"Louis Moreau Gottschalk: ο Σοπέν του Νέου Κόσμου"

Υπήρξε συνθέτης, αλλά και μεγάλος δεξιοτέχνης του πιάνου, τόσο που πολλοί τον συνέκριναν με τον Φραντς Λιστ, του οποίου προκάλεσε το θαυμασμό!
Άλλοι τον χαρακτήρισαν "ποιητή του πιάνου", συνεχιστή του Σοπέν ή "Σοπέν του Νέου Κόσμου"!Μάλιστα ο Σοπέν ακούγοντάς τον στο πρώτο ρεσιτάλ του στη Salle Pleyel του Παρισιού να ερμηνεύει το 1ο κονσέρτο του πολωνού, πήγε να τού σφίξει το χέρι και τόλμησε να προφητέψει το λαμπρό μέλλον του ως πιανίστα!Από τότε έγινε ένας από τους φανατικότερους θαυμαστές του.

Αναφερόμαστε στον Κρεολό καλλιτέχνη, Louis Moreau Gottschalk που εκτός από τους Λιστ και Σοπέν, την τέχνη του θαύμασαν κι άλλοι σπουδαίοι της εποχής του, ο Μπερλιόζ, ο Αλκάν, όπως και η βασίλισσα της Ισπανίας που ενθουσιασμένη απο τις συναυλίες που έδωσε στη χώρα της τον παρασημοφόρησε με το Σταυρό της Ισαβέλλας της καθολικής.

Θαυμαστής του υπήρξε ακόμα και ο πρόεδρος Λίνκολν! Εξάλλου στήριξε την κατάργηση της δουλείας με συναυλίες και ρεσιτάλ του, όταν συνειδητοποίησε τις τραγικές συνθήκες ζωής των μαύρων σκλάβων στις φυτείες της Κούβας, που ταξίδεψε.

Ο Γκότσαλκ συνέθεσε και πατριωτικού ύφους έργα, που  έγιναν σύμβολα του αγώνα των Βορείων, καθώς υποστήριξε την Ένωση των Βορείων Πολιτειών.

Όπως η Λιστ-ο-μάνια, έτσι προέκυψε και η Γκόλτσακ-μάνια, καθώς ο Λουί Μορώ εμφανιζόταν σύμφωνα με τα πρότυπα του δανδή Φραντς Λιστ, υπέρκομψα ντυμένος και με λευκά γάντια, τα οποία αφαιρούσε τελετουργικά όταν καθόταν στο πιάνο προκαλώντας ρίγη και καρδιακή αναστάτωση, ιδιαίτερα στις θαυμάστριές του που έδιναν μάχη για να αποκτήσουν έστω ένα από τα γάντια του.


Γεννήθηκε σαν σήμερα 8 Μαΐου 1829 στη γαλλική συνοικία της Νέας Ορλεάνης. Ήταν γιος ενός άγγλου επιχειρηματία και μιας κρεολής.Είναι ο πρώτος αμερικανός καλλιτέχνης που απέκτησε παγκόσμια φήμη!
Μεγάλωσε, παρακολουθώντας στενά τη ζωή των νέγρων της πόλης του, που χόρευαν σε ξέφρενους ρυθμούς, χτυπώντας, άλλοι ρυθμικά τα χέρια και άλλοι παίζοντας μπάντζο....'Ετσι χαράκτηκαν βαθιά μέσα του οι μελωδίες, οι ρυθμοί και η μουσική αίσθηση των νέγρων...Η επιρροή τους είναι εμφανής σε πολλές από τις συνθέσεις του...

Χορός Bamboula

Οι νέγροι της γειτονιάς του χόρευαν συχνά παίζοντας μπάντζο τον "Μπάμπουλα", έναν χορό μιμούμενοι τον  αφρικανικό χορό Bomba και ιεροτελεστίες των μακρινών προγόνων τους.
Τα λαϊκά μοτίβα του νέγρικου χορού,   ενέπνευσαν στον Gottschalk την  ομώνυμη σύνθεσή του: "Bamboula, το πνεύμα των νέγρων-προγόνων", που τα χρησιμοποίησε για να στήσει και τη μελωδική γραμμή στην Πρώτη του Συμφωνία με τον υπότιτλο: "Νύχτα στους Tροπικούς".

