 |
| (φωτο από hartismag) |
Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της γαλλόφωνης ελβετικής λογοτεχνίας.Ο Ελβετός ποιητής και πεζογράφος, Σαρλ Φερντινάν Ραμίζ γεννήθηκε σαν σήμερα, 24 Σεπτεμβρίου 1878 στη Λωζάνη.
Το 1915 ο μαέστρος Ερνέστ Ανσερμέ σύστησε στον λογοτέχνη τον Ιγκόρ Στραβίνσκι, του οποίου τα μπαλέτα τον ενθουσίασαν, το ίδιο και η εκρηκτική προσωπικότητα του ρώσου συνθέτη.
Οι δυο τους έγιναν φίλοι και συνεργάτες, με την περίφημη και δημοφιλέστατη σύμπραξή τους στην "Ιστορία του στρατιώτη" να αποτελεί μια σπουδαία στιγμή για το μουσικό θέατρο.
Το έργο βασίζεται σε ένα λαϊκό ρώσικο παραμύθι, που μοιάζει αρκετά στο μεφιστοφελικό μύθο του Φάουστ. Πρωταγωνιστές είναι ο Διάβολος κι ένας στρατιώτης...ένα βιολί στα χέρια του πρώτου κι ο λιποτάκτης στρατιώτης που έχει πλανηθεί με τίμημα την ψυχή του.
Ο στρατιώτης υπηρέτησε πιστά τον Τσάρο για χρόνια και μην έχοντας αποκομίσει τίποτε, αποφασίζει να λιποτακτήσει. Στην φυγή του συναντάει τον Διάβολο - Θάνατο που παίζει με την στέρησή του και τον οδηγεί στην καταστροφή.
 |
| (η φωτο από parlancechamberconcerts) |
Το έργο είναι για μικρό σύνολο και ηθοποιούς, καθώς η εποχή που γράφτηκε και ανέβηκε, εν μέσω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, που η ισπανική γρίπη θέριζε, σίγουρα κάτι περισσότερο θεωρείτο πολυτέλεια. Σε μια Ευρώπη κατεστραμμένη και χωρίς κονδύλια για τον πολιτισμό, με απλές λύσεις ο πρωτοπόρος συγγραφέας Ραμίζ βρίσκει ευκαιρία να αναπτύξει προβληματισμούς και να φωτίσει τις συνθήκες της κοινωνίας.
Ο Στραβίνσκι ενσωματώνει ένα ευρύ φάσμα επιρροών στο μουσικό ιδίωμα του έργου, όπως χορευτικά μοτίβα (τάνγκο, βαλς, πασοντόμπλε) ή λουθηρανικά χορικά και ραγκτάιμ.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ:
( Σηκώνεται η αυλαία. Μέσα στο ημίφως βλέπουμε μια αίθουσα παλατιού. Ο στρατιώτης είναι καθισμένος με μια τράπουλα σε ένα τραπεζάκι όμοιο με του αφηγητή)
ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ
Θα τα καταφέρω; Τι λένε τα χαρτιά;
Εφτά κούπα, δέκα κούπα, όλο κούπες και καρδούλες. Όλα τα ατού δικά μου είναι
Και γιατί όχι εγώ δηλαδή; Για σκέψου!
Νά ’χω μια γυναίκα όλη δικιά μου και να είναι και κόρη βασιλιά!
(Ο διάβολος φανερώνεται δίπλα στο στρατιώτη κρατώντας το βιολί πάνω στην καρδιά του)
ΔΙΑΒΟΛΟΣ
Σε πρόλαβε άλλος.
(Σιωπή. Ο στρατιώτης σκύβει το κεφάλι και μένει ακίνητος)
ΔΙΑΒΟΛΟΣ (γυρνώντας γύρω από το τραπέζι)
Άδικα μου θυμώνεις.
Είχες λεφτά όσα κανείς
για ένα πείσμα πάνε όλα.
Φτωχέ μου, είσαι χαμένος τώρα
ΔΙΑΒΟΛΟΣ (ειρωνικά)
Εφτά κούπα, δέκα κούπα, ντάμα κούπα. Όλα καλά.
Έλεγες "Νά ’τη η ευτυχία". Με τόση σιγουριά.
Και το πίστευες βαθιά… Ή κάνω κάποιο σφάλμα εδώ;
(Στριφογυρνάει γύρω από το στρατιώτη κάνοντας ταχυδακτυλουργικά με το βιολί)
Μόνο εγώ τό ’χω το γιατρικό.
ΑΦΗΓΗΤΗΣ (χαμηλόφωνα)
Είν’ αλήθεια όσα λέει, στο χέρι με κρατάει
Το ’χει αυτός το γιατρικό
Τίποτα δεν μου ’χει μείνει να σωθώ.
[...]
(Ο Στρατιώτης αρπάζει το βιολί και μετά όρθιος στο πλάι του Διαβόλου αρχίζει να παίζει. Μουσική "Petit Concert". Ο Διάβολος πέφτει από την καρέκλα. Η αυλαία κατεβαίνει )
Βασιλοπούλα μου καλή τώρα μπορώ να σου το πω
Αυτός που θα σε σώσει είν’ εδώ
Σε λίγη ώρα στο πλάι σου θα ‘ναι το παλλικάρι
Που το κακό από πάνω σου θα πάρει.
Γρήγορα έξω απ’ την πόρτα σου θα στέκεται
Τώρα που με τον εαυτό του ξαναβρέθηκε
Θα ’ρθει και θα ’ρθει δυνατός
Διέσχισε το θάνατο και έφτασε γερός.
(Τέλος του "Petit Concert")
[Charles Ferdinand Ramuz: "Η Ιστορία του Στραιώτη" απόσπασμα, από: hartismag]
Και οι δύο δημιουργοί, Ραμίζ και Στραβίνσκι αναζητούσαν τη νεωτερικότητα σε παραδοσιακές αξίες και αλήθειες.
Στον Ραμίζ, ο Στραβίνσκι βρήκε έναν λιμπρετίστα ικανό να προσαρμόσει σύνθετους, σύγχρονους ρυθμούς και ρυθμούς της ρωσικής λαϊκής μουσικής στο τοπικό γαλλικό ιδίωμα, ενώ με τον Στραβίνσκι, ο Ραμίζ βρήκε την ευκαιρία να ξεφύγει από την στειρότητα των παρισινών γραμμάτων και να πειραματιστεί με μια μορφή γλωσσικού πρωτογονισμού.
To έργο εξελίσσεται σε 2 Μέρη και 15 Κινήσεις, απ' όπου για να το συνδέσουμε με το απόσπασμα του Ραμίζ θα ακούσουμε το "Petit concert":
Stravinsky: "Histoire du soldat - Part 2 - Petit concert"
Το έργο ολοκληρωμένο:
No comments:
Post a Comment