"Οι θρήνοι του Ιερεμία"

"Lamentations of Jeremiah" - Rembrandt

Ο μεγάλος άγγλος συνθέτης της αναγέννησης Thomas Tallis έζησε σε μια εποχή με έντονες θρησκευτικές αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε Πρωτεστάντες και Καθολικούς.
Γι'αυτό τα κείμενα των θρησκευτικών του έργων είναι γραμμένα στα Λατινικά αλλά και στην καθομιλουμένη της Αγγλικής Γλώσσας.


Τα κείμενα του μοτέτου είναι παρμένα από το βιβλίο "Θρήνοι" της Παλαιάς Διαθήκης, του μεγάλου προφήτη των Ιουδαίων και των Χριστιανών Ιερεμία, που συνιστά μια συλλογή πέντε θρηνωδών ασμάτων για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους.

"Jeremiah" - Michelangelo
από την οροφή στην Καπέλα Σιξτίνα

"Πως απέμεινε μόνη, έρημος από κατοίκους η πόλις, η οποία άλλοτε ήτο γεμάτη από λαούς; [...]
Πικρώς έκλαυσε και κλαίει κατά την νύκτα. Τα δάκρυά της ρέουν εις τας παρειάς της.[...]
Οι δρόμοι της Σιών πενθούν[...]
Βαρύτατα ημάρτησεν η Ιερουσαλήμ. Δια τούτο και περιέπεσεν εις αυτόν τον συγκλονισμόν και την αναταραχήν[...]
Ιδέ, Κύριε, ότι θλίβομαι. Τα σπλάγχνα μου εταράχθησαν. Η καρδία μου ανεστατώθη εντός μου, διότι εγώ με το να Σε πικράνω, επικράνθην πολύ και η ίδια...
Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, στρέψου πάλι προς τον Κύριο και Θεό σου!"


(Η τελευταία φράση είχε για τον Tallis, συμβολική σημασία καθότι Καθολικός σε Πρωτεσταντική χώρα).

Thomas Tallis: "Lamentations of Jeremiah"

"Lamentations of Jeremiah", Marc Chagall

Eπίσης και ο Ιγκόρ Στραβίνσκυ εμπνεύστηκε από τους Θρήνους του Ιερεμία κι έδωσε το μια από τις σπουδιαότερες συνθέσεις του -παρότι εν εκτελείται συχνά- που τιτλοφορείται :"ΘΡΗΝΟΙ"  για 5 σολιστ,  χορωδία και ορχήστρα.
Ανήκει στη σειρά των δωδεκαφωνικών  έργων του , είναι λιτότατο στυλιστικά, όμως το πιο φιλόδοξο και πιο περίπλοκο δομικά.
Οι μουσικοκριτικοί το χαρακτήρισαν "ζενίθ" της καριέρας του συνθέτη τόσο πνευματικά όσο και υφολογικά.

Αναπτύσσεται σε τρεις κινήσεις, που αντιστοιχούν στα τρία κεφάλαια των Θρήνων του Ιερεμία.
Ο συνθέτης κάνει εκτενή χρήση μουσικών κανόνων, ενώ παρότι μεγάλη η ορχήστρα, δεν χρησιμοποιείται ποτέ tutti , αφού ο Στραβίνσκι προτιμά μικρές ομάδες μεμονωμένων οργάνων αναδεικνύοντας το ηχόχρωμά τους.

Stravinsky: "Threni" /Διευθυνει ο ίδιος ο συνθέτης: