"Το ορατόριο για τον Άγιο Αυγουστίνο"

"St. Augustine and the Devil", Michael Pacher

Ο Άγιος Αυγουστίνος  γεννήθηκε στην Αφρική, το έτος 354 μ.Χ. Ο πατέρας του πορεί να ΄ξταν ένας ειδωλολάτρης, όμως η μητέρα του η Μόνικα ήταν μια υποδειγματική χριστιανή, και μάλιστα η Εκκλησία μας την τιμά στις 15 Ιουνίου. Παρότι η ευσεβής μητέρα φρόντισε να μεταδώσει στο γιο της πίστη, θεοσέβεια και ευλάβεια, ως νεαρός, ο Αυγουστίνος έζησε ζωή έκλυτη κι  έγινε οπαδός του Μανιχαϊσμού... Ομως οι θερμές ολονύκτιες προσευχές της ευσεβούς μητέρας του και τα φλογερά κηρύγματα του Επισκόπου Αμβροσίου, έφεραν τον Αυγουστίνο στο χριστιανισμό, ο οποίος κατηχήθηκε και βαπτίστηκε τελικά. Εγραψε πλήθος θεολογικών και φιλοσοφικών συγγραμάτων.
Εκοιμήθη 28 Αυγούστου του 430, ημερομηνία που τιμάται από την Ανατολική και Δυτική Εκκλησία.


Από τη ζωή του Αγίου Αυγουστίνου εμπνέεται ο Johann Adolf Hasse το 1750 το τελευταίο ορατόριό του: "La Conversione di Sant 'Agostino - Η μεταμέλεια του Αγίου Αυγουστίνου".
Ορατόριο, δομημένο σε 2 πράξεις, για πέντε σολίστ, τετράφωνη χορωδία και ορχήστρα.
Το λιμπρέτο έγραψε η Μαρία Αντωνία της Βαυαρίας, πριγκίπισσα και συγχρόνως συνθέτιδα, τσεμπαλίστα, λιμπρετίστα, τραγουδίστρια και πάτρονας των τεχνών, που υπήρξε και μαθήτρια του συνθέτη.H δούκισσα βασίστηκε σε κείμενο του Γερμανού Ιησουίτη ιεροκήρυκα και συγγραφέα, Franz Neumayr.

Η πρεμιέρα έγινε στη Δρέσδη, όμως ακολούθησαν πολλές παραστάσεις του ορατορίου και αλλού... Λειψία, Μανχάιμ, Αμβούργο, Ρώμη, Πάδοβα, Ρίγα,  Πράγα, βερολίνο και  Πότσδαμ, μια απόδειξη της δημοτικότητας του έργου στο τελευταίο μισό του 18ου αιώνα.

Ο Χάσσε χρησιμοποιεί λιτές αρμονίες λεπτών αποχρώσεων ακολουθώντας την ευγενική αισθητική της απλότητας.
Ξεκινά το ορατόριο με μια ορχηστρική εισαγωγή στη Σι ύφεση μείζονα, ιδιαίτερης λαμπρότητας προκειμένου να υπογραμμίσει το μεγαλείο και τη δυναμική ένταση της σύνθεσης.
Σύνθεσης, που διακρίνεται για την ιερότητα και τον υπερβατικό χαρακτήρα του περιεχομένου της, το οποίο αντικατοπτρίζει την ομορφιά, τον πλούτο αλλά και την αξία των διδασκαλιών της Χριστιανικής θρησκείας.Γιατί  η "μετατροπή" ενός ανθρώπου, φίλοι μου, είναι αδιαμφισβήτητα ο καρπός της χάρης του Θεού.
Στη χορωδία, ο Χάσσε αναθέτει μεγάλης έντασης δραματικά περάσματα που εκφράζουν στο μεν πρώτο μέρος την επιθυμία λύτρωσης του αμαρτωλού Αυγουστίνου, στο δε δεύτερο τη σωτηρία της ανθρωπότητας.

