"Γεννήθηκες στο 1889, στις 23 Ιουνίου, στο Μπολσόι Φοντάν, στην Οδησσό κοντά, και σ' έλεγαν Άννα Γκορένκο. Είκοσι δύο χρόνια μετά γνώρισες τον Μοντιλιάνι που ζούσε στο Παρίσι μες στην ένδεια, το αψέντι και το πελώριο ταλέντο του. Κι άλλαξες το όνομά σου, κυριευμένη από τον δαίμονα της ποίησης, το έκανες Αχμάτοβα, γιατί σκιαζόταν ο πατέρας σου μην τυχόν και σπιλώσεις το οικογενειακό σας όνομα με τα ποιητικά πετάγματά σου..."Η ίδια γράφει για τον εαυτό της:
"...Γεννήθηκα την ίδια χρονιά με τον Τσάρλι Τσάπλιν, τη Σονάτα του Κρόιτσερ του Τολστόι, τον πύργο του Άιφελ [...] Παγανιστικά παιδικά χρόνια. Στη γειτονιά αυτής της ντάτσας πήρα το παρατσούκλι "αγρίμι", επειδή περπατούσα ξυπόλυτη, τριγύριζα χωρίς καπέλο, ριχνόμουν από τη βάρκα στην ανοιχτή θάλασσα, κολυμπούσα με τις καταιγίδες και καθόμουν στον ήλιο μέχρι που το δέρμα μου ξεφλούδιζε. Και με όλα αυτά σκανδάλιζα τις επαρχιώτισσες νεαρές κυρίες ..."
(Άννα Αχμάτοβα, Το φως του προβολέα, Μτφρ: Ασπασία Λαμπρινίδου, Εκδ. Το Ροδακιό)
 |
| Σοστακόβιτς-Αχμάτοβα, Gabriel Glikman |
"Μουσική(στον Ντμίτρι Ντμίτριεβιτς Σοστακόβιτς)"
Μέσα της κάτι θαυματοποιό ζει
στα μάτια της λαξεύονται οι τόποι.
Αυτή μόνο μ’ εμένα μιλάει
όταν να πλησιάσουν φοβούνται οι άλλοι.
Όταν ο τελευταίος φίλος απέστρεψε το βλέμμα,
μαζί μου ήτανε μέσα στο μνήμα,
και τραγουδούσε θαρρείς σαν να ‘τανε η πρώτη μπόρα
λες κι άρχισαν τα όλα μαζί τα λουλούδια να μιλούν.
(Μτφ:Δ.Τριανταφυλλίδης/
samizdatproject2)
Το παραπάνω ποίημα της Άννας Αχμάτοβα είναι αφιερωμένο στον Σοστακόβιτς.
Μεταξύ τους συνδέονταν με ειλικρινέστατο θαυμασμό. Εκείνη είχε παρευρεθεί στις περισσότερες πρεμιέρες των έργων του.
Όταν τελικά συναντήθηκαν το 1961, η Αχμάτοβα έγραψε στο ημερολόγιό της:
"Καθίσαμε σε απόλυτη σιωπή επί είκοσι λεπτά. Ήταν υπέροχα".
Μάλιστα, μετά την πρώτη παράσταση της 11ης Συμφωνίας του Σοστακόβιτς το 1957 συνέκρινε τα ελπιδοφόρα επαναστατικά τραγούδια, που οι κριτικοί είχαν κατακεραυνώσει γράφοντας τις φράσεις:
"...λευκά πουλιά που πετούσαν εναντια ενός τρομερού μαύρου ουρανού".
 |
| Μοντιλιάνι: Σκίτσο της Αχμάτοβα |
"Για τον Ντμίτρι Ντμιτριέιτ Σοστακόβιτς, στην εποχή της οποίας έζησα στη γη", που διαβάσαμε παραπάνω.
Στο διπλανό εικαστικό απεικονίζεται η "Αχμάτοβα ως Καρυάτιδα".
Είναι σκίτσο του Αμεντέο Μοντιλιάνι, με τον οποίο η ποιήτρια έζησε ένα σύντομο, πλην εκρηκτικό ειδύλλιο.
Ο ιταλός καλλιτέχνης έκανε αρκετά σκίτσα ( γυμνά κυρίως) της Αχμάτοβα τα οποία αποκαλύπτουν μια φοβερή ευαισθησία, ενώ οι λιτές γραμμές που σχηματίζουν το περίγραμμα της είναι φορτισμένες με τρομερή ενέργεια και δυναμισμό.
Η ρωσίδα της ίδιας γενιάς, Μαρίνα Τσβετάγιεβα γράφει ένα ποίημα-αφιέρωμα στην φίλη και συνοδοιπόρισσα Αχμάτοβα κι είναι το έκτο στη σειρά που θα μελοποιήσει ο Σοστακόβιτς στο έργο του: "Poems of Marina Tsvetayeva, για άλτο και πιάνο, Op. 143".
Ο Σοστακόβιτς εμβαθύνει στο κείμενο, ενισχύει τις ιδέες και τα μηνύματά του με τα εκφραστικά μέσα του και την εμβληματική γοητεία της μελωδικής γραμμής του...
Απόκοσμη η αίσθηση που αναδύουν οι ήχοι του, αντικατοπτρίζουν τη νοσηρότητα της ρωσικής κοινωνίας, που η Αχμάτοβα ανέδειξε μέσα από το ποιητικό της έργο.
Ενα έργο πρωτοποριακό, με πυκνότητα έκφρασης και ψυχικού βάθους.
ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ:
"Άννα Αχμάτοβα
Ω, ομορφότερη των μουσών
Έπιασα το κεφάλι μου και στέκομαι
Ένα ακόμη πελώριο φτεροκόπημα
Λέων του μωρού το όνομα
Τόσοι φίλοι και συνοδοιπόροι!
Μη μείνω πίσω από εσέ
Εσύ που τις σκέπες χαλάς
Στο παζάρι ούρλιαζε ο λαός
Της Άννας της χρυσόστομης πασών των Ρωσιών
Στο λεπτό συρματόπλεγμα πάνω από την ελεύθερη βρώμη
Ήλιε έλα και σκέπασέ με στην κορυφή
Τα χέρια μου τα δώσανε
Κι αν τους βοστρύχους κάτω από το μαντίλι"
("Στην Άννα Αχμάτοβα", Μαρίνα Τσβετάγιεβα)
Το ακούμε στην ορχηστρική εκδοχή του από την Royal Concertgebouw Orchestra και στο πόντιουμ τον Bernard Haitink.
Shostakovich: "6 Poems of Marina Tsvetaeva, 6. To Anna Akhmatova"
Παλαιότεροκείμενο για την Αχμάτοβα, μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
(onassis.org, lifo.gr, samizdatproject2, athensvoice.gr, classicfm, "The Shostakovich Wars, Feofanov-ebook)
No comments:
Post a Comment