Friday, 5 December 2014

"Μότσαρτ - Σαλιέρι - Ρέκβιεμ"

"Ο Σαλιέρι ρίχνει το δηλητήριο", Mikhail Vrubel 

Μια μέρα σαν τη σημερινή 5 Δεκέμβρη του 1791 έφυγε ίσως η μεγαλύτερη μουσική ιδιοφυία όλων των εποχών!
Ο Βόλφγκαγκ Αμαντέους Μότσαρτ!Το παιδί - θαύμα, στο οποίο καθένας στέκεται εκστατικός μπρος στη μουσική του μεγαλοφυία!...

Πολλά έχουν γραφτεί για το θάνατό του με κυρίαρχη την εκδοχή πως δολοφονήθηκε από τον ομότεχνό του Αντόνιο Σαλιέρι!
Πόσο άδικο για το Σαλιέρι να μείνει στην ιστορία για κάτι,που μάλλον δεν έκανε,ενώ υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του 18ου αι...Μάλιστα,χρηματοδοτούσε και άπορους μουσικούς!

Οι κατηγορίες είναι αβάσιμες, το αναφέρει και ο Μπετόβεν στις επιστολές του.
Ομως ο κοινός νους δεν μπορούσε να δώσει απάντηση στο γιατί η ιδιοφυία, που λέγεται Μότσαρτ πέθανε τόσο νέος και έπρεπε να πλάσει μια ιστορία και να βρει κάτι, κάποιον να "φορτώσει" την θεϊκή αδικία !

"Μότσαρτ και Σαλιέρι", Alexey Khudyakov

Η ιστορία αυτή δίνει ερέθισμα στην ΤΕΧΝΗ κι έτσι ο Ρώσος ποιητής Αλέξανδρος Πούσκιν γράφει το  δράμα "Mότσαρτ και Σαλιέρι", όπου παρουσιάζει το Σαλιέρι να ρίχνει δηλητήριο στο μπουκαλάκι με το φάρμακο του Mότσαρτ και δημιουργεί στον αναγνώστη προβληματισμό για τη μοίρα των ιδιοφυών ανθρώπων!

Από εικονογράφηση στο ομώνυμο έργο του Πούσκιν

Στη συνέχεια αυτός ο μύθος παρουσιάζεται στο θεατρικό  του Πήτερ Σάφερ, που υποστηρίζεται ότι ο Σαλιέρι δολοφόνησε τον Mότσαρτ.
Ο ιταλός συνθέτης, που ζήλευε υπερβολικά τον "αγαπητό του Θεού", Ama-Deus είναι ο κεντρικός πυρήνας του έργου και  παρουσιάζεται σαν μεταμορφωμένος Χάρος να παραγγέλνει στον Mότσαρτ  το Ρέκβιεμ προκειμένου να το εκτελέσει σα δικό του, στην κηδεία του.
Κάτι, που ιστορικά καταρρίπτεται, αφού αποδεδειγμένα η παραγγελία είχε γίνει από κάποιον κόμη, ερασιτέχνη μουσικό για να το εκτελέσει στη μνήμη της νεκρής συζύγου του.

Ο κινηματογράφος δεν μένει ασυγκίνητος από το θέμα και το 1984 ο Μίλος Φόρμαν παρουσιάζει την ταινία "Amadeus".

Άσχετα με τα παραμυθικά στοιχεία, η ταινία είναι ένα αριστούργημα, με τον Μάρεϊ Άμπρααμ, να παίρνει Οσκαρ για το ρόλο του Σαλιέρι!

[Για την ιστορία να πούμε πως τη βραδιά των Οσκαρ βραβεύτηκε με το αντίστοιχο έπαθλο Μουσικής ο  Μορίς Ζαρ για τη μουσική επένδυση της ταινίας "Το Πέρασμα στην Ινδία", λέγοντας στον ευχαριστήριο λόγο : " Είμαι  τυχερός που δεν είναι φέτος υποψήφιος ο Μότσαρτ!!!"]

Η σκηνή από την ταινία, που παρουσιάζει τον άρρωστο Μότσαρτ να καθοδηγεί το Σαλιέρι στη σύνθεση του Confutatis, από το Ρέκβιεμ :



Βέβαια, γνωρίζουμε πως οι υποδείξεις αυτές  για την καταγραφή των έργων δε γίνονταν στον Σαλιέρι, αλλά στο μαθητή του Μότσαρτ, Συσμάγερ, κάτι, που αποτυπώνεται  και σε πολλά εικαστικά έργα.



Την παραγγελία για το Ρέκβιεμ δεν ήθελε να την δεχτεί ο Μότσαρτ γιατί αυτό του γεννούσε άσχημα προαισθήματα για το δικό του θάνατο.Τελικά, όμως λόγω της οικτρής οικονομικής του κατάστασης πείστηκε και πολλοί έγραψαν πως ο συνθέτης καταπιάστηκε με το Ρέκβιεμ όπως ο Ραφαήλ με τη Μεταμόρφωση, δίνοντας τον καλύτερο εαυτό του, αφού έγραφε ένα έργο, συμβολικά μιλώντας, για το δικό του θάνατο, τη δική του μεταμόρφωση!
Ο Μότσαρτ έβαλε όλη τη μαεστρία του στο φερόμενο στο νου του ως κύκνειο άσμα του, κάτι το οποίο επαληθεύτηκε!

Το Ρέκβιεμ έμεινε  ημιτελές, αφού πρόλαβε ο θάνατος. Με εντολή της Κωνστάτζας, γυναίκας του Μότσαρτ το ολοκλήρωσε ο Συσμάγερ, του οποίου η μορφή εκτελείται, συνήθως σήμερα.

"Requiem-Lacrimosa"


"Mozart's death bed", ανωνύμου


Μπορείτε να το διαβάσετε και σε e-book  





No comments:

Post a Comment