνθετικού στυλ του, το οποίο διαποτίζεται από την εσωτερικότητα των προσωπικών μουσικών του ιδεών.
Ας τονίσουμε πως ο γάλλος μουσικοκριτικός Εμίλ Βυλερμόζ τον αποκάλεσε με τον εγκωμιαστικότατο χαρακτηρισμό: "διάδοχος του Ντεμπισί"!


Mompou Federico - Canciones y danzas - Sheet Music - Free -Adagio ..."H Kρήνη και η καμπάνα" είναι το πρώτο από ένα πιανιστικό τρίπτυχο με τίτλο: "Paisajes-Τοπία". Ο Μομπόου δεν στόχευε σε μουσική περιγραφή (δεν υπάρχουν μουσικά εφέ για το νερό και κανείς παρατηρεί μια αμυδρή μόνο αναφορά σε σιγανό καμπανισμό), παρά  στην απόδοση αυτών των  στοιχείων με φιλοσοφικούς όρους και στοχαστική διάθεση.
Μια καμπάνα -έλεγε ο συνθέτης- δεν είναι τόσο ο μεταλλικός ήχος, που παράγεται από κραδασμούς, όσο οι δονήσεις που δημιουργούνται από το συναίσθημα... τη χαρά του μυστηρίου του γάμου ή την οδύνη μιας απώλειας...

Οι καμπάνες αποτελούν κύρια "παρουσία" στη μουσική του Φεντερίκο Μομπόου (ο παππούς του είχε χυτήριο καμπανών που ο συνθέτης ως παιδί επισκεπτόταν συχνά). Ωστόσο το έργο δεν είναι τόσο μια πρόσκληση για προσευχή, όσο "η ίδια η προσευχή, η ιερότητα στο ενδοσκοπικό ταξίδι της περισυλλογής.Σκοπός του να αναδείξει τα κρυμμένα πεδία της ζωτικής δύναμης του πνεύματός μας".

Ακούμε το ιμπρεσιονιστικά κομψό: "H Kρήνη και η καμπάνα" από τον ίδιο τον Φεντερίκο Μομπόου. Μελωδία, πραγματική ποίηση!!Nτελικάτη και μικρής φόρμας, γοητεύει μέσα  μέσα στην απλότητα της δομής και των διευρυμένων αρμονιών της, που αφήνουν υπόνοιες μινιμαλισμού...

Federico Mompou" "La fuente y la campana" / piano: F.Mompou:


Kαι η ερμηνεία της Κάρμεν Μπράβο:


2 comments:

  1. Συγκινητική και τρυφερή ιστορία αγάπης, αγαπημένη μου Ελπίδα, γεννημένη μέσα στην μουσική και που η μουσική έφτιαξε αυτόν τον ιστό που πλέχτηκε για τον Φεντερίκο και την Κάρμεν! Η διαφορά της ηλικίας τους εξαφανίστηκε απ' την κοινή τους αγάπη για την μουσική αλλά και η συστολή του Φεντερίκο με τον πιο εξωστρεφή χαρακτήρα της Κάρμεν έλκυσαν ο ένας τον άλλον.
    Πολύ ωραίες και οι δυο ερμηνείες του ζεύγους με παρονομαστή την απόδοση των συναισθημάτων του καθενός από κείνη την πρώτη ρομαντική βραδιά της γνωριμίας τους.
    Ευχαριστούμε πολύ, Ελπίδα μου για την αφιέρωση στην μνήμη του Φεντερίκο Μομπόου. Καλησπέρα!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Eνα ιδιαιτερα τρυφερο love story δυο ετερωνυμων προσωπικοτητων, που υπερπηδησαν το εμπόδιο της ηλικιακής διαφοράς για να ζησουν μαζί και ο ενας να στηριξει και εμπνευσει τον άλλο!
      Οι ερμηνειες και των δυο αναδεικνυουν τις λεπτες αποχρωσεις της συνθεσης, που αντανακλούν το ρομαντικό, πρωτο βραδυ τους!


      Ευχαριστω πολύ, αγαπημενη μου Αζη, για την προσοχή σου και το υπέροχο σχόλιο!
      Καλησπερα με τη αγάπη μου!

      Delete