Εμείς σήμερα θα επικεντρωθούμε στις άριες του Αγίου Αυγουστίνου.
Είναι μόνο δύο, αλλά εξαιρετικά εύκαμπτες και εκφραστικές άριες:

1. Η άρια: "Il rimorso opprime il seno - Τύψεις συνείδησης με πιέζουν" ερμηνεύεται στο πρώτο μέρος και αναφέρεται στην επιθυμία του Αυγουστίνου να απεγκλωβιστεί από τον ακόλαστο και άσωτο τρόπο ζωής του και

2. η δεύτερη άρια: "Or mi pento, oh Dio-Μετανοιώνω Θεέ μου", όπου ο Αυγουστίνος δηλώνει τη μεταμέλειά του και ικετεύει το Θεό να τον αντιμετωπίσει με συμπόνια.

Αρχικά όμως ας απολαύσουμε το λαμπρό εναρκτήριο ορχηστρικό μέρος:

La conversione di Sant'Agostino: Part I: Introduction:

La conversione di Sant'Agostino: Part I: Aria: Il rimorso opprime il seno 

Part II: Aria: Or mi pento, oh Dio

Ο Θεόδωρος της Κορσικής στην όπερα του Παϊζιέλο

H Iστορία τον χαρακτηρίζει τυχοδιώκτη. Απόγονος γερμανικής οικογένειας ευγενών, ο Θεόδωρος ο 1ος της Κορσικής, κατά κόσμον Theodor Stephan von Neuhoff, γεννημένος σαν σήμερα, 26 Αυγούστου 1694 συμμετείχε σε διάφορες ίντριγκες για να αποκτήσει χρήμα και εξουσία.
Εγκατέλειψε τη συζυγό του για να περιπλανηθεί στην Ευρώπη. Στη Γένοβα συνάντησε μια ομάδα εξεγερμένων από την Κορσική, που πολεμούσαν τους Γενουάτες.
Παρά το γεγονός ότι δεν είχε δικό του στρατό, ο Θεόδωρος υποσχέθηκε να τους βοηθήσει με την προϋπόθεση να τον έχριζαν βασιλιά.
Δανείστηκε χρήματα για να τούς εξοπλίσει με όπλα και πυρομαχικά και κάπως έτσι βρέθηκε στο θρόνο του Κορσικανικού βασιλείου.
Δεν πέρασε όμως πολύς καιρός, που οι πιστωτές άρχισαν να ζητούν την εξόφλησή τους.
Ο Θεόδωρος κρυβόταν από πόλη σε πόλη προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη και τη φυλακή.
Τελικά, αναγκάστηκε να παραχωρήσει τα δικαιώματα και το βασίλειό του στους πιστωτές του. ..Άλλα χρέη του, τον οδήγησαν κρατούμενο στο Λονδίνο, όπου παρέμεινε μέχρι το 1755.
Πέθανε την επόμενη χρονιά…



Έμπνευση από την προσωπικότητα του Theodor Stephan von Neuhoff και τη σύντομη θητεια του ως μονάρχη της Κορσικής παίρνει το 1784 ο Giovanni Paisiello και πάνω του στηρίζει την όπερα του: "Il re Teodoro in Venezia". 

Στηριζόμενος σε μια φήμη κι επεισόδιο που αναφέρει ο Βολταίρος στο  σατιρικό μυθιστόρημα του: "Candide" πως ο Θεόδωρος είχε  φτάσει στη Βενετία με ψεύτικο όνομα όταν κρυβόταν από τους πιστωτές του, στήνει μια ιστορική-κωμική όπερα η οποία ευτύχησε σε τεράστια επιτυχία (στη Βιέννη έκανε 60 παραστάσεις) κι έγινε γνωστή σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο Παϊζιέλο κινούμενος σε ύφος απλό, άμεσο και πνευματώδες, με ζεστές μελωδίες και πολύχρωμη ενορχηστρωση διαμορφώνει μια όπερα που θεωρείται από τις πιο χαριτωμένες του συνθέτη, δείγμα ευγενικής, αν και με κάποια ελαφρότητα, δημιουργίας του 18ου αι.
Μην ξεχνάμε πως η μουσική του επαινέθηκε από τον Χάιντν και τον Μπετόβεν και είχε καταλυτική επιρροή στον Μότσαρτ και τον Ροσίνι.
Η συγκεκριμένη όπερα δε, λέγεται ότι ήταν μια από τις αγαπημένες του Γκαίτε.


