Thomas Linley: ο "Άγγλος Μότσαρτ" με το τραγικό τέλος...

"Mozart and Linley in Florence 1770", ανωνύμου(λεπτομέρεια)
(Ο Λίνλεϋ παίζει βιολί και ο Μότσαρτ τον συνοδεύει στο τσέμπαλο)

"Ήταν μια πραγματική ιδιοφυΐα!Αν είχε ζήσει, είμαι σίγουρος πως θα εξελισσόταν σ'ένα απ' τα πιο αστραφτερά διαμάντια του μουσικού στέμματος".

Η παραπάνω φράση ανήκει στον Αμαντέους Μότσαρτ και λέχθηκε για τον Τόμας Λίνλεϋ.
Τον συνομίληκό του βρετανό μουσικό, που πνίγηκε πέφτοντας από τη βάρκα του σε ηλικία μόλις 22 χρόνων...

Το καλοκαίρι του 1778 ο Λίνλεϋ με τις αδελφές του επισκέφτηκαν το κάστρο  του Δούκα στο Λίνκολνσάιρ. Στις 5 Αυγούστου πήγαν βαρκάδα στη λίμνη, όταν απρόσμενα ο καιρός χάλασε και ο δυνατός άνεμος αναποδογύρισε τη βάρκα του. Ο Λίνλευ έπεσε στο νερό, απ'όπου ανασύρθηκε νεκρός...

Θάφτηκε στις 11 Αυγούστου, οπότε η τοπική εφημερίδα κατέγραψε το τραγικό γεγονός:

"Την περασμένη Τετάρτη ο  Tόμας Λίνλεϋ...[...]έπεσε και πνίγηκε στη λίμνη που ανήκει στον Θεοφιλέστατο Δούκα του Aνκαστερ ...[...] ..κάθε προσπάθεια που καταβλήθηκε για να τον επαναφέρει στη ζωή αποδείχτηκε αναποτελεσματική. Τραγική η κατάληξη για έναν νεαρό, τόσο ταλαντούχο! Η απώλειά του στερεί από την τέχνη της μουσικής ένα από τα πολυτιμότερα μέλη της".

Ο Λίνλευ με την μεγαλύτερη αδερφή του, Ελίζαμπεθ-Ανν

Ο Λίνλευ ήταν παιδί-θαύμα της εποχής του, βιρτουόζος εκτελεστής στο τσέμπαλο και το βιολί και πολλά υποσχόμενος συνθέτης.
Είχε γεννηθεί στο Μπαθ το 1756, την ίδια χρονιά με τον Μότσαρτ. Οι επιδόσεις του εντυπωσιακότατες, εφάμιλλες του Αμαντέους γι' αυτό πολλοί τον αποκάλεσαν : "Βρετανό Μότσαρτ".

Οι ζωές τους παραλληλίζονται...
Η οικογενειακή τους κατάσταση, κοινή...Γεννημένοι και οι δυο σε μια μουσική οικογένεια. Ο πατέρας του Λίνλεϋ ήταν -όπως και ο Λεοπόλδος Μότσαρτ-  μουσικός και ο πρώτος δάσκαλος του γιου του.
Και τα δυο αγόρια υπήρξαν παιδιά-θαύματα.
Οι αδερφές του Λίνλεϋ επίσης, ήταν εξίσου ταλαντούχες στο τραγούδι και την εκτέλεση οργάνων, όπως και η αδερφή του Μότσαρτ, Νάνερλ.
Ο Λίνλεϋ με τις αδερφές του έδιναν θεατρικές παραστάσεις και από κοινού συναυλίες...
Ρεσιτάλ, που παραπέμπουν στις εμφανίσεις Αμαντέους - Νάνερλ...


Τα δυο παιδιά (Μότσαρτ και Λίνλεϋ) είχαν συναντηθεί δεκατετράχρονα στη Φλωρεντία, στο σπίτι του Πιέτρο Ναρντίνι, όπου ο Λίνλεϋ είχε μεταβεί για να μαθητεύσει δίπλα στον διάσημο ιταλό βιολιστή. Ο Ναρντίνι ήταν φίλος του Λεοπόλδου Μότσαρτ. Έτσι οι συνομήλικοι νέοι με τα κοινά ενδιαφέροντα βρήκαν ευκαιρία να ανταλλάξουν ιδέες και απόψεις περί μουσικής.
Χαρακτηρίστηκαν δε, από όσους άκουσαν τις εκτελέσεις τους ως "στυλοβάτες του  μέλλοντος της μουσικής στην Ευρώπη".

Ο Λεοπόλδος αναφέρει σε επιστολή στη σύζυγό του:

"Wolfgang Amadeus Mozart and Thomas Linley in Florence", ανωνύμου

"Στη Φλωρεντία συναντήσαμε έναν νεαρό Άγγλο μαθητή του Ναρντίνι. Αυτό το αγόρι παίζει τόσο όμορφα!Έχει το ύψος και την ηλικία του Βόλφγκανγκ...Τα δύο αγόρια συμπάθησαν αμέσως το ένα το άλλο και  όλο το βράδυ αγκαλιάζονταν.. Την επόμενη μέρα, ο μικρός γοητευτικός άγγλος έφερε το βιολί του και έπαιζε όλο το απόγευμα με τον Βόλφγκανγκ να τον συνοδεύει στο τσέμπαλο …… Ο  μικρός Τομασίνο δεν σταμάτησε να κλαίει όταν έμαθε πως θα φεύγαμε την επομένη..."