Η "Bamboula", χαρακτηρίζεται από μεταβαλλόμενες διαθέσεις και βιρτουοζικά περάσματα, ενώ τα μοτίβα μιμούνται τα ρυθμικά κρουστά των νέγρων.

Gottschalk: "Bamboula, το πνεύμα των νέγρων-προγόνων":

Το1853, ο Γκότσαλκ ξεκίνησε τα ταξίδια του στην Κεντρική και Νότια Αμερική . Ταξίδεψε στην Κούβα, τη Βραζιλία, αλλά και το Πουέρτο Ρίκο, όπου ενθουσιασμένος με τη μουσική του νησιού συνέθεσε το πολύ αγαπημένο "Souvenir de Porto Rico", έντονου εξωτισμού έργο, που κατάφερνε να συναρπάζει εξίσου λαϊκά και ευγενικής καταγωγής, ακροατήρια.
H σύνθεση χρησιμοποιεί λατινοαμερικάνικες και αφρικανικές μελωδίες και ρυθμούς, δεκαετίες πριν εμφανιστούν οι φόρμες του ραγκτάιμ και της τζαζ.
Εχει υπότιτλο: "Marche des Gibaros" γιατί στηρίζεται μελωδικά σ'ένα λαϊκό τραγούδι που τραγουδούσαν κατά τη διάρκεια της δουλειάς οι "χιμπάρος", ντόπιοι αγρότες, άνθρωποι της υπαίθρου, στην υπηρεσία των πλούσιων γαιοκτημόνων.

Gottschalk:"Souvenir de Porto Rico":

Από τη Νέα Ορλεάνη ήταν και ο συνθέτης, Malcolm John Rebennack, γνωστός ως Dr. John. Μεγάλωσε κι αυτός παρέα με τους αφρικανούς απογόνους, όπως και ο Γκότσαλκ, να εκτελούν τελετουργίες-αφιερώματα,  ωραίο κατάλοιπο από τη μακρινή τους πατρίδα, που η μουσική με το χορό και τη θρησκεία αποτελούν άρρηκτη ενότητα!

Από τα πιο γνωστά τραγούδια του Dr. John είναι η "Λιτανεία των αγίων".
Ενα τραγούδι με ακαταλαβίστικους στίχους, μια και είναι κράμα αφρικανικής διαλέκτου, με ισπανικά και κρεόλ. Συγκεκριμένα, βασίζεται στην οξιτανική γλώσσα, που μιλιέται στη N.Γαλλία,  Ιταλία και Ισπανία,  με αφρικανικά στοιχεία προερχόμενα από τους σκλάβους.

Marche des Gibaros

"Ero mante te que le mama
damba la metres Ero mante te que le papa
damba la moi ido
Ero mante te que le mama
Santa Maria..."   


     



Ένα άκουσμα ιδιαίτερο, που συνεπαίρνει, αποθεώνει, ικανό για αστραπιαία νοερή παραπλάνηση...
Ο μελωδικός του πυρήνας είναι ένα μοτίβο από το "Σουβενίρ απο το Πουέρτο Ρίκο" του Gottschalk, με αρμονικές επιρροές από το : "Μπαμπούλα" του...

Ο Dr John τιτλοφόρησε τη σύνθεσή του: "Litanie des Saints- Λιτανεία των Αγίων", όνομα από προσευχή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.           
Είναι μια προσευχή, η οποία περιλαμβάνει επικλήσεις στην Παναγία, τους Αγγέλους και όλους τους αγίους.
Γι'αυτό στην έναρξη του  τραγουδιού  γίνεται αναφορά, σαν φωνητικά, στην Παναγία και στον άγιο Μιχαήλ, ενώ καταλήγει στην αγία Καικιλία, προστάτιδα της τέχνης της Μουσικής...

Dr. John: "Litanies des Saints":

To κείμενo έχει δημοσιευτεί και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr