Νότες, Μύθοι και Ελπίδα: "William Blake, μια μικρή αναφορά"

Πορτραίτο του Blake -Thomas Phillips

Ο William Blake, ο άγγλος ποιητής, που γεννήθηκε σαν σήμερα 28 Νοέμβρη 1757 στο Λονδίνο δίνει την αφορμή να σας καλημερίσω με το ποιήμά του "The Sick Rose - Το άρρωστο ρόδο".

That flies in the night

In the howling storm:

Has found out thy bed

Of crimson joy:

And his dark secret love

Does thy life destroy.

"Ω ρόδο, είσαι άρρωστο!

Το αόρατο σκουλήκι

που τη νύχτα πετά

μέσα στην πολύβουη καταιγίδα

Βρήκε το κρεβάτι σου

της πορφυρής χαράς

κι η σκοτεινή, κρυφή του αγάπη

σου κατατρώει τη ζωή".

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ του ποιήματος : William Blake

Για τον ποιητή, το τριαντάφυλλο είναι σύμβολο της καθαρότητας, της αθώας ομορφιάς, που όμως απειλείται από ένα "αόρατο σκουλήκι", που το παραμορφώνει ...
Η απώλεια της αθωότητας και το πέρασμα στην ενηλικίωση μοιάζουν καταστροφικά ...

Στο έργο "Serenade for Tenor, Horn and Strings" του Μπένζαμιν Μπρίττεν, υπάρχει μελοποιημένο το ποίημα "The sick rose", με τον τίτλο "Ελεγεία".

Επίσης, στο ποίημα αυτό βασίζεται το περίφημο Μπαλέτο του Roland Petit "La rose Malade", η χορογραφία του οποίου έγινε πάνω στο adagietto της 5ης συμφωνίας του Μάλερ.

Η αέρινη Μάγια Πλισέτσκαγια στα 62 της, πείθει πως "ο χορός δεν γερνά όσο δε γερνά κι η ψυχή!"

Ο William Blake εκτός από ποιητής ήταν και εικαστικός καλλιτέχνης, χαράκτης, εικονογράφος και ζωγράφος.

Πολύπλευρη και εκκεντρική προσωπικότητα χαρακτηρίζεται ως "Προφήτης" της βρετανικής Λογοτεχνίας.

"Η τίγρη"

Τίγρη, τίγρη, φλόγας λάμψη

μέσα στης νυχτιάς τα δάση,

ποιου η αιώνια μαεστρία

σ’ έκαμε με μαεστρία;

Σε τί βάθη ή ύψη πέρα

μάτια αστράψαν στον αέρα;

Τί φτερά αποζητάει

τί χέρι φλόγες αρπάει;

Και τί ώμος και τί τέχνη

της καρδιάς τα νεύρα ζεύει;

Και, σαν η καρδιά η καρδιά δουλεύει,

τί άκρο σου δεινό σαλεύει;

Τί σφυρί, τί αλυσίδα;

Ποιο τ’ αμόνι; Τί τσιμπίδα

–Ποιο του νου σου το καμίνι—

τολμά και δεσμά σου δίνει;

Τ’ άστρα σαν τη Γη ακοντίσαν

και τους ουρανούς ποτίσαν,

χάρηκε Αυτός που επλάστης;

Σ’ έκανε του Αρνιού ο Πλάστης;

Τίγρη, τίγρη, φλόγας λάμψη

μέσα στης νυχτιάς τα δάση,

ποιου η αιώνια μαεστρία

σ’ έκαμε με μαεστρία;"

Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ του ποιήματος είναι επίσης του ίδιου του ποιητή :

(Υπάρχει μια μουσική εκδοχή του ποιήματος "Τίγρης" του 1933 απο την αγγλίδα συνθέτιδα Rebecca Clarke για σόλο φωνή και πιάνο, αλλά η πιο γνωστή είναι η μεταγενέστερη του Μπρίττεν στη σειρά "Τραγούδια και Παροιμίες του Μπλέικ" για βαρύτονο και πιάνο :

ΠΙΑΝΟ:Benjamin Britten

ΦΩΝΗ:Dietrich Fischer-Dieskau

Το ποίημά του : "Το αρνάκι"

"Little lamb, who made thee?

Does thou know who made thee,

Gave thee life, and bid thee feed

By the stream and o’er the mead;

Gave thee clothing of delight,

Softest clothing, woolly, bright;

Gave thee such a tender voice,

Making all the vales rejoice?

