"Πομόνα", η πρώτη γαλλική όπερα

Σύμφωνα με το σενάριο της ταινίας "Le Roi danse" η αντιπαλότητα ανάμεσά τους είναι μνημειώδης!

Αιτία είναι... η μουσική ή μήπως μια γυναίκα;

Βλέπετε, ο Λυλλί παντρεύτηκε την κόρη του συνθέτη Λαμπέρ, Μαντλέν, πρώην ερωμένη του Καμπέρ.

Του Robert Cambert, ενός από τους διασημότερους γάλλους συνθέτες όπερας του ύστερου μπαρόκ, ευνοούμενου του στέμματος και του καρδιναλίου Μαζαρίνου, οι οποίοι τον είχαν τοποθετήσει σε υψηλότατα μουσικά αξιώματα, όπως του αρχιμουσικού της Βασιλικής  Ακαδημίας της Μουσικής.
Μια θέση την οποία έχασε, χωρίς ποτέ να πάρει εξηγήσεις, από τον Λυλλί...

Προσβεβλημένος και εξοργισμένος ο 45χρονος Καμπέρ εγκαταλείπει το Παρίσι και περνά απέναντι  της Μάγχης. Εγκαθίστανται στο Λονδίνο, όπου ζει για 4 ακόμη χρόνια ως τον θάνατό του, τον οποίο καλύπτει πέπλο μυστηρίου, καθώς οι καχύποπτοι δεν δέχονται την αυτοκτονία λόγω της ψυχικής συντριβής του από τις αλλεπάλληλες χλιαρές υποδοχές των έργων του από τους αγγλοσάξωνες, αλλά υποπτεύονται πως δηλητηριάστηκε κατόπιν εντολής του Λυλλί.

Ο Καμπέρ με την εκλεπτυσμένη γαλλική αισθητική, υπήρξε πρωτεργάτης της  όπερας και αυτός πιστώνεται την σύνθεση της ΠΡΩΤΗΣ γαλλικής όπερας, που έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα 3 Μαρτίου 1671 και σημείωσε τόση επιτυχία, που λέγεται πως παίχτηκε πάνω από 150 φορές εκείνη τη σεζόν!
Μια ποιμενικού περιεχομένου όπερα, διαμορφωμένη σύμφωνα με την προτίμηση του γαλλικού κοινού: απαραίτητα χορό, περίτεχνα  κοστούμια, φανταχτερά σκηνικά και θεαματικά εφέ!

Το έργο ξετυλίγεται σε 5 πράξεις με πρόλογο (σώζονται μόνο η εισαγωγή και 2 πράξεις) κι είναι εμπνευσμένο από τη ρωμαϊκή μυθολογία και την σχέση της θεάς  Πομόνα με τον Βερτούμνους.

"Pomone et Vertumne", Francois Boucher

Ο ΜΥΘΟΣ:

Όπως διασώζεται από τις "Μεταμορφώσεις" του Οβίδιου, η Πομόνα ήταν νύμφη από το Λάτιο, ιδιαίτερα ικανή στην καλλιέργεια οπορωφόρων δέντρων. Εξελίχθηκε στη θεά-προστάτιδα των οπωρώνων, θεά των φρούτων. Συχνά την έβλεπαν να κουβαλά το κλαδευτήρι της και να είναι κρεμασμένη από τα δέντρα της που λύγιζαν από το βάρος των μήλων και των αχλαδιών τους.
Πολλοί ήταν οι θεοί που την διεκδίκησαν, κανείς όμως δεν την κυνήγησε όσο ο Βερτούμνους, ο θεός της αλλαγής των εποχών.
Ο Βερτούμνους επινόησε πολλές μεταμφιέσεις για να φλερτάρει την Πομόνα: θεριστής, αμπελοφύλακας, ψαράς και στρατιώτης, αλλά εκείνη πάντα τον απέρριπτε.
Δεν μαλάκωσε ούτε όταν εκείνος μεταμφιέστηκε σε γριά που εμφανίστηκε μπροστά της για να τής παινέψει τις αρετές του γάμου.

Ο λιμπρετίστας του Καμπέρ δίνει μια παράδοξη τροπή στο μύθο...
Ο Βερτούμνους καταφέρνει να πάρει ένα φιλί από την ακαταμάχητη Πομόνα όταν μεταμφιέζεται στην ηλικιωμένη γκουβερνάντα της, στην οποία η καλλίστη θεά δεν μπορεί να αρνηθεί τον ασπασμό.

Στα διασωθέντα αποσπάσματα της όπερας είναι εμφανής  ο ορχηστρικός πλούτος, ενώ άριες και ρετσιτατίβα δένονται με εκπληκτική ευλυγισία από τον ταλαντούχο Ρομπέρ Καμπέρ!

Tο απολαμβάνουμε από το θαυμάσιο μπαρόκ σύνολο La Simphonie du Marais, ιδρυτής και δ/ντής του οποίου είναι ο ένθερμος υπερασπιστής της γαλλικής μουσικής κληρονομιάς, Hugo Reyne.

Robert Cambert: "Pomone", (Hugo Reyne-La Simphonie du Marais)

H "Pomone" είναι η όπερα που παιζόταν συνεχόμενα επί 8 μήνες, κάτι που προκάλεσε το φθόνο του Λυλλί και  μετά απ'αυτό έβαλε στόχο να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο της Ακαδημίας και να "επιβάλλει" κατάσταση οπερατικού μονοπωλίου στη Γαλλία(κάτι που κατάφερε και οδήγησε στην αποπομπή του Καμπέρ).

Στο παρακάτω βίντεο παρακολουθείτε τη σκηνή με τον ζηλιάρη Λυλλί στην παρουσίαση της "Pomone" στην ταινία "Le Roi dance":