Monday 28 January 2019

"Τσάλλεντζερ..., η πτώση του Φαέθοντα"


Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τραγωδία στην ΙΣΤΟΡΙΑ του ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ!

Ήταν 28 Ιανουαρίου του 1986, όταν το διαστημικό λεωφορείο Challenger, ελάχιστα δευτερόλεπτα από την εκτόξευσή του από το ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα διαλύθηκε, στέλνοντας στο θάνατο όλους του επιβαίνοντες, επτά μέλη του πληρώματος και έναν  πολίτη, τον πρώτο που θα ταξίδευε στο διάστημα.
Τα τηλεοπτικά δίκτυα μετέδιδαν ζωντανά την αποστολή ...Έτσι τη συντριβή του παρακολούθησαν εκατομμύρια άνθρωποι...



"Δούλευα τη σύνθεση "Φαέθων" που μού είχε ανατεθεί για τον εορτασμό για την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας...Την ώρα της είδησης, κατά ειρωνικό τρόπο, βρισκόμουν στο σημείο της παρτιτούρας, όπου τα μοτίβα εκφράζουν τον κεραυνό του Δία που χτυπά τον Φαέθοντα που οδηγεί το άρμα του Ήλιου, προκαλώντας την πτώση του....
Έτσι το έργο μου αφιερώθηκε στη μνήμη των επτά αστροναυτών που έχασαν τη ζωή τους εκείνη τη στιγμή..."

Ο αμερικανός συνθέτης, Christopher Rouse ανήκει στους νεορομαντικούς δημιουργούς, αν και έχει γράψει και ατονικά έργα.
Ο ίδιος -όπως έχει δηλώσει- θέλει η μουσική του να μεταφέρει την "αίσθηση της επείγουσας ανάγκης για έκφραση".
Giorgio de Chirico: "Η πτώση του Φαέθοντα"


Είναι συνθέτης που αγαπά πολύ τη Μυθολογία γι'αυτό κατέχει σημαντική θέση στο μουσικό του έργο(Μορφέας, Αφροδίτη, Γοργόνα κλπ).

Το έργο του: "Phaethon" είναι συμφωνικό ποίημα εμπνευσμένο από τον γνωστό, αρχαιοελληνικό μύθο:

Ο Φαέθων είναι γιος του Ήλιου, που πείθει τον πατέρα του να του επιτρέψει να οδηγήσει το άρμα του. Όμως, άπειρος καθώς ήταν, όταν κατά τη διαδρομή ειδε τον ουρανό γεμάτο με παγίδες και τέρατα όπως ο Σκορπιός, φοβήθηκε τόσο που δεν μπόρεσε να ελέγξει τα ηνία του άρματος.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν να αφηνιάσουν τα ατίθασα άλογα και ο Ήλιος να φτάσει τόσο κοντά στην Γη, που από την υπερβολική θερμότητα να ξεραίνονται τα πάντα.
Η επέμβαση του Δία ήταν άμεση!
Για να αποφευχθούν τα χειρότερα, εριξε κεραυνό, σκότωσε τον Φαέθοντα.
Το νεκρό κορμί του έπεσε στον Ηριδανό ποταμό...



"...Ότε απαίσιος δύναμις εμμανής,
φθονούσα τον Φαέθοντα, εκ κορυφής
τον κατεκρήμνισε των ουρανών,
αι αδελφαί του ήλθον μελανείμονες
εις το υγρόν του μνήμα, τον Ηριδανόν,
κ’ ημέραν, νύκτα έκλαιον αι τλήμονες...",

θα γράψει γι'αυτόν ο Καβάφης σε ένα από τα "Αποκηρυγμένα" του...

Την τρελή, επικίνδυνη κίνηση του άρματος και την πτώση του Φαέθοντα θέλησε να αποτυπώσει στο με προγραμματική δομή, έργο του, ο Christopher Rouse.
Εκτελείται από μεγάλη ορχήστρα και επαινέθηκε για τον ενορχηστρωτικό πλούτο του, ιδιαίτερα για την ευφάνταστη χρήση των χάλκινων πνευστών και των κρουστών που απεικονίζουν τη φρενήρη, αχαλίνωτη πορεία του άρματος.
Πολλοί αντιστοίχισαν την ορχηστρική αίσθηση με κείνη των έργων των Σοστακόβιτς και Μπρούκνερ.
Δυναμική, ασταμάτητη, ενεργητική, εκρηκτική σύνθεση, ένα χαοτικό, θορυβώδες κρεσέντο που μεταφέρει στον ακροατή την αγωνία για την κατάληξη μιας ανεξέλεγκτης διαδρομής...
Το συμφωνικό ποίημα χαρακτηρίστηκε τολμηρό ως μουσική ιδέα και ο συνθέτης επαινέθηκε για έκρηξη δημιουργικής φαντασίας και λαμπρή συγχώνευση κλασικών και σύγχρονων ιδιωματισμών.

Η "πτώση του Φαέθοντα" από τον ουρανό, παραλληλίστηκε λόγω συγκυριών από τον συνθέτη με την "πτώση του Τσάλλεντζερ".
Ειναι όντως εντυπωσιακό πώς μια τραγωδία του σήμερα  μετουσιώνεται σε ήχο και με στοιχεία της Μυθολογίας μεταπλάθεται, για να εκφράσει θρήνο για τα θύματα, αλλά συγχρόνως μέσω της αλληγορίας να υποδηλώσει έννοιες όπως η ανθρώπινη απληστία ή η γνώση κατά πόσο μπορείς να  στοχεύσεις στο υπερφυσικό και να ανταπεξέλθεις στις απαιτήσεις του, καθώς και των συνεπειών της αποτυχίας, δίνοντας έτσι και μια φιλοσοφική διάσταση στη μουσική έκφραση.

Christopher Rouse: "Phaethon":


No comments:

Post a Comment