Δοξαριές θλίψης για τον απελπισμένο Σοπέν...

Surreal sculpture-Michael Alfano : "The cellist"

Αποθεώνεται η ψυχή

με Τέχνης δοξαριές

στο εσπερινό χαμόγελο, αγαπημένοι φίλοι!

***

 "Τσέλο", Χρ. Μιχαήλ 

"Θέλω ένα τσέλο να μου παίζει όταν θα φεύγω

κι ένα φεγγάρι που να ξέρει να βαδίζει

κι ακόμα...

ένα μαέστρο να τελειώνει ό,τι αρχίζει

για να μου δείξει επιτέλους

λίγα απ’ τα σύνεργα του τέλους

κάτι απ’ αυτά που στη ζωή μου αποφεύγω".

Η Σονάτα για τσέλο σε σολ ελάσσονα είναι από τα ελάχιστα έργα του Chopin, που γράφτηκε για όργανο πλην του πιάνου και είναι το τελευταίο έργο του συνθέτη που δημοσιεύθηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Η Cello Sonata είναι το τελευταίο σημαντικό έργο του πολωνού για το οποίο είχε δαπανήσει πληθώρα ωρών, καθώς ανικανοποίητος κάθε φορά με το αποτέλεσμα διόρθωνε, άλλαζε, πρόσθετε και αφαιρούσε μουσικές ιδέες...
Η κατάσταση της υγείας του διαρκώς χειροτέρευε και μάλλον δεν ήταν αρκετά συγκεντρωμένος στο να αποδώσει εύστοχα το διάλογο ανάμεσα στα δυο όργανα.

"Κάποιες φορές είμαι ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα της σονάτας, άλλοτε πάλι, όχι...
Κι έτσι την παρατάω σε μια γωνιά μέχρι κάποια νέα ιδέα να καρφωθεί στο κεφάλι μου για να την ξαναπιάσω",
γράφει στην αδερφή του.


Ο Σοπέν αφιέρωσε την "προβληματική" σύνθεση στον γάλλο τσελίστα Α. Franchomme, που ήταν καρδιακός του φίλος και μαζί την παρουσίασαν στην τελευταία δημόσια συναυλία του συνθέτη, στην Αίθουσα Pleyel του Παρισιού, σαν σήμερα, 16 Φεβρουαρίου 1848, ένα χρόνο πριν το θάνατό του.

Η Σονάτα που αναπτύσσεται σε τέσσερα τμήματα: Allegro moderato, Scherzo, Largo και Allegro δεν παρουσιάστηκε ολοκληρωμένη από τους δυο φίλους, αλλά μόνο τα τρία τελευταία μέρη της.

Οι αναλυτές κάνουν λόγο για μέρος που δεν ακολουθεί ισορροπημένη δομή, άρα και περισσότερο "προβληματικό".

Άλλοι πάλι, αναφέρονται σε κάποια κρυφή σημασία, που είχε για τον ευαίσθητο Σοπέν το τμήμα αυτό.
Κάποιοι, διαπιστώνοντας την ομοιότητά του στη θεματική από το "Gute Nacht", (πρώτο τραγούδι του Σούμπερτ του κύκλου του: "Χειμωνιάτικο Ταξίδι" στο οποίο απεικονίζεται μουσικά ο απογοητευμένος εραστής που εγκαταλελλειμένος από την αγαπημένη του πονά και οδύρεται), υποστηρίζουν πως αντικατοπτρίζει τις συνθήκες της ζωής του Σοπέν κατά τη διάρκεια γραφής της Σονάτας.
Είναι η περίοδος διάλυσης της σχέσης και χωρισμού του από την Γεωργία Σάνδη...
Αυτό το "Allegro moderato" στη σολ ελάσσονα ήταν η προσωπική έκφραση θλίψης του...Ίσως να μην ήθελε να μοιραστεί -μπορεί και να μην άντεχε- με το κοινό του εκείνη τη νύχτα στη Salle Pleyel...

Όταν μετά από ένα χρόνο, στο κρεβάτι άρρωστος και λίγο πριν ξεψυχήσει ζήτησε από τον τσελίστα φίλο του, Franchomme να χτυπήσει τις ελεγειακές δοξαριές του μέρους αυτού, εκείνος -μη αντέχοντας- εκτέλεσε με δάκρυα στα μάτια ελάχιστα από τα αρχικά μέτρα της σύνθεσης...

Το μέρος ακούγεται σαν ελεγειακή μπαλάντα, μια βαθιά μελαγχολική σύνθεση σε μορφή σονάτας.
Πριν τον ισότιμο διάλογο των δυο οργάνων-συνομιλητών, ακούμε το πιάνο να συνοδεύει ασθμαίνοντας τις δοξαριές θλίψης. Ένας "καταρράκτης δακρύων" σε ένα γρήγορο πέρασμα των πλήκτρων σε κατιούσα κίνηση αναθέτει στο τσέλο να αφηγηθεί βιαστικά την οδύνη της ψυχής...

Chopin - Cello Sonata in G minor, Op. 65