Θα ακούσουμε:

1. Την ουβερτουρα της όπερας:

Paisiello: "Il re Teodoro in Venezia":

2. Ένα θαυμάσιο τρίο αναμεσα στο Θεόδωρο, τον υπασπιστή του και τον ιδιοκτήτη του πανδοχείου στη Βενετία, όπου διαμένουν από την πρώτη Πραξη.

Ο Θεόδωρος συνηδειτοποιώντας την κατάσταση υπογραμμίζει :

"Senza soldi e senza regno
brutta cosa è l'esser re

δυστυχώς είμαι βασιλιάς 
δίχως βασίλειο και δίχως χρήμα!"

(το μέρος αυτό είναι ίδιο όπως παρουσιάζεται και στο βιβλίο του Βολταίρου):

Paisiello: "Il re Teodoro in Venezia: Act I: Scaccia il duol, mio re"

GAFFORIO 

Scaccia il duol, mio re, che degno 

quel tuo duol di te non è. 

TEODORO 

Senza soldi e senza regno

brutta cosa è l'esser re

GAFFORIO 

Deh sovvengati di Dario, 

di Temistocle, di Mario, 

e il destin di quegli eroi grandi anch'essi, 

e pari tuoi, ti dovrebbe consolar. 

TEODORO 

Figliuol mio, coteste istorie 

io le so, le ho lette anch'io, 

ma vorrei nel caso mio 

non istorie ma danar….

24 Αυγούστου 79 μ.Χ.: η τελευταία ημέρα της Πομπηίας...

"Ακου πώς βρυχάται το λιοντάρι!...Η γη άρχισε να μουγκρίζει, να τρέμει. Σπίτια γκρεμίζονταν. Στάχτη και πέτρες σκέπασαν την πόλη όλη!Όλοι, έτρεχαν να σωθούν...[...]Η έκρηξη του Βεζούβιου έσπασε τους κοινωνικούς δεσμούς.Τώρα φαινόταν τί κοινή είναι η μοίρα των ανθρώπων.Πλούσιοι και φτωχοί, ελεύθεροι και σκλάβοι καταδιώκονται από τη στάχτη, τις πέτρες και τη λάβα, το ίδιο.  Υπάρχουν ομως και οι βέβηλοι, οι αχόρταγοι, που και αυτή τη στιγμή προσπαθούν μέσα από την Κόλαση να βγούνε πλουσιότεροι.Ληστεύουν το χρυσάφι του ναού, μα καθώς είναι φορτωμένοι με βάρος, το κύμα της λάβας τούς εξοντώνει...Το πλήθος απελπισμένα τρέχει να σωθεί.[...]Προσπαθούν να ξεφύγουν από την οργή του ηφαιστείου.[...]ένα κύμα λάβας τούς αρπάζει και τους κλείνει στην καυτή του αγκαλιά.[...]Το μυαλό ποτέ δεν ξεπέρασε τον μαύρο ίσκιο από τις τελευταίες μέρες της Πομπηίας..."

("Οι τελευταίες μέρες τις Πομπηίας", Edward Bulwer-Lytton, Ανοικτή Βιβλιοθήκη)

Καρλ Μπριουλόφ: "Η τελευταία ημέρα της Πομπηίας", 

Ήταν σαν σήμερα, 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ, όταν έγνε η έκρηξη του Βεζούβιου προκαλώντας αναρίθητες καταστροφές, το θάνατο χιλιάδων και τον αφανισμό των παρακείμενων ιταλικών πόλεων...