Little lamb, who made thee?

Does thou know who made thee?"

Πές μου, ἀρνάκι μου μικρό,

ξέρεις, σὲ παρακαλῶ,

ποιὸς σοῦ δίνει τὴ ζωή;

Ποιὸς σοῦ δίνει τὸ φαΐ,

τὸ νερό, τὸ χορταράκι;

Ποιὸς σοῦ φτιάχνει ρουχαλάκι

ἀπὸ φωτεινὸ μαλλί;

Ποιὸς σοῦ κάνει τὴ φωνὴ

τόσο, ἄχ, τόσο τρυφερή;

Πές μου, ἀρνάκι μου μικρὸ,

ξέρεις, σε παρακαλῶ;

Ὄχι; Τέντωσε τ᾿ αὐτιά σου!

Ξέρεις... ἔχει τ᾿ ὄνομά σου.

Ἔτσι λέει τὸν ἑαυτό του.

Τὸ παρουσιαστικό του

εἶναι ἥμερο πολύ.

Κάποτ᾿ ἔγινε παιδὶ

κι ἔτσι παίζουμε μαζί:

τὸ παιδὶ καὶ τὸ ἀρνί.

Ὁ Θεὸς νὰ σ᾿ εὐλογεῖ.

"Το αρνάκι" είχε διασκευαστεί αρχικά απο τον Vaughan Williams και αργότερα από τον Τζον Τάβενερ, που το αφιέρωσε ως δώρο γενεθλίων στον τρίχρονο ανιψιό του :

Πολλοί είναι και οι μουσικοί της σύγχρονης εποχής, που επηρεάστηκαν από την ποίηση του Μπλέικ.

"Ο! see a World in a Grain of Sand

And a Heaven in a Wild Flower

Hold Infinity in the palm of your hand

And Eternity in an hour"

Οι παραπάνω στίχοι είναι από το ποίημά του "Μαντείες της Αθωότητας", απ'όπου ο Bob Dylan, εμπνέεται το τραγούδι του :"EVERY GRAIN OF SAND" στο άλμπουμ του "Shot of Love".

Ο Μπλέικ ποιητής, ζωγράφος και χαράκτης δημιουργεί μια τεχνική εκτύπωσης, πρωτότυπη και ιδιαίτερη, στην οποία χρησιμοποιεί χάλκινες πλάκες,νερομπογές και οξέα για σταθεροποίησή τους.
Πραγματικά έργα τέχνης, που ο ίδιος ονόμασε "Φωτισμένες εκτυπώσεις".
Μια μέθοδος, που πολλές από τις λεπτομέρειές της δεν είναι γνωστές και ο ίδιος ισχυριζόταν πως του την αποκάλυψε το πνεύμα του αδερφού του σε όραμα!

Θεωρούσε μυσταγωγία κάθε δημιουργία και το δημιουργό παθόντα και τυρρανισμένο από την προσπάθειά του να κατασκευάσει το τέλειο!

Μια από τις γνωστές "φωτισμένες εκτυπώσεις" του ειναι ο "δημιουργός", όπου τον απεικονίζει γονατιστό να συλλογιέται τα δημιουργήματα που σφυρηλάτησε...

O Mπλέικ είχε μια ιδιότυπη άποψη για το χριαστιανισμό.
Έτσι, στο μακροσκελές ποιημά του "Milton" εμπνέεται από τον παλιό μύθο ότι ο Ιησούς ταξίδεψε και έφτασε στη νοτιοδυτική Αγγλία.
Mέρος του μελοποιεί τo 1916 ο Sir Charles Parry για να ενισχύσει τo ηθικό των Άγγλων στις θλιβερές μέρες του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου.

Φυσικά, θα κλείσω αυτό το μικρό αφιέρωμα στον άγγλο καλλιτέχνη με κάτι, που σχετίζεται και με Ελλάδα!!

Όλοι γνωρίζουμε την ταινία "Δρόμοι της φωτιάς", τη μουσική της οποίας έγραψε ο δικός μας Βαγγέλης Παπαθανασίου.
Ε, ο τίτλος της "Chariots of Fire" εμπνεύστηκε από την επωδό αυτού του ύμνου, που κάπου αναφέρει :

"Bring me my bow, of burning gold.

Bring me my arrows of desire

Bring me my spear, O clouds unfold.

Bring me my chariot of fire"

και ακούγεται στο τέλος της ταινίας.