Μπαχ: Μια καντάτα για τον Ιωάννη τον Βαπτιστή...

Jacopo Pontormo: "Ιωάννης είναι το όνομά του"

"Εις δε την Ελισάβετ συνεπληρώθη ο χρόνος να γεννήση και εγέννησε υιόν.

Και ήκουσαν οι γείτονες και οι συγγενείς της ότι έδειξε μέγα και θαυμαστόν το έλεός του ο Κύριος εις αυτήν, με το να της χαρίσει εις τέτοιαν ηλικίαν υιόν, και όλοι έχαιρον μαζί της.

... Και ωνόμαζαν αυτό Ζαχαρίαν, με το όνομα του πατρός του.

Η μητέρα όμως του παιδιού, φωτισμένη από το Πνεύμα του Θεού, είπεν· "όχι Ζαχαρίας, αλλά Ιωάννης θα ονομασθεί"[...]

Ερωτούσαν δε με νεύματα τον πατέρα του, τι όνομα θέλει να δώσουν εις αυτό.

Και Εκείνος, αφού εζήτησε μίαν μικράν πλάκαν, έγραψε τας λέξεις· "Ιωάννης είναι το όνομά του".

(Κατά Λουκάν: 1, 58-70)

Σήμερα, 24 Ιουνίου, η Εκκλησία γιορτάζει το Γενέθλιο του Ιωάννη του Βαπτιστή.

Ο Αη-Γιάννης ήταν γιος του υπέργηρου Ζαχαρία και της Ελισάβετ που αγαπούσαν τον Θεό, όμως εκείνος δοκίμαζε την υπομονή τους και την πίστη τους, που για πολλά χρόνια δεν άκουγε την δέησή τους να τους χαρίσει παιδί.

'Οταν του το ανακοίνωσε ο Άγγελος πως θα αποκτήσει γιο, εκείνος απόρησε, ζήτησε βεβαιώσεις γιατί δεν πείστηκε από τα λόγια του, γι'αυτό και έμεινε άλαλος μέχρι την ημέρα της γέννησης του γιου του...

Ο Γ.Σ.Μπαχ συνέθεσε τρεις καντάτες για την περίσταση:

1. "Ihr Menschen, rühmet Gottes Liebe, BWV 167", 24 Ιουνίου 1723

2. "Christ unser Herr zum Jordan kam, BWV 7", 24 Ιουνίου 1724 και

3. "Freue dich, erlöste Schar, BWV 30", 24 Ιουνίου 1738, που προτείνω να ακούσουμε σήμερα.

Γράφτηκε για τον εορτασμό και πρωτοπαρουσιάστηκε ανήμερα  24 Ιούνη 1738.

Το λιμπρέτο της ιερής καντάτας του  Μπαχ έγραψε ο συνεργάτης του, Πίκαντερ βασισμένος στο παραπάνω απόσπασμα από το Ευαγγέλιο του Λουκά, και το αντίστοιχο χωρίο από το Βιβλίο του Ησαΐα.

Ανήκει στις συνθέσεις των χρόνων της Λειψίας, αποτελείται από 12 movements χωρισμένα σε 2 μέρη προκειμένου να εκτελούνται πριν και μετά το κήρυγμα.

Απαιτούνται τέσσερις σολίστες(μία για κάθε φωνη ανδρική και γυναικεία) , φλάουτα, όμποε, τοξοτά, κοντίνουο,  πλαισιώμενα από 4φωνη χορωδία.

Σχετικά με το ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ: 

Την περίοδο του Μεσαίωνα που η παιδική θνησιμότητα ήταν συχνή, συνηθιζόταν στις περιπτώσεις επιτυχημένης γέννησης να χαρίζονται στη λεχώνα δίσκοι ζωγραφισμένοι με παραστάσεις από την Βίβλο, κυρίως τη  Γέννηση της Παναγίας ή του Ιωάννη του Βαπτιστή.

Ο συγκεκριμένος δίσκος φιλοτεχνήθηκε το 1526 από τον κορυφαίο Jacopo Pontormo της Φλωρεντινής Αναγέννησης.Παριστά το Γενέθλιο του Ιωάννη με τον πατέρα-Ζαχαρία στο πλάνο δεξιά να γράφει στην πλάκα: "Ιωάννης είναι το όνομά του", όπως διασώζει ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

BACH: Freue dich, erlοste Schar