Το ανατριχιαστικό γεγονός απεικόνισε μοναδικά ο ρώσος, Καρλ Μπριουλόφ στο μεγάλων διαστάσεων εικαστικό του: "Η τελευταία ημέρα της Πομπηίας".

Ο Μπριουλόφ για να πετύχει την ρεαλιστικότερη απόδοση, μελέτησε ιστορικά βιβλία, όμως άμεση επίδραση δέχτηκε από τα σκηνογραφικά σχέδια του Alessandro Sanquirico για την ομότιτλη όπερα: "Η τελευταία ημέρα της Πομπηίας" του Τζιοβάνι Πατσίνι.

Tα σκηνικά του Sanquirico για την όπερα του Pacini,
που ενέπνευσαν τον Μπριουλόφ

Εκείνη τη χρονιά ο Μπρουλιόφ είχε ταξιδέψει στην Ιταλία και παρακολούθησε τις ανασκαφές στην Πομπηία και το Ερκουλάνο. Ο ζωγράφος εντυπωσιάστηκε όταν είδε την πόλη, διατηρημένη τέλεια κάτω από την τέφρα. Ο κατακλυσμός ήταν τόσο ξαφνικός, που η ζωή είχε σταματήσει, σαν να είχε παγώσει στο χρόνο. Σιωπηλή η μεγάλη Αγορά και οι δρόμοι, ρημαγμένοι οι ναοί, γκρεμισμένα τα σπίτια...


Ο Μπριουλόφ ήταν φίλος του Πατσίνι και όταν είδε την πρεμιέρα της όπερας στη Νάπολη βασισμένη στο  ιστορικό θέμα, δόθηκε η ευκαιρία στο ζωγράφο για προσωπικό προβληματισμό σχετικά με τη μοίρα της ανθρωπότητας και την αδυναμία της απέναντι στη δύναμη της φύσης.

Προέκυψε ενα ανυπέρβλητης συναισθηματικής έντασης, έργο, που θεωρείται μία από τις σημαντικότερες στιγμές της ρωσικής ζωγραφικής του 19ου αιώνα.

Αυτόπτης μάρτυρας του γεγονότος ήταν και ο Πλίνιος ο Νεότερος ο οποίος περιέγραψε το συμβάν με απίστευτη λεπτομέρεια:

"...στον ουρανό αρχίζει να φαίνεται ένα νέφος ασυνήθιστου μεγέθους και σχήματος. Το νέφος ανυψώνεται γρήγορα και μοιάζει στο σχήμα με δέντρο και μάλιστα πεύκο. Βγαίνει από το βουνό, που εμείς οι Ρωμαίοι αποκαλούμε Βεζούβιο.
Το νέφος μοιάζει με πελώριο κορμό και η κορυφή του με κλαδιά ολόγυρα, που γέρνουν πάνω από τον κορμό. Το χρώμα του είναι λευκό, αλλά με τις πνοές του ανέμου αλλάζει παίρνοντας το χρώμα που έχει ο πηλός, ή άλλοτε είναι κατάστικτο από πολλά χρώματα, καθώς μεταφέρει μαζί του, χώμα και τέφρα[…]
Άκουγες τις κραυγές των γυναικών, τα κλάματα των βρεφών, και τα ουρλιαχτά των ανδρών. Κάποιοι ζητούσαν τους γονείς τους, άλλοι τα παιδιά τους ή τις συζύγους τους, προσπαθώντας να τους αναγνωρίσουν από τις φωνές τους. Οι άνθρωποι αποδεχόμενοι τη δική τους μοίρα ή των συγγενών τους,  περιμέναν τον θάνατο με προσευχές. Πολλοί εκλιπαρούσαν τη βοήθεια των θεών, αλλά ακόμα περισσότεροι πιστεύαν πως δεν υπήρχαν πια θεοί, αφού το σύμπαν είχε βυθιστεί σε αιώνιο σκοτάδι για πάντα.

