"ΡΟΜΠΕΡΤ ΣΟΥΜΑΝ, στον αστερισμό των Διδύμων"

Τα φιλιά της καληνύχτας μου συνοδεύονται με όμορφη, μοναδικής έμπνευσης, λυρισμού, ευαισθησίας και συμβολισμών, μουσική εξ  αφορμής τη σημερινής γενέθλιας επετείου του μεγάλου ρομαντικού συνθέτη Ρόμπερτ Σούμαν.

Γεννημένος την 8η Ιουνίου του 1810, γνήσιο "Διδυμάκι" ο Σούμαν, έχει μάλλον όλα τα χαρακτηριστικά του αγαπητού, κατ'εμέ, ζωδίου...

Ενεργητικοί, παρορμητικοί, ευαίσθητοι, ευρηματικοί, πνευματώδεις, μα και άστατοι οι Δίδυμοι!
Πολλοί, λόγω των συχνών  εναλλαγών στη συμπεριφορά τους και των κυμαινόμενων διαθέσεών τους, τούς χαρακτηρίζουν ως "διχασμένες προσωπικότητες".

Γόνιμη η φαντασία του Σούμαν επινοούσε από μικρός  φανταστικούς χαρακτήρες, διαφορετικούς μεταξύ τους, με τους οποίους συνομιλούσε κιόλας!
Ο συνθέτης έβλεπε τον εαυτό του σαν δύο ξεχωριστές οντότητες, που μάλιστα στο μουσικό του κόσμο είχαν και όνομα: "Φλορεστάν"  και "Ευσέβιος"!

Ο πρώτος ήταν εξωστρεφής, εκδηλωτικός, ενθουσιώδης, ενώ ο δεύτερος ευαίσθητος, τρυφερός, στοχαστικός κι εσωστρεφής.
Τα ονόματα αυτά χρησιμοποιούσε και στα άρθρα του ως κριτικός μουσικής.
Η αντιθετική προσέγγιση στις αξιολογήσεις του αντανακλά την ιδιοσυγκρασία του.
"Ο Φλορεστάν και ο Ευσέβιος είναι η διττή φύση μου", έλεγε...

*****

Ο ήρεμος, γλαρός, ονειροπόλος,  "Ευσέβιος" κι ο παθιασμένος, φλογερός, εκρηκτικός "Φλορεστάν" παρουσιάζονται στο έργο του "Carnaval, Op. 9", δύο από τα 21 μέρη, που συνδέονται με ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο γι'αυτό και ο δεύτερος τίτλος:  "Μικρές σκηνές σε τέσσερις νότες".

[Οι 4 νότες αποτελούν ένα κρυπτογράφημα, για το οποίο έχουμε γράψει παλιότερα.
Απλά υπενθυμίζω πως ο συνθέτης μετατρέπει γράμματα σε μουσικούς τόνους...(π.χ  μέρος του ονόματός του: SCH-um-A-nn ή το όνομα της πόλης Asch, απ' όπου καταγόταν η πρώτη του μνηστή)].

Η πραότητα και η ηρεμία του Ευσέβιου εκφράζεται σε ένα "Adagio σε Μι Υφεση Μείζονα", ενώ το πάθος και η ορμή του Φλορεστάν σε ένα  "Passionato σε σολ ελάσσονα".

Μελαγχολικό, βαθιά ονειρικό το πρώτο, με μαλακή φραστική ανάπτυξη...
Το δεύτερο, σκιαγραφεί έναν αντίθετο  χαρακτήρα, ευέξαπτο, με ξεσπάσματα, κάνοντας  χρήση ταχυτήτων και δυναμικών σε μια οργιώδη δεξιοτεχνία.


Το ακούμε σε μια εκπληκτική ερμηνεία από την Μιτσούκο Ουσίντα.
Ακρίβεια εκτέλεσης και χρωματισμών, πλήρης απόδοση του πλούτου των αρμονιών!'
Ομορφος, λεπτός ήχος ή απότομη έκρηξη όπου χρειάζεται, με τις φράσεις να αναπνέουν, οδηγώντας στην απόλαυση της ακρόασης.
Μέσα από την ερμηνεία της η "διχασμένη προσωπικότητα" του Ρόμπερτ Σούμαν αποκτά μια ευγλωτία, αξιοθαύμαστη!

1. Eusebius: 0:00-2:18 και

2. Florestan: 2:19-3:18

Aπό τον κορυφαίο Γεβγένι Κίσιν θα ακούσουμε ένα δεύτερο έργο-έμπνευση από τη διττή φύση του Σούμαν, την Piano  "Grosse Sonate", No. 1 - Op. 11.

Άρχισε να γράφεται γύρω στα 20, όταν ο Σούμαν ήταν αρραβωνιασμένος με  Ernestine von fricken και τελείωσε 15 χρόνια αργότερα όταν ήταν ερωτευμένος με την μετέπειτα γυναίκα του, Κλάρα.

Η πρώτη δημοσίευση της σονάτας έγινε κάτω από  τα ονόματα των Φλορεστάν και Ευσέβιου και ολοκληρώνεται σε 4 κινήσεις.

Η πρώτη κίνηση ανοίγει με μια μακρά, πολύ όμορφη εισαγωγή "Un poco adagio", με το κύριο θέμα να οδηγεί στην ευοίωνη ηχητικα δεύτερη κίνηση.
Ακολουθεί το "Allegro Vivace", πάνω σε θέμα ζωντανό και φλογερό.
Σύντομα εμφανίζεται εναλλακτικά σε αργό ρυθμό και με τρόπο αισθησιακό το κυρίως θέμα, προσφέροντας την  αντίθεση των χαρακτήρων.

Μετά την έξοχη πολύχρωμη ανάπτυξη, άλλοτε θυελλώδη, ορμητική κι άλλοτε συντετμημένη, σχεδόν μελαγχολική, ακολουθεί η "Aria".
Πολύ σύντομη, αλλά γεμάτη συναισθήματα , ρομαντισμό και  πάθος!
Έπεται το "Scherzo",  μια νευρώδης, ιδιόμορφη μελωδία αρχικά, που μεταστρέφεται σ'ένα  ήρεμο κι αρχοντικό "Intermezzo", με εμφανή την επίδραση του Σοπέν.

Το φινάλε "Allegro un poco Maestoso" είναι ένα ρόντο γεμάτο πλούσιο, μελωδικό υλικό, γρήγορα περάσματα, συνοδευτικές, επαναλαμβανόμενες και θορυβώδεις συγχορδίες, διαθέσεις που αντανακλούν τους δυο εσωτερικούς χαρακτήρες, τον ανήσυχο και διασπαστικό Φλορεστάν και τον στοχαστικό, πράο Ευσέβιο.
Η σονάτα κλείνει με μια  δεξιοτεχνικότατη coda.