Wednesday 15 May 2019

"Πουλτσινέλα: παλαιό ύφος στις παρτιτούρες του Στραβίνσκυ"


SAND Maurice Masques et bouffons 12.jpgΠατρίδα του η Νάπολη. Έχει ένρινη, τσιριχτή φωνή. Έχει και μεγάλη, χαρακτηριστική μύτη...
Είναι αρραβωνιασμένος με την Πιμπινέλα, όμως φλερτάρει και με άλλες γυναίκες, καθώς αρέσκεται στον ποδόγυρο...Με τις γαλιφιές και τις αβρότητές του κλέβει κάθε γυναικεία καρδιά...
Πάντα ντυμένος στα λευκά, με μια μαύρη μάσκα.
Είναι ο γελωτοποιός Πουλτσινέλα, ήρωας της ιταλικής Κομμέντια ντελ άρτε, το όνομά του το πήρε από το πούλτσινο=πουλάκι και από αυτό "κληρονόμησε" και το  ράμφος.
Το "ασπρόμαυρο" της ενδυμασίας του παραπέμπει στην αντίθεση ζωής και θανάτου.

Την ιδιότυπη φωνή του στις θεατρικές παραστάσεις μιμείται το swazzle(παλλόμενη χορδή) και παραδοσιακά είναι ο  ερωτύλος, ο φαύλος, ο φλύαρος, ο πονηρός, αυτός που πολλές φορές προσποιείται τον ηλίθιο ώστε να γνωρίζει τι συμβαίνει.



Και θα μου πείτε, τί μου'ρθε και αναφέρομαι σε μια καρναβαλική φιγούρα εν μέσω άνοιξης;

Λοιπόν, αυτός ο ήρωας, ο "Πουλτσινέλα", έγινε πρωταγωνιστής ενός μπαλέτου, τη μουσική του οποίου συνέθεσε ο Ιγκόρ Στραβίνσκυ κι έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα, 15 Μαΐου 1920.

Η πλοκή της ιστορίας, που βασίζεται σε αυτοσχέδιο θεατρικό κείμενο του 1700, περιλαμβάνει τρία ζευγάρια ερωτευμένων, ένα απ' αυτά είναι ο Πουλτσινέλα και η Πιμπινέλα.

Οι δυο άνδρες-φίλοι του Πουλτσινέλα κάνουν βραδυνή καντάδα στα κορίτσια που αγαπούν. Εκείνες κάνοντάς τους νάζια, πετούν απ'το μπαλκόνι τους νερά και τους καταβρέχουν...
Την επόμενη μέρα στο χορό, ο Πουλτσινέλα φλερτάροντας, χορεύει με τη μια από τις κοπέλες, η οποία του δίνει ένα φευγαλέο φιλί. Η κίνηση αυτή προκαλεί την ζήλεια του φίλου του, που ξυλοφορτώνει τον Πουλτσινέλα.
Όταν η Πιμπινέλα μαθαίνει τα ερωτικά κατορθώματα του αγαπημένου της, θυμώνει και λέει στον Πουλτσινέλα πως χωρίζουν. Εκείνος μετανοημένος για την πράξη του προσπαθεί να την πείσει να τον συγχωρέσει. Η κοπέλα είναι ανένδοτη. Ετσι εκείνος προσποιείται πως μαχαιρώνεται και πεθαίνει.
Η Πιμπινέλα είναι απαρηγόρητη, όμως ο πονηρός Πουλτσινέλα είχε συννενοηθεί με έναν υποτιθέμενο μάγο που τον επαναφέρει στη ζωή.
Η Πιμπινέλα πέφτει στην αγκαλιά του αγαπημένου της. Το μπαλέτο τελειώνει με τους γάμους των τριών ζευγαριών.

Μπαλέτο ανάλαφρο, εύθυμο, σκερτσόζικο και δροσερό.



Σχέδια κοστουμιών από τον Πικάσο
O Λεονίντ Μασίν εκτός από τη χορογραφία έγραψε και το λιμπρέτο, ενώ την ευθύνη για τα σκηνικά και τα κοστούμια είχε ο Πάμπλο Πικάσο.

Η αρχική σκέψη ήταν το μπαλέτο να στηριχτεί σε παλιές άριες του Περγκολέζι.
Όταν ο Στραβίνσκι μελέτησε τις μουσικές συνθέσεις, ενθουσιάστηκε με την "παλαιά" μουσική, την οποία μετέγραψε  με έναν πιο σύγχρονο τρόπο δανειζόμενος μοτίβα, στυλ, μεταμορφωμένα από νέους, μοντέρνους ρυθμούς, και αρμονίες.
Τα θέματα του Περγκολέζι είναι από τη σειρά "Τρίο σονάτες", τα χειρόγραφα των οποίων βρέθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο. Αυτή η μουσική σύνθεση αποδεικνύει πως ο Στραβίνσκι κατέχει σε βάθος την "παλαιά τεχνική" , αλλά συγχρόνως και την αξιοθαύμαστη ικανότητά του  αναπροσαρμογής.

Το μπαλέτο "Πουλτσινέλα"  αποτελεί σημείο αναφοράς στην καριέρα του Στραβίνσκυ γιατί με αυτό εισέρχεται στην περίοδο νεοκλασικού ύφους, με το οποίο ο συνθέτης θα κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια.

Ιgor Stravinsky: "Pulcinella - Ballet ":



Δυο χρόνια μετά την παρουσίαση του μπαλέτου ο Στραβίνσκι έγραψε δύο σουïτες, μία για βιολί και πιάνο κι  άλλη μια για τσέλο και πιάνο.

Η τελευταία δημόσια εμφάνιση του Στραβίνσκυ στο πόντιουμ έγινε με τον "Πουλτσινέλα" απ'όπου θα απολαύσουμε ένα ιστορικό βίντεο με τον συνθέτη να διευθύνει το Μινουέτο και το τελικό Allegro assai:





No comments:

Post a Comment