Saturday 9 September 2017

"Maria Yudina: η αδυναμία του Στάλιν"


Μαρία Veniaminovna YudinaΣτους μουσικούς κύκλους η Maria Yudina δεν χρειάζεται συστάσεις.
Η σπουδαία ρωσίδα πιανίστα, συμμαθήτρια των Σοστακόβιτς και Σοφρονίτσκι, γεννήθηκε σαν σήμερα, 9 Σεπτέμβρη 1899.

Ήταν η αγαπημένη καλλιτέχνις του Στάλιν, μια αδυναμία που τήν έσωσε -εν μέρει- από εξορίες, βασανισμούς, λογής φυλακίσεις και εν τέλει την εκτέλεση, όπως συνέβη σε άλλους καλλιτέχνες. Απλά, απομακρύνθηκε από μουσικές θέσεις σε Ωδεία, ινστιτούτα και το Πανεπιστήμιο, λόγω των θρησκευτικών πεποιθήσεών της και της απροκάλυπτης κριτικής που άσκησε στη σοβιετική ηγεσία.

Λέγεται πως κάποια μέρα του 1943 που ο Στάλιν άκουγε ραδιόφωνο, ενθουσιάστηκε με την ερμηνεία της Γιούντινα στο κονσέρτο για πιάνο του Μότσαρτ Ν.23 και ζήτησε από το σταθμό να τού σταλεί ο δίσκος. Όμως δίσκος δεν υπήρχε, καθώς η συναυλία μεταδιδόταν ζωντανά.

Επικράτησε πανικός...Μέσα στη νύχτα επιστρατεύτηκε η Γιούντινα προκειμένου να ηχογραφήσει το Μοτσάρτειο κονσέρτο. Ο μαέστρος που είχε επιλεγεί ήταν τόσο τρομοκρατημένος που δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στο έργο του. Αντικαταστάθηκε, όμως η ένταση ήταν τόσο μεγάλη που χρειάστηκε και τρίτος για να  διευθύνει επιτυχώς τη μικρή ορχήστρα που είχε συγκροτηθεί για το σκοπό αυτό.
Η Γιούντινα ωστόσο, παρέμενε ατάραχη και με αξιοσημείωτη ψυχραιμία!
Πράγματι η ηχογράφηση έγινε, ο δίσκος ήταν έτοιμος το επόμενο πρωί και για το καλό όλων όταν τον άκουσε ο Στάλιν ευτυχώς δεν κατάλαβε τη διαφορά στην εκτέλεση...

Ως ανταμοιβή τής έστειλε το ποσό των 20000 ρούβλιων. Η Γιούντινα ανταπέδωσε έχοντας το θάρρος  και την τόλμη να γράψει στην ευχαριστήρια επιστολή της προς τον Στάλιν πως θα "προσευχόταν στο Θεό  να συγχωρήσει τις μεγάλες αμαρτίες του"!

(Να θυμηθούμε πως η κορυφαία πιανίστα ήταν βαθιά θρησκευόμενη, με  σπουδές Θεολογίας και δεν τήρησε τον αθεϊσμό που είχε επιβληθεί από το σοβιετικό καθεστώς. Στις συναυλίες της έβγαινε πάντα ατρόμητη με κρεμασμένο στο λαιμό το σταυρό της. Πρώτα τον φιλούσε κι έπειτα τοποθετούσε τα χέρια της στο πληκτρολόγιο, καθώς -όπως πίστευε- η μουσική  ήταν τρόπος έκφρασης της δύναμης της πίστης.
Ο δε Σοστακόβιτς είχε αναφέρει χαρακτηριστικά για τη συμμαθήτριά του και την ερμηνεία της που εκτός της δεξιοτεχνίας χαρακτηριζόταν από αυστηρή πειθαρχία και έντονη πνευματικότητα: "Παίζει πιάνο, λες και κάνει κήρυγμα! Διακρίνει στη μουσική ένα μυστικιστικό φως...")

Φυσικά ο επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας, βρισκόταν σε ετοιμότητα. Περίμενε ένα απλό νεύμα του Στάλιν γα να συλλάβει την σπουδαία πιανίστα για την απάντησή της, όμως εκείνος, που θαύμαζε την ερμηνευτική της δεινότητα  επέλεξε να μην αντιδράσει και να προσπεράσει το συμβάν.


Мария Юдина – биография, фото, личная жизнь, воспоминания пианистки, смерть  - 24СМИΑναμφισβήτητα, η Γιούντινα υπήρξε μια περίπλοκη προσωπικότητα, μια "Κλυταιμνήστρα", όπως την χαρακτήρισε ο Σβιάτοσλαβ Ρίχτερ, ταγμένη στην τέχνη της αυστηρά, που έβγαινε στη σκηνή παντελώς ατημέλητη, φορώντας απλά πάνινα παπούτσια και πάντα ντυμένη με μαύρα ρούχα, καθότι θαυμάστρια του λόγου του Φραγκίσκου της Ασίζης από το 1919 που αποφάσισε να φορά μαύρα φορέματα τύπου ράσου όπως οι Φραγκισκανοί μοναχοί...

"Είχα την εντύπωση", είχε πει ο Σοστακόβιτς, "ότι φορούσε το ίδιο μαύρο φόρεμα καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της. Τόσο παλιό και φθαρμένο!"



Επίσης ο ρώσος ηγέτης Στάλιν, ενώ ήταν στο κρεβάτι του χτυπημένος από ένα βαρύτατο εγκεφαλικό επεισόδιο και λίγο πριν πεθάνει ζήτησε να βάλουν στο πικάπ το δίσκο με τη Γιούντινα να παίζει το κονσέρτο του Μότσαρτ...

Αυτή η ίδια ηχογράφηση χρησιμοποιήθηκε και στην σατιρική ταινία-μαύρη κωμωδία του Αρμάντο Ιανούτσι: "Ο θάνατος του Στάλιν" .

Το ένα και μοναδικό αντίτυπο από την περιβόητη ηχογράφηση:

Maria Yudina Mozart Concerto No. 23(1943) :



No comments:

Post a Comment