"Όταν πρόκειται για Chopin, βρίσκω πάντα αφορμή....Μέρος 2ο"

Έφυγε σαν σήμερα, 22 Γενάρη 1977...

Πολυαγαπημένος λογοτέχνης ο Μενέλαος Λουντέμης, τρυφερός κι ανθρώπινος!

Μέσα από το λόγο του προβάλλει την αγάπη, την ευαισθησία , την αλληλεγγύη!

Συμπαραστάτης κάθε κατατρεγμένου, καταδεικνύει την κοινωνική ανισότητα, υμνεί την ανθρωπιά, τη δύναμη της φιλίας, τις αξίες της ζωής! 
Πόση γοητεία άσκησε στην εφηβεία μας!

Με ουσία, παλμό, ολοζώντανο ύφος...

Ένας μέγιστος πεζογράφος, που κάθε αράδα του κι ένα μήνυμα της ελπίδας, που ανακουφίζει...

Επειδή, κατά παλιότερη ομολογία μου, ..."όταν πρόκειται για Chopin, βρίσκω πάντα αφορμή..." ας αφεθούμε σ'ένα μικρό απόσπασμα από τον ποιητικό λόγο του Λουντέμη...

"Θρόμβοι αἱματένιοι στοῦ κλαβιέ, κυλῆσαν τὴ καδένα.

Κόκκινη γύρη, ποὺ τὸ δρόμο πῆρε τῆς νοτιᾶς.

Ψυχή, ποὺ θάλασσα ἔγινες, μιὰ θάλασσα φωτιᾶς

Μπαλάντα τοῦ Σοπὲν Νούμερο Ἕνα"

*****

Η Ballade No. 1 του Σοπέν σε σολ ελάσσονα, όπως όλες οι μπαλάντες του είναι εμπνευσμένες από τον αγώνα των Πολωνών έναντι του ρωσικού ζυγού.

Η συγκεκριμένη γράφτηκε λένε οι αναλυτές, όταν ο Σοπέν διάβασε το ποίημα του συμπατριώτη του Adam Mickiewicz, (που και κείνος ζούσε αυτοεξόριστος στο Παρίσι), για τον πολωνό εθνικό ήρωα "Konrad Wallenrod".

Το έργο είναι μια απεικόνιση συναισθημάτων, που συνδέονται με τα γεγονότα που περιγράφει ο Μιτσκιέβιτς στο ποίημά του.

Η μπαλάντα ανοίγει διστακτικά, με μια βαριά εισαγωγή, που οδηγεί στο μελαγχολικό θέμα.

Ο ρυθμός σταδιακά επιταχύνεται, για να ενισχύσει τη φλογερή και παθιασμένη αγωνιστική ατμόσφαιρα του έργου.

Οι μελωδίες όμορφες, γαλήνιες, ξεχειλίζουν από ρομαντισμό, κι άλλοτε η ισχυρή δυναμική τους παραπέμπει σε ξέσπασμα ψυχής, θέματα θυελλώδη, σκοτεινά που ντύνουν τη μελωδική γραμμή με έντονη τραγικότητα.

Απότομες και οι αλλαγές στη ρυθμική αγωγή με την εισαγωγή να εκτελείται στο πλατύ και βαρύ largo, που στη συνέχεια μεταλλάσσεται σε moderato...meno mosso,...presto cn fuoco και τη φύση της μουσικής, αρχικά λυρική, που στη συνέχεια γίνεται απεγνωσμένη…οργισμένη…εκρηκτική…

Aτμόσφαιρα έντονα ποτισμένη με τα συναισθήματα της μοναξιάς και της αποξένωσης.

Επιλέγω να ακούσουμε την περίφημη αυτή μπαλάντα από τον Αλφρέ Κορτό, τον ασύγκριτο, κατεξοχήν Σοπενιστικό εκτελεστή. 

Κι επειδή οι Μπαλάντες σηματοδοτούν το υψηλότερο επίπεδο ωριμότητας της μουσικής ανάπτυξης του συνθέτη, θα πρέπει η επιλογή του ερμηνευτή να είναι άκρως προσεκτική.

Κάθε φορά που ακούω τον Κορτό να εκτελεί έργα Σοπέν νοιώθω την ευθύνη με την οποία αναλαμβάνει την εκτέλεση, ιδιαίτερα στις μπαλάντες !

Νοιώθω πόσο ταγμένος είναι στην υπηρεσία της ερμηνείας αυτής της τραγικής μουσικής.

Συλλαμβάνει την ψυχή του Σοπέν, όπως κανένας άλλος, νομίζω πιανίστας.

Ίσως σε αυτό να έπαιξε ρόλο και η μαθητεία του δίπλα στον Emile Descombes, που υπήρξε μαθητής του Chopin.

Κάποτε είχα διαβάσει…πως :

"όταν δεν θα υπάρχουν πια τα μαγικά χέρια του Κορτό, ο Chopin θα’χει πεθάνει για δεύτερη φορά..."

Μη με παρεξηγείτε, αλλά για το Σοπέν μπορώ να μιλώ ώρες!! 

H Μπαλάντα ακούγεται και στην εκπληκτική ταινία του Ρομάν Πολάνσκι: "Ο πιανίστας":

Ο Σοπέν είναι τόσο αγαπημένος, τόση η εκφραστικότητα και τα νοήματα των έργων του, που πολλοί απ'το χώρο της Τέχνης έχουν κάνει σ 'αυτόν, αναφορές.
Η πρώτη αφορμή δόθηκε με το  Ντελακρουά...Μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.