"Λαβίνια Φοντάνα: η γυναίκα καλλιτέχνις με τις πολλές πρωτιές"

Με αφορμή την "Ημέρα της Γυναίκας"

"Lavinia Fontana - Self-Portrait at the Spinet"

Η Λαβίνια Φοντάνα ήταν Ιταλίδα ζωγράφος του 16oυ αι., η πρώτη επαγγελματίας  στη Δυτική Ευρώπη, που εργάστηκε "ισότιμα" με τους άνδρες ομολόγους της.
Από νωρίς έγινε διάσημη για τις προσωπογραφίες της, με τους ευγενείς της Μπολόνια να παραγγέλνουν πορτέτα τους σ' αυτήν.
Φυσικά λόγω του φύλου της αντιμετώπισε κάποια εμπόδια, όμως είχε πολυάριθμες παραγγελίες, κυρίως από  γυναίκες, που υποστήριξαν την τέχνη της.
Η Φοντάνα φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και ήταν μία από τις πρώτες "Donne addtrinatte-γυναίκες με διδακτορικά" και  η πρώτη γυναίκα καλλιτέχνις που ζωγράφισε γυναικεία γυμνά.

Σε μια αυτοπροσωπογραφία της απεικονίζεται μπρος σε πληκτροφόρο.

Ήταν ένας τρόπος για την γυναίκα να δείξει τη μόρφωσή της, καθώς η εκπαίδευση των αριστοκρατισσών περιελάμβανε μουσική, ποίηση, φιλοσοφία και λατινικά.

Είναι η πρώτη αυτοπροσωπογραφία που έκανε ως γαμήλιο πορτρέτο για τον πεθερό της.
Θα παντρευόταν κάποιον με υψηλότερη κοινωνική θέση από τη δική της(ο μέλλων σύζυγός της ήταν γιος πλούσιου εμπόρου)  έτσι μάλλον αισθάνθηκε την ανάγκη να τονίσει τον πλούτο και την κατάστασή της ζωγραφίζοντάς την με πλουμιστά, πολυτελή ρούχα ακριβών υφασμάτων, περίτεχνα κοσμήματα και μια υπηρέτρια να τής μεταφέρει τις παρτιτούρες. 

Επίσης η Φοντάνα επιλέγει  να τονίσει τις δεξιότητές της: παίζει ένα μουσικό όργανο, το διασημότερο και ευγενέστερο της εποχής της, ενώ  το καβαλέτο της τοποθετείται στο παρασκήνιο. Επιπλέον, η ακαδημαϊκή μόρφωσή της τονίζεται κι από τη λατινική επιγραφή στην επάνω γωνία του καμβά:
"Η Λαβίνια, παρθένος κόρη του Prospero Fontana φιλοτέχνησε το πορτρέτο της από τον καθρέφτη το 1577". 
Η επιγραφή, όπως και η αναφορά στην παρθενία(επιθυμητή από τους άνδρες) είναι ενδιαφέρουσες, καθώς είναι ενδεικτικές της κοινωνικής κατάστασης των γυναικών  της Αναγέννησης  και της κυρίαρχης νοοτροπίας.

Σπινέτο του 16ου αι.

Το σπινέτο ανήκει στα νυσσόμενα πληκτροφόρα μουσικά όργανα, όπου ο ήχος παράγεται με τη νύξη (τσίμπημα) των χορδών τους.
Κάθε πλήκτρο συνδέεται  με ραβδάκι, που απολήγει σε  προεξοχή από σκληρό δέρμα ή ακροφτέρουγο(συνήθως φτερό κόρακα) με το οποίο γίνεται η νύξη, παραγωγή δόνησης και κατ'επέκταση ήχου, όπως στο βίρτζιναλ...
Λέγεται πως κατασκευάστηκε αρχές του 16ου αι. από τον Τζοβάννι Σπινέτι από τον οποίο πήρε και το όνομά του, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως είναι απλαιότερο και το όνομα προέρχεται από τα φτερά (ιταλ. spine) με τα οποία νύσσονται οι χορδές.

Michelangelo Rossi: "Partita sopra la romanesca":