(Γάϊος Πλίνιος ο νεότερος, αυτόπτης μάρτυρας από best.gr)


Η όπερα "L'ultimo giorno di Pompei" του Giovanni Pacini είχε μεγάλη επιτυχία από την πρώτη παράσταση!
Εντυπωσιακοί φωτισμοί και μηχανικά εφέ, αναπαριστούσαν τη φρικιαστική στιγμή της έκρηξης του Βεζούβιου, ενώ το όλο σκηνικό συνοδευόταν από εικονικό σεισμό και βροντές,  καθώς  με ειδικά τοποθετημένες μηχανές δημιουργείτο η ψευδαίσθηση πως έρρεαν υλικά που έμοιαζαν με  ηφαιστειακή λάβα.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, η σκηνή ήταν τόσο  ρεαλιστική, που οι θεατές τρομοκρατήθηκαν...

Ο θρίαμβος του Πατσίνι ήταν ανεπανάληπτος!
Δέχτηκε τα προσωπικά συγχαρητήρια του βασιλιά, ο οποίος τον αντάμειψε οικονομικά και τον διόρισε Δ/ντή της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών.

Όπως η  όπερα του Paccini ενέπνευσε τον πίνακα του Μπριουλόφ, έτσι με τη σειρά της η εικαστική δημιουργία ώθησε τον Bulwer-Lytton στη γραφή του μυθιστορήματός του: " The Last Day of Pompei", που απόσπασμά του διαβάσαμε παραπάνω.



Aπό τη 2η Πράξη θα ακούσουμε δυο ιδιαίτερα εντυπωσιακά μέρη.
Οι δικαστές είναι έτοιμοι να καταδικάσουν μια αθώα για μοιχεία, όταν ακούγεται η πρώτη έκρηξη του ηφαιστείου προκαλώντας αναστάτωση.
Εν μέσω βροντών ξεστομίζονται αισχρές συκοφαντίες...και τη στιγμή της ετυμηγορίας γίνεται η μεγάλη έκρηξη!Όλοι θεωρούν πως είναι σημάδι των οργισμένων θεών για την άδικη απόφαση και η σκηνή τελειώνει με τη συγκέντρωση του πλήθους, που τρομαγμένο κάνει έκκληση στο θεό Vulcan να  τούς λυπηθεί...

Pacini: "L'Ultimo giorno di Pompei-Dei, qual fragore":

Η όπερα ολοκληρώνεται με την ομολογία των συκοφαντών. Καθώς επικρατεί πανικός με πέτρες και στάχτη να πέφτουν πάνω τους, η έκρηξη όλο και δυναμώνει...

"Ω, θεοί! σώστε μας απ' τον κίνδυνο!

[...]

Ω , τι τρόμος! ... φυλάξου ...φύγε γρήγορα...για πού, όμως;

Ο θάνατος είναι παντού γύρω μας ...

Ω! Πομπηία! η τελευταία μέρα σου

είναι ήδη για σένα γραμμένη απ'τους θεούς!"

Pacini: "L'Ultimo giorno di Pompei-Quale scoppio":

Κάποτε πλούσια, εντυπωσιακή και μεγαλόπρεπη, η Πομπηία πεθαίνει δραματικά σε μια στιγμή...Τα παλάτια καταρρέουν, οι κολώνες λυγίζουν πέφτουν, τα μαύρα σύννεφα καταπίνουν τον ουρανό...Αυτή τη στιγμή της καταστροφής τα πρόσωπα και οι στάσεις τους παραπέμπουν σε καλειδοσκόιο ανθρωπίνων συναισθημάτων. Η οργή της φύσης, ασταμάτητη...
Όλα μαρτυρούν πόσο ανώφελη είναι η ανθρώπινη ματαιοδοξία, πόσο αδύναμοι κι ανήμποροι είναι οι άνθρωποι και οι κατασκευές τους...

