Ένας θρήνος για τους πρόσφυγες...

20 ΙΟΥΝΙΟΥ: "Ημέρα Προσφύγων"
Αrvo Part: "Στα ποτάμια τής Βαβυλώνας-Ένας θρήνος για τους πρόσφυγες"

"Στα ποτάμια τής Βαβυλώνας, εκεί καθήσαμε, και κλάψαμε, όταν θυμηθήκαμε τη Σιών.

Στις ιτιές, που είναι μέσα σ’ αυτή, κρεμάσαμε τις κιθάρες μας.

Επειδή, αυτοί που μας αιχμαλώτισαν, εκεί ζήτησαν από μας λόγια ασμάτων κι αυτοί που μας ερήμωσαν, ζήτησαν ύμνο, λέγοντας: Ψάλτε σε μας από τις ωδές τής Σιών.

Πώς να ψάλουμε την ωδή τού Κυρίου σε ξένη γη;"

(Ψαλμός 137)

Ενας μουσικός διαλογισμός πάνω στους στίχους του παραπάνω Ψαλμού αποτελεί το έργο του Αρβο Περτ: "An den Wassern zu Babel saßen wir und weinten", όπου θρηνείται η καταστροφή της Ιερουσαλήμ.

"Ας είναι -λέει ο συνθέτης- θρήνος και προσευχή για τα δεινά των σημερινών προσφύγων"

Γράφτηκε το 1976  αυστηρά πάνω στην τεχνική tintinnabuli*.
 Καθώς το θεματικό υλικό της σύνθεσης ξεδιπλώνεται σταδιακά, οι μελωδίες σχηματίζονται από τμήματα γύρω από το κύριο μοτίβο, νότα με νότα, μετακινούμενες ανοδικά καικαθοδικά εναλλάξ με προκαθορισμένους κανόνες.Στο στιχουργικό κείμενο του πρωτότυπου κομματιού,  "In spe"  (στην ελπίδα")  ακούγονται μόνο τα φωνήεντα "ι", "ε" και "o" από τη φραση "Κυριε Ελέησον", στοιχείο που στην σοβιετική εποχή, θεωρείτο κωδικοποιημένη γραφή.

Η εξορία, και η λαχτάρα για νόστιμον ήμαρ που πραγματεύεται ο Ψαλμός, ήταν αναμφίβολα θέματα και για τον Arvo Pärt, που λίγα χρόνια νωρίτερα είχε μεταναστεύσει από την Εσθονία στην Αυστρία και τη Γερμανία.

*Όπως έχει πει ο ίδιος ο συνθέτης: στηρίζεται στο tintinnabuli, μια περιοχή στην οποία περιπλανιέται όταν ψάχνει για απαντήσεις …μόνος με την σιωπή… ένας σιωπηλός παλμός, ή μια κίνηση σιωπής που ανακουφίζουν…Χτίζει με πρωτόγονα υλικά, με την τριάδα, με μια συγκεκριμένη τονικότητα…τρεις νότες μια τριάδας, σαν καμπάνες, γι’ αυτό το ονόμασε tintinnabuli"

Arvo Pärt : "Στα ποτάμια τής Βαβυλώνας- Ένας θρήνος για τους πρόσφυγες":

EIKAΣΤΙΚΟ: "Quiet Noise". Φιλοτεχνήθηκε από την Parmis, μια ιρανή πρόσφυγα που έφτασε στην Αυστρία το 2015, εγκαταλείποντας το σπίτι της στην Τεχεράνη για πολιτικούς λόγους.
"Όταν ζωγραφίζω, όταν σκιτσάρω, ξεχνώ τα πάντα στη ζωή μου, τον πόνο μου", λέει.