Ο Τόμας αποχαιρέτησε τον Βόλφγκανγκ με ένα σονέτο, στο οποίο εξέφραζε όλο το θαυμασμό του για το φίλο του και ομολογούσε πως ο Σαλτσβουργιανός ήταν ο ίδιος ο Θεός. Του υποσχέθηκε δε, να τον αγαπά πάντα...
Το σονέτο είχε γράψει για λογαριασμό του η Μαρία Μανταλένα Μόρελι, μετέπειτα  γνωστή ιταλίδα ποιήτρια με το όνομα Corilla Olimpica, και είχε τίτλο: "Per la partenza del Sgr. Amadeo Wolfgango Mozart da Firenze- Κατά την αναχώρηση του Mότσαρτ από τη Φλωρεντία"

[Firenze, 6 aprile 1770]

Da poi che il Fato t`ha da me diviso,

Io non fò che seguirti col pensiero

Ed in pianto cangiai la gioia e il riso;

Ma in mezzo al pianto rivederti io spero...

Η μετάφραση στα αγγλικά:

"E’er since I by Fate was divided from thee,

In thought I have followed thy journey in vain;

To tears then were laughter and joy turned for me,

Scarce allayed by the hope I may see thee again.

What ecstasies open to music my heart,

By harmony wafed to Eden, forsooth!

To Heaven transported by love of thy art,

I seem for the frst time to contemplate truth.

O fortunate instant! O thrice blessed day,

When frst I beheld thee, and wondering heard,

By thy music enchanted more than I can say, 

Was happy to fnd myself loved and preferred.

May the gods grant that I shall remember alway

To resemble thy virtues in deed and in word

                       In token of sincere esteem and afection

                                                              Tomas Linley

[Από "Mozart, a documentary  biography" σελ. 115]

Οι δυο τους, Λίνλεϋ και Μότσαρτ, αλληλογραφούσαν ως το θάνατο του Τόμας, γεγονός που συγκλόνισε τον Μότσαρτ, που φρόντισε με όσα μέσα διέθετε για την υστεροφημία του φίλου του ως μουσικού άστρου που έλαμψε εκθαμβωτικά κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Αργότερα έδωσε στον πρώτο γιο του το όνομα του Τόμας: Καρλ Τόμας Μότσαρτ.

Portrait of Linley, Th. Gainsborough (1777) 

Οι συνθέσεις του Λίνλεϋ ξεχώριζαν για την καλαισθησία των μελωδιών τους και την ανεπιτήδευτη γραφή τους.
Από τα έργα του σώζονται κάποιες σονάτες για βιολί, χορωδιακά και ένα ορατόριό του: "Το τραγούδι του Μωυσή".

Υποστηρίζεται πως συνέθεσε τουλάχιστον 20 κονσέρτα για βιολί, που όμως ολοκληρωμένο σώζεται μόνο ένα, εκείνο σε Φα μείζονα. Ευφάνταστης γραφής έμπνευση του ευρηματικού 14χρονου, που γράφτηκε αμέσως μετά την επιστροφή του στην Αγγλία από την Ιταλία. Στην γραφή του διαφαίνονται στοιχεία του ιταλικού ύφους που είχε διδαχτεί από τον Ναρντίνι.

1. Το πρώτο μέρος με ρυθμική ένδειξη Moderato είναι γραμμένο σε μορφή σονάτας με μια σειρά αγλαών μουσικών ιδεών.Το υλικό εμπλουτίζεται στην σολιστική έκθεση, με δεξιοτεχνικά περάσματα του βιολιού αλλά και νέες θεματικές ιδέες.
2. Το σύντομης διάρκειας μεσαίο μέρος, ένα μαγευτικό Adagio, ανοίγει με ένα λυρικότατο θέμα, πλουσιότατα χρώματα και αρμονίες από την ορχήστρα, που περιορίζεται σε συνοδευτικό ρόλο αφήνοντας χώρο στο σολίστα να αναδείξει τη δεξιοτεχνία του.
3. Ένα απολαυστικότατο Rondeau για το φινάλε, σε διμερή ρυθμό γκαβότας χρωματίζει με πινελιές παλαιάς γαλλικής χορευτικής μουσικής. 

Thomas Linley: "Violin Concerto in F major": 

Όμως εκτός από το Κονσέρτο σε Φα, οι μελετητές ξεχωρίζουν και τη σύνθεσή του: "Λυρική Ωδή για τα Πνεύματα του Σαίξπηρ", βασισμένη σε κείμενα του  French Lawrence.
Το έργο γράφτηκε σε ηλικία 16 χρονών, ως μέρος μουσικής άσκησης του Λίνλευ, που αργότερα επανήλθε και αναθεώρησε.
Ο νεαρός μουσικός είχε γνωρίσει τον Lawrence στο Μπαθ σε μια περίοδο γενικής Σαιξπηρολατρείας, που είχε κυριαρχήσει και στον Λίνλεϋ, λάτρη της λογοτεχνίας με εμμονή στον Σαίξπηρ.

Ο Λίνλευ κινείται σε "εκλεκτικό" στυλ, στα μονοπάτια της αγγλική μουσικής εποχής.

• Η εισαγωγή βασίζεται σε μοτίβο γειτνιάζον ηχητικά στο γαλλικό μπαρόκ, η επεξεργασία του οποίου γινεται αντιστικτικά, στη μορφή μιας αριστοτεχνικής φούγκας.
• Νύξεις συμφωνικού ύφους ακολουθούν σε ένα χορευτικό μινουέτο με το κεντρικό θέμα να ανατίθεται στα όμποε και τα κόρνα.
• Τα χορωδιακά και οι άριες έχουν τον αντίλαλο των Περσελ-ικών μελωδιών, ωστόσο η μουσική του Λίνλευ έχει την προσωπική του αύρα με ρομαντικές πινελιές, έντονης εκφραστικότητας και αισθησιασμού.

Τhomas Linley: "Ode on the Witches and Fairies of Shakespeare":