Antonio Salieri: η αποκατάσταση του ονόματός του

Ο γεννημένος σαν σήμερα, 18 Αυγούστου 1750, Αντόνιο Σαλιέρι, είναι σίγουρα μια παρεξηγημένη προσωπικότητα....Έμεινε στην Ιστορία της μουσικής ως αντίζηλος, προσωπικός εχθρός και πιθανός δολοφόνος του Μότσαρτ...
Κι όμως!
Ο Σαλιέρι υπήρξε  ένας συνθέτης που τίμησε την τέχνη του, με καίρια  την παρουσία του στη μουσική ζωή της Ευρώπης. Βοήθησε δε, σημαντικά στην ανάπτυξη του μελοδράματος του 18ου αιώνα και κυριάρχησε στην ιταλόγλωσση όπερα στην Αυστρία.

Αξίζει λοιπόν, να αποκατασταθεί το όνομά του, καθώς στιγματίστηκε με τη "ρετσινιά" του δολοφόνου του Μότσαρτ...

Ερευνητές  -ανάμεσά τους και η διάσημη μεσόφωνος, Τσετσίλια Μπάρτολι- αναζήτησαν στοιχεία στη Βιβλιοθήκη της Βιέννης, μιας πόλης στην οποία έζησε και εγκωμιάστηκε ο Σαλιέρι και ερευνώντας τα χειρόγραφά του εκτενώς, διαπιστώθηκε η  γεμάτη αισθήματα, πάθος και ευαισθησία, μουσική του.
Οι αναζητήσεις και τα στοιχεία που ανακαλύφθηκαν, πείθουν πως ο Σαλιέρι εξέλιξε την προκλασική ατμόσφαιρα σε κλασική, καθώς διδάχθηκε από τον Γκλουκ τη δύναμη της έκφρασης, και ανέβασε το ύφος του δασκάλου του σε υψηλότερο επίπεδο.

Οι φήμες για υπέρμετρο φθόνο του προς τον Μότσαρτ λόγω του άφθαστου ταλέντου του δεύτερου και την αντιπαλότητά τους που  οδήγησαν τον Σαλιέρι στη δηλητηρίαση του Μότσαρτ, μάλλον αναζωπυρώθηκαν  με το ποιητικό δράμα "Μότσαρτ και Σαλιέρι" του Αλεξάντερ Πούσκιν το 1830  και αργότερα με την  βασισμένη σε αυτό ταινία του Μίλος Φόρμαν, "Αμαντέους".

H ανακαλυφθείσα παρτιτούρα

Πρόσφατη ανακάλυψη μιας μουσικής σύνθεσης αποδεικνύει πως οι δυο τους υπήρξαν συνεργάτες. Συνέθεσαν από κοινού μια καντάτα που η παρτιτούρα της ήταν χαμένη εδώ και αιώνες και εντοπίστηκε από έναν μουσικολόγο σε συλλογή του Μουσείου Μουσικής της Τσεχίας.

Αν μη τι άλλο, η  σύνθεση δείχνει ότι ακόμα κι αν υπήρχε αντιπαλότητα μεταξύ των δύο συνθετών, δεν ήταν τόσο έντονη όσο υποθέτουν πολλοί ιστορικοί.

Η καντάτα για σοπράνο και φορτεπιάνο έχει τίτλο: "Per la ricuperata salute di Ofelia-Για την ανακτημένη υγεία της Οφηλίας" και γράφτηκε το 1785 για τον εορτασμό της αποκατάστασης της υγείας της υψιφώνου, Αnna Storace, συνεργάτιδας των Μότσαρτ και Σαλιέρι.
Στη μουσική συνέβαλε κι ένας τρίτος συνθέτης ονόματι Κορνέτι, όπως αναφέρεται στην παρτιτούρα, ενώ το λιμπρέτο διαμορφώθηκε από το γνωστό ποιητή, Λορέντζο ντα Πόντε.

Η καντάτα αποτελείται από τρία μέρη, καθένα από τα οποία, συνετέθη από διαφορετικό συνθέτη.

Η  Storace λίγο πριν αρρωστήσει και χάσει τη φωνή της προετοιμαζόταν για το ρόλο της Οφηλίας στην κωμική όπερα του Σαλιέρι: "La grotta di Trofonio-Η σπηλιά του Τροφωνίου".
Φυσικά η παράσταση αναβλήθηκε, καθώς για την πλήρη ανάρρωση της λυρικής τραγουδίστριας χρειάστηκαν αρκετοί μήνες.
Με την αποκατάστασή της όμως, οι τρεις συνθέτες με τον λιμπρετίστα ολοκλήρωσαν την καντάτα μέσα σε μια εβδομάδα και τής την αφιέρωσαν.

Salieri - Mozart - Cornetti: "Per la ricuperata salute di Ofelia":

Η υπόθεση της όπερας του Σαλιέρι: "La grotta di Trofonio" όπου η Storace είχε το ρόλο της Οφηλίας κι αναφερθήκαμε παραπάνω, περιστρέφεται γύρω από δυο ζευγάρια-διαφορετικές προσωπικότητες μεταξύ τους.
Ο διάσημος Τροφώνιος της ελληνικής μυθολογίας, αρχιτέκτονας που έχτισε το ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, και για το έργο του πήρε από το θεό για αμοιβή  μαντικές ικανότητες, αντιστρέφει τις ιδιότητες του χαρακτήρα των δυο ζευγαριών (εκδηλωτικοί και ενθουσιώδεις οι μεν, εσωστρεφείς και ντροπαλοί οι δε) ώστε τα παντρολογήματα να είναι ταιριαστά.

Το έργο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της όπερας-μπούφα, με  τολμηρό το θέμα της ανταλλαγής ερωτικών συντρόφων, καθώς κλυδωνίζονταν ηθικές αξίες και κοινωνικές αντιλήψεις της εποχής.
Το ίδιο περίπου λιμπρέτο χρησιμοποιεί ελαφρώς παραλλαγμένο ο Λορέντζο ντα Πόντε λίγο αργότερα στην Μοτσάρτια όπερα:  "Έτσι κάνουν όλες".


Θα ακούσουμε την oυβερτούρα και την Άρια της Οφηλίας από την όπερα του τιμώμενου σήμερα, Αντόνιο Σαλιέρι:

Salieri: "La grotta di trofonio-Overture":

Salieri: "La grotta di trofonio-Ofelia's aria":

Τελικά, μήπως οι συνθέσεις του Σαλιέρι αξίζουν την προσοχή μας;
Μπορεί στην εποχή του στην πόλη της Βιέννης όλα να περιστρέφονταν γύρω από το λαμπρό άστρο του Μότσαρτ, όμως  και κείνος υπήρξε ευρηματικός συνθέτης, που δεν άφησε αδιάφορο το βιεννέζικο κοινό. Έγραψε πάνω από 40 όπερες και επηρέασε μερικούς από τους μεγαλύτερους συνθέτες της ιστορίας.
Μην ξεχνάμε πως υπήρξε επίσης δάσκαλος του Μπετόβεν και του Σούμπερτ, ενώ μετά τον θάνατο του Μότσαρτ, η χήρα Κωνστάτζα τού εμπιστεύτηκε την κηδεμονία του μικρού της γιου, γεγονός που αποδυναμώνει την υπόθεση περί δολοφονίας του συζύγου της από τον Σαλιέρι.



Κείμενά μου με αναφορές στον Σαλιέρι μπορείτε επίσης να διαβάσετε εδώ, εδώ και εδώ.