ΒΙΒΑΛΝΤΙ: "Ιουδήθ Θριαμβεύουσα"

"Η Ιουδήθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη", Καραβάτζιο

Η Ιουδήθ είναι η κεντρική ηρωΐδα του βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης, η οποία με το θάρρος και την πίστη της στο Θεό σώζει την πατρίδα της από την καταστροφή.
Κατάγεται από τη μικρή πόλη Βαιτυλούα, που πολιορκείται από τους Ασσυρίους, με αρχηγό τον στρατηγό του Ναβουχοδονόσωρα, Ολοφέρνη.
Εκείνη, γνωρίζοντας πως ο Ολοφέρνης ήταν ερωτευμένος μαζί της, τον σαγήνευσε σε στιγμή μέθης, του έκοψε το κεφάλι και έτσι απάλλαξε τη χώρα της από τον κίνδυνο των Βαβυλωνίων.

Από την ιστορία της Ιουδήθ εμπνεύστηκε ο γεννημένος σαν σήμερα 4 Μαρτίου 1678, Αντόνιο Βιβάλντι το ορατόριο "Judith triumphant-Ιουδήθ Θριαμβεύουσα".
Ένα έργο εμβληματικότατο, σε λιμπρέτο στη Λατινική γλώσσα, που αποτελεί  μια αλληγορική περιγραφή της νίκης των Χριστιανών-Βενετών έναντι των αλλόθρησκων-Τούρκων τον Αύγουστο του 1716, καθώς το έργο ανατέθηκε για να γιορτάσει τη νίκη της Δημοκρατίας της Βενετίας  κατά την πολιορκία της Κέρκυρας.
Όλοι οι χαρακτήρες, άνδρες και γυναίκες, ερμηνεύτηκαν από τις γυναίκες του Ospedalle della  Pietà, Βενετσιάνικου ιδρύματος για ορφανά κορίτσια του οποίου ο Βιβάλντι ήταν δάσκαλος και αρχιμουσικός, όπως γνωρίζουμε.

Η παρτιτούρα , που συνέθεσε ο Βιβάλντι για την εορταστική περίσταση, είναι ιδιαίτερα πλούσια  και περιλαμβάνει πολλές δεξιοτεχνικές άριες, που απαιτούν εκφραστικότητα, τεχνική, ευλυγισία και θεατρικότητα.

1. Ακούμε την άρια του Ολοφέρνη "Noli, o Cara, te adorantis", που δηλώνει την αγάπη του για την Ιουδήθ.
Ακούστε το ηχόχρωμα...
Ο Βιβάλντι αναθέτει στο όμποε και το όργανο να συνοδεύσουν τη φωνή.
Το όμποε στην εποχή του, συχνά πέρα από την ερωτική επιθυμία, συμβόλιζε τον θάνατο, ενώ το όργανο τη διαδρομή των χαμένων ψυχών στον Κάτω Κόσμο...
H φωνή θερμή, αρρενωπά κοντράλτα και με συγκρατημένο πάθος.

2."In somno profundo".
Η Ιουδήθ στέκεται πάνω απ'τον πεσμένο σε λήθαργο, Ολοφέρνη...
Προσπαθεί να πάρει δύναμη να εκτελέσει για το καλό του λαού της, τη μοιραία πράξη.

"Επίβλεψον, Κύριε, κατά την ώραν αυτήν εις τα έργα των χειρών μου προς δόξαν Σου...
βοηθών εμέ να εκτελέσω το έργον μου, δια να συντρίψω τους εχθρούς..."

3. Μετά τον αποκεφαλισμό του Ολοφέρνη, η Ιουδήθ υμνεί την ειρήνη στην άρια:

"Vivat in pace, et pax regnet sincera":

4."Armatae face et anguibus".
Όταν ο ευνούχος υπηρέτης του Ολοφέρνη, Βαγώας, ανακαλύπτει τη σφαγή του κυρίου του, ακούγεται η "άρια της εκδίκησης"...
Η  σοπράνο αποδίδει το λαμπερό, δεξιοτεχνικό, ευκίνητο τραγούδι,  που απαιτεί έντονη θεατρικότητα...
Έκρηξη οργής, σφοδρή αγανάκτηση, ξέσπασμα θυμού, λύσσα και μανία, όλα παρόντα σε αυτή την εκπληκτική άρια, σε ερμηνεία της Cecilia Bartoli!!!

5. Το ορατόριο κλείνει με το "χορωδιακό των Παρθένων": "Salve, invicta Juditha formosa", όπου ψάλλεται θριαμβευτικά:

"Χαίρε, ωραία, ανίκητη Ιουδήθ!

Δόξα του Εθνους κι ελπίδα της σωτηρίας μας

Ας είσαι δοξασμένη,  απόλυτο πρότυπο της αληθινής αρετής

Ηττήθηκε ο βάρβαρος της Θράκης

θριάμβευσε η Βασίλισσα των Θαλασσών

Καταλάγιασε η Θεϊκή οργή

Ζήτω εν ειρήνη ο Αδρίας!"

Στο πρόσωπο της Ιουδήθ, συμβολικά, όπως θα καταλάβατε, η Γαληνοτάτη Βενετία...

Το ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ: "Η Ιουδήθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη"

Από τα γνωστότερα εικαστικά έργα πάνω στο θέμα του αποκεφαλισμού του Ολοφέρνη από την Ιουδήθ, ειναι του  Καραβάτζιο.
Απαράμιλλη η "φρικτή ομορφιά" αυτού του πίνακα.
Η Ιουδήθ φαντάζει να λάμπει με ένα φως εσωτερικό, ως απεσταλμένη του Θεού.
Το πορφυρό χρώμα στις κουρτίνες δένει με το κατακόκκινο αίμα  του Ολοφέρνη, καθοδηγώντας το μάτι του θεατή στη τρομερή σκηνή του αποκεφαλισμού.
Η Ιουδήθ και η ηλικιωμένη υπηρέτρια με ζωγραφισμένο στο πρόσωπο τον αποτροπιασμό και την απέχθεια.
Πίνακας αιματηρής αγωνίας και φρίκης!