ΒΕΡΝΤΙ, ο μεταρρυθμιστής του ιταλικού μελοδράματος με την όπερα να τον έχει καθιερώσει στη συνείδησή μας...
ΡΕΚΒΙΕΜ, μια νεκρώσιμη ακολουθία, ένα εκκλησιαστικού χαρακτήρα έργο, που μεταφέρει την αγωνία του θανάτου...
Όμως το Ρέκβιεμ του Βέρντι διαφέρει από τα υπόλοιπα...
Αποτελεί έναν ύμνο στο θάνατο!
Μεγαλοπρεπές και εκρηκτικό, με σαφείς αναφορές στον οπερατικό τύπο, που ο Βέρντι ανέδειξε μοναδικά, μια και ο πιο ανίδεος εύκολα διακρίνει την έντονη θεατρικότητά του!...
Κάτι που αρνητικά χαρακτηριζόμενο από τον φον Μπύλοβ παρομοιάστηκε με "όπερα που φορά εκκλησιαστικό ράσο", σχόλιο που ο Μπραμς κατέκρινε επισημαίνοντας το λάθος στον Μπύλοφ προσθέτοντας πως "μόνο μια ιδιοφυία θα μπορούσε να γράψει ένα τέτοιο έργο"!!
Είναι φανερό πως ο κατεξοχήν συνθέτης όπερας, Βέρντι, δεν στηρίζεται τόσο στο θρησκευτικό συναίσθημα, όσο στην απόδοση δραματικότητας...
Το Ρέκβιεμ του, εγκώμιο στο θάνατο..., απαραίτητο, αφού χωρίς αυτόν δεν μπορεί να υπάρξει ζωή...
Να θυμίσουμε πως η μεγαλόπνοη "Λειτουργία εις κεκοιμημένους" του Βέρντι γράφτηκε για την πρώτη επέτειο θανάτου του ιταλού συγγραφέα Αλεσάντρο Μαντσόνι το 1874, με τον ίδιο το συνθέτη να καθοδηγεί ορχήστρα, χορωδία και σολίστες από το πόντιουμ, αν και συνέλαβε την ιδέα μιας νεκρώσιμης ακολουθίας μια δεκαετία νωρίτερα κατά τη διάρκεια επιδημίας χολέρας που είχε ξεσπάσει στην Ιταλία και αφάνισε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όπως και λίγο αργότερα για το μνημόσυνο του Ροσίνι, που όμως ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε.
Ο Βέρντι πήρε την απόφαση να γράψει το έργο στο νεκροταφείο στην κηδεία του Μαντσόνι. Ο ίδιος είχε εξομολογηθεί: "Πρόκειται για αναγκαιότητα της ψυχής μου, για ροπή της καρδιάς και θα καταβάλλω καθε δύναμη για να τιμήσω το μεγάλο πνεύμα του ανθρωπου που εκτιμούσα ως συγγραφέα και σεβόμουν πρωτίστως ως άνθρωπο!"
Ενα και μοναδικό το Ρέκβιεμ, σαν τον Μπετοβενικό "Φιντέλιο"!
Μεγάλος θαυμαστής του Ρέκβιεμ υπήρξε ο Μπέρναρντ Σω μετά την πρώτη παράσταση του έργου στο Λονδίνο , με το συγγραφέα να εκφράζει την επιθυμία να παιχτεί στην κηδεία του το μέρος του: "Libera me".
"Σώσε με, Κύριε, από τον αιώνιο θάνατο,
εκείνη την τρομερή ημέρα,
όταν ο ουρανός και η γη θα εξαφανιστούν,
όταν θα έρθεις να κρίνεις τον κόσμο με την πύρινη ρομφαία"
Ας απολαύσουμε το "Libera me" με την υψίφωνο να κάνει δραματική έκκληση για σωτηρία. Κινούμενη σε καθηλωτικούς, επαναλαμβανόμενους ήχους ικετευτικής ωδής υποβάλλει την αίσθηση του δέους, ενώ η χορωδία (2:25) ξεκινά ένα απίστευτης δυναμικής θέμα στη δομή της φούγκας, πλάθοντας ένα σύνθετο φινάλε , όπου η σοπράνο ακούγεται φευγαλέα μόνο για να ανακόπτει ή και να ενισχύει τη σαρωτική, σαν καταιγίδα διάθεση του χορού, που το αρμονικό του υπόβαθρο μεταβάλλεται συνεχώς...
Στην μελισματική και ήπια προσευχή του τέλους, γυναικεία φωνή και χορωδία αίρουν την προηγούμενη ένταση κι ενώνονται σε μια ανακουφιστική ζεστασιά, ειρηνικά και ήσυχα σε μια παράκληση για συγχώρεση, σωτηρία και εξαγνισμό.
Παρακολουθείστε την έκφραση του μαέστρου Κλαούντιο Αμπάντο στο τέλος(13:40).Περνούν αρκετά λεπτά μέχρι να ηρεμήσει, να συνέλθει από τον ηλεκτρισμό και την έκσταση...
Ανακουφισμένος...ξεφυσά...αποφορτίζεται...γυρίζει στο ακροατήριο, που τότε μόνο ξεσπά σε χειροκροτήματα και τον αποθεώνει!!!
Verdi's Requiem: "Libera me"
(Claudio Abbado - Berliner Philharmoniker- Angela Gheorghiu)
Μια σπουδαία ερμηνεία μαζί με μια εκπληκτική ανάλυση του Ρέκβιεμ μπορείτε να παρακολουθήσετε στο παρακάτω ντοκυμαντέρ. Ο Θεόδωρος Κουρεντζής διευθύνει και καθοδηγεί την Musica Aeterna:
Αλλά και στο επόμενο με τον Γκέοργκ Σόλτι στο πόντιουμ ένας θαυμάσιος οδηγός ακρόασης για όποιον ενδιαφέρεται γι'αυτό το αριστούργημα:
No comments:
Post a Comment