"Το κοινό φώναζε, ούρλιαζε, γιουχάιζε και ποδοκρατούσε.
Κλωτσούσαν τις ράχες των καθισμάτων και χτυπιούνταν μεταξύ τους.
Γηραιές Παριζιάνες κυρίες κοπανούσαν φρακοφόνους κυρίους με τις ομπρέλες τους..."
Ο Ιγκόρ ήταν ο προτελευταίος γιος του Φιοντόρ Στραβίνσκυ, ενός φημισμένου ρώσου βαρύτονου. Ετσι ο νεαρός είχε μυηθεί στα της μουσικής και των παραστάσεων από νωρίς. Φυσικό ήταν να δείξει ενδιαφέρον για τη μουσική τέχνη, που όμως για να μη χαλάσει το χατίρι στον πατέρα του ξεκίνησε να σπουδάζει νομική. Ταυτόχρονα όμως έπαιρνε μαθήματα ενορχήστρωσης από τον Ρίμσκυ Κόρσακωφ.
Το 1905 παντρεύεται την πρώτη του ξαδέρφη και λίγο αργότερα φεύγουν για το Παρίσι, όπου θα παρουσιαστούν τα μπαλέτα του: "Πουλί της φωτιάς" και "Πετρούσκα", 1910 και 1911, αντίστοιχα με μεγάλη επιτυχία.
Εδω και καιρό όμως ο Στραβίνσκυ δουλεύει στο μυαλό του ένα μπαλέτο με θέμα ένα κορίτσι που χορεύει μέχρι θανάτου. Το αποτέλεσμα θα άλλαζε τη μουσική της Δύσης!
ΙΕΡΟΤΕΛΕΣΤΙΑ της ΑΝΟΙΞΗΣ:
Ο δ/ντης ορχήστρας είπε πως όταν άκουσε την "Ιεροτελεστία" που την έπαιξε στο πιάνο ο συνθέτης ήθελε να ορμήσει έξω από το κτίριο! Ο Ντιάγκιλεφ όμως εντυπωσιάστηκε και μάλιστα μετά την ακρόασή του δήλωσε ότι πρόκειται για την 9η Συμφωνία του 20ου αιώνα!Τη βραδιά της πρεμιέρας το 1913, η ατμόσφαιρα στο θέατρο ήταν τεταμένη γιατί είχε ακουστεί πως το μπαλέτο ήταν "δύσκολο". Τίποτε όμως δεν είχε προετοιμάσει το κοινό για τις "άγριες, ηχηρές συγχορδίες που επιτέθηκαν στ'αυτιά τους"!...
Κι όταν ο κόσμος άρχισε να ουρλιάζει και να χειρονομεί, ο Στραβίνσκι πήγε στα παρασκήνια και ο δ/ντής θεάτρου βγήκε στη σκηνη να κατευνάσει τους θεατές.. Μάταια...Αναγκάστηκε να επέμβει η αστυνομία..Επρόκειτο για μουσική διασάλευση της δημοσιας τάξης.
Ο Σαιν Σανς αποχώρησε εκνευρισμένος και "διαρρηγνύοντας τα ιμάτιά του"...
Ο Ντεμπισί θεώρησε ότι με το έργο αυτό επεκτάθηκαν τα όρια του επιτρεπτού στο βασίλειο των ήχων.
Αντίθετα, ο Κόπλαντ όταν αργότερα άκουσε το έργο το χαρακτήρισε ως το "μεγαλύτερο ορχηστρικό επίτευγμα του 20ου αιώνα".
Την επόμενη ημέρα, οι εφημερίδες έγραφαν για "παιδαριώδη βαρβαρότητα".
Ο Πουτσίνι, χαρακτήρισε τη χορογραφία "γελοία", τη μουσική "κακόφωνη" και τη σύνθεση "έργο ενός τρελού"!
Για κάποια χρόνια η "Ιεροτελεστία" έμεινε στο περιθώριο και επανήλθε μετά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο και με νέες χορογραφιες(Μασίν, Μπεζάρ, Μακ Μίλαν, Πίνα Μπάους, Γκράχαμ αλλά και η κινηματογραφική άποψη στην "Φαντασία" του Ντίσνεϊ καθώς παλεύουν οι δεινόσαυροι, κάνοντας τον Στραβίνσκυ να πει πως "τη μουσική του την καταλαβαίνουν καλύτερα τα ζώα και τα παιδιά"!
Ο συνθέτης γράφει στα "Xρονικά από τη ζωή" του για την "Ιεροτελεστία":
"Είδα στη φαντασία μου ένα θέαμα σαν μια μεγάλη παγανιστική ιεροτελεστία:
γέροι σοφοί καθισμένοι σε κύκλο να παρακολουθούν τον επιθανάτιο χορό μιας νεαρής,
την οποία θυσιάζουν για να κερδίσουν την εύνοια του θεού της Άνοιξης".
H Ιεροτελεστία της Άνοιξης αποτελείται από δύο μέρη:1. L'adoration de la Terre - Η Λατρεία της Γης
2. Le Sacrifice - Η Θυσία
Το μουσικό ύφος του έργου χαρακτηρίζεται από τη βιαιότητα της έκφρασης, τους έντονους ρυθμούς, τις διάφωνες αρμονικές σχέσεις και την τολμηρή ενορχήστρωση με τις υπερβολικές αντιθέσεις των ηχοχρωμάτων. Εντοπίζονται αρκετές λαϊκές μελωδίες που σχετίζονται με παλιές παγανιστικές τελετουργίες σχετικές με την άνοιξη, με χαρακτηριστικότερη εκείνη της εισαγωγής του πρώτου μέρους, παιγμένη από το φαγκότο και βασισμένη σε ένα παραδοσιακό τραγούδι της Λιθουανίας.
ΓΚΛΕΝ ΓΚΟΥΛΝΤ για ΣΤΡΑΒΙΝΣΚΥ:
Ο αιρετικός Γκουλντ δεν ελκύονταν ιδιαίτερα από τη σύνθεση του Στραβίνσκυ, και μάλιστα το θεωρούσε ιδιαίτερα "προσβλητικό" έργο. Όμως, θα γράψει στο βιβλίο του "Σκέψεις για τη μουσική":
"Ο Στραβίνσκυ ξεκίνησε να συνθέτει χρησιμοποιώντας τη συμφωνική γλώσσα
του δασκάλου του Κόρσακωφ και του Σκριάμπιν.
Σε ελάχιστα χρόνια εγκατέλειψε το αισθησιακό λεξιλόγιο που χρησιμοποίησε στο "Πουλί της φωτιάς" για να στραφεί στις λιτές, λακωνικές, δηκτικές, σαρκαστικές εκκρίσεις της "Ιεροτελεστίας".
Εργο, που θεωρώ σημαντικό μόνο με την έννοια ότι λειτούργησε σαν είδος θεραπείας για την εμπύρετη υστερορομαντική κουλτούρα της εποχής που γράφτηκε.
του δασκάλου του Κόρσακωφ και του Σκριάμπιν.
Σε ελάχιστα χρόνια εγκατέλειψε το αισθησιακό λεξιλόγιο που χρησιμοποίησε στο "Πουλί της φωτιάς" για να στραφεί στις λιτές, λακωνικές, δηκτικές, σαρκαστικές εκκρίσεις της "Ιεροτελεστίας".
Εργο, που θεωρώ σημαντικό μόνο με την έννοια ότι λειτούργησε σαν είδος θεραπείας για την εμπύρετη υστερορομαντική κουλτούρα της εποχής που γράφτηκε.
Aν και αμφιλεγόμενο αρχικά, η "Ιεροτελεστία" είναι έργο που οι καινοτομίες του, ρυθμικές, αρμονικές, ενορχηστρωτικές, έμελλε να αλλάξουν τη δυτική μουσική, να ταρακουνήσουν συθέμελα τον χώρο της τέχνης...
Παρακολουθούμε την εισαγωγή και βλέπουμε τη εκπληκτικά μοναδική χορογραφία της Πίνα Μπάους:
Stravinsky- Rite of Spring "Opening"
Πρόκειται για το κατεξοχήν εμβληματικό τμήμα του έργου, όπου η ρυθμική αγωγή παίζει καθοριστικό ρόλο. Ο συνθέτης αναδεικνύει το ρυθμό και την πρωτόγονη δύναμή του, βάζοντάς τον πάνω από την αρμονία. Είναι αυτός που καθοδηγεί τη μουσική. Συνεχείς και απότομες οι αλλαγές των μετρικών ενδείξεων, με άνιση διάρκεια των μέτρων, πράγμα αδιανόητο για κείνη την εποχή.
Η άνοιξη-γυναίκα και η διαμάχη ανάμεσα στα δυο φύλα τονίζεται σε αυτή τη χορογραφία, όπου κίνηση, βηματισμοί, σωματική στάση και σχήμα, εμπνέονται από τον πρωτογονισμό, το αρχέγονο και το απολίτιστο...
Λέγεται πως ο μαέστρος κατά τη διάρκεια της πρόβας απευθυνόμενος στους μουσικούς της ορχήστρας είπε : "Don't you get it? This piece is all about SEX!"
Stravinsky : "The Rite of Spring" / Leonard Bernstein
Εlisabeth Lunday: "Η μυστική ζωή των μεγάλων μουσουργών"
Paul Landormy: "Ιστορία της Μουσικής, τόμος Β' "
Stravinsky: "Chroniques de ma vie"
peopleandideas.gr
Γκλεν Γκουλντ: "Σκέψεις για τη Μουσική"
sansimera.gr
https://www.npr.org/templates/story/story.php…
No comments:
Post a Comment