Tuesday 14 April 2020

O Xαίντελ, η τύφλωση και ο Σαμψών...


(στη μνημη του Φ.Χαίντελ, που σαν σήμερα 14 Απριλίου πέρασε στην αιωνιότητα)


O Xαίντελ κατά τη διάρκεια της ζωής και της καριέρας του αντιμετώπισε αρκετά προβλήματα υγείας. Υπέφερε από υπερβολικό άγχος και κατάθλιψη, παρόλη την αποφασιστικότητά του να αντιμετωπίζει με αισιοδοξία και θετικότητα κάθε δυσκολία. Υπέστη  επίσης δυο εγκεφαλικά επεισόδια, που επηρέασαν την κίνηση του ενός χεριού του, όμως  το πείσμα και το πάθος του για μουσική δημιουργία συνέβαλαν στην γρήγορη αναρρωσή του.
Από το 1740 είχε αρχίσει να μειώνεται η όρασή του από το ένα μάτι και μέσα σε μια δεκαετία την είχε χάσει ολοκληρωτικά. Το γεγονός αυτό -παρότι παρέμενε παραγωγικότατος μουσικά και συνέθετε απτόητος- λέγεται πως τον είχε επηρεάσει.
Αυτό φαίνεται και στο ορατόριό του "Samson" που συνέθεσε το 1743 και πολλοί υποστηρίζουν πως ταυτίστηκε με τον τυφλό  ήρωά του γράφοντάς του  την περίφημη άρια: "Total eclipse".

"Total eclipse! no sun, no moon. 
All dark amidst the blaze of noon. 
Oh glorious light! no cheering ray 
to glad my eyes with welcome day.

Ολική έκλειψη! δίχως ήλιο, δίχως φεγγάρι. 
Όλα σκοτεινά μέσα στη φλόγα του μεσημεριού. 
Ω λαμπρό φως! καμία ενθαρρυντική αχτίδα 
να χαροποιήσει τα μάτια μου με το καλωσόρισμα της μέρας"

[Πληροφοριακά να πούμε πως ο Χαίντελ, είχε τον ίδιο γιατρό με τον Μπαχ κι έκανε -όπως και κείνος-  κάποιες εγχειρήσεις για να βελτιώσει την όρασή του , χωρίς όμως επιτυχία...

Χαρακτικό με το κατάμεστο Coven Garden 
την ημέρα πρεμιέρας του "Samson" το 1743
Μέχρι το τέλος της ζωής του και παντελώς τυφλός έπαιζε από μνήμης, αυτοσχεδίαζε και υπαγόρευε νέες συνθέσεις του.
Στην άρια "Total Eclipse" δημιουργείται η εντονη αίσθηση της  ταπείνωσης από την πτώση του Σαμψών, που τυφλός και χωρίς δυνάμεις  καθίσταται συναισθηματικά γυμνός.
Aυτή η άρια λέγεται πως πάντα έφερνε δάκρυα  στα μάτια του Χαίντελ, όταν την άκουγε τα τελευταία χρόνια της ζωής του].

Το ορατόριο "Σαμψών" είναι μεγάλης δημοφιλίας έργο απο την στιγμή της πρεμιέρας του -στο κατάμεστο από θεατές, Κόβεν Γκάρντεν- μέχρι σήμερα.
Το λιμπρέτο του βασίστηκε στο σχετικό επεισόδιο που αναφέρεται στο Βιβλίο των Κριτών της Π.Διαθήκης, όπως αυτό μεταφέρθηκε από τον Τζον Μίλτον(επίσης τυφλού) στο έργο του:"Σαμψών αγωνιζόμενος".

Handel: "Samson-Total eclipse":



No comments:

